dalga

Ayrıca bakınız: dalgã, dalğa

Türkçe

(fizik, okyanus bilimi): Sâhilde kırılan dalgalar

Köken

Osmanlı Türkçesi طالغه‎, o da Eski Türkçe talgha‎ (talgha).

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /dal.ˈɡa/
• Heceleme: dal‧ga

Ad

dalga (belirtme hâli dalgayı, çoğulu dalgalar) , sahiplik şekli dalga -sı

1. bir yüzeydeki kıvrım

   Geniş dalgalarla uzanıp giden ovaların yüzünde ne bir köy görünüyor ne de ufacık olsun bir ağaç. — M. Ş. Esendal

2. saçların kıvrım genişliği
3. (argo) dalgınlık
4. (argo) geçici aşk ilişkisi
5. (argo) geçici sevgili
6. (argo) gizli iş

   Film çevirme dalgasıyla para kazanıyorlardı. — S. F. Abasıyanık

7. (argo) uyuşturucu maddelerin verdiği keyif hâli
8. (fizik) titreşimin bir ortam içinde yayılma hareketi

   Kısık sesinin her dalgası içimi korkunç bir acıyla tırmalıyor. — H. E. Adıvar

9. (fizik, okyanus bilimi) deniz veya göl gibi geniş su yüzeylerinde genellikle rüzgâr, deprem gibi etkilerle oluşan kıvrımlı hareket

   Dışarıda nemli bir rüzgâr esiyordu, dalgalar durulmamış, yalnız biraz ağırlaşmıştı. — A. Erhat

10. (mecaz) arka arkaya gelen kriz gibi olayların her biri
11. (meteoroloji) sıcak ya da soğukla bir müddet etkili olan dönem, hava kütlesi
12. (moda) belli bir süre etkili olan dönem

Çekimleme

dalga adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		dalga	dalgalar
belirtme		dalgayı	dalgaları
yönelme		dalgaya	dalgalara
bulunma		dalgada	dalgalarda
ayrılma		dalgadan	dalgalardan
tamlayan		dalganın	dalgaların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	dalgam	dalgalarım
	belirtme	dalgamı	dalgalarımı
	yönelme	dalgama	dalgalarıma
	bulunma	dalgamda	dalgalarımda
	ayrılma	dalgamdan	dalgalarımdan
	tamlayan	dalgamın	dalgalarımın
2. tekil	yalın	dalgan	dalgaların
	belirtme	dalganı	dalgalarını
	yönelme	dalgana	dalgalarına
	bulunma	dalganda	dalgalarında
	ayrılma	dalgandan	dalgalarından
	tamlayan	dalganın	dalgalarının
3. tekil	yalın	dalgası	dalgaları
	belirtme	dalgasını	dalgalarını
	yönelme	dalgasına	dalgalarına
	bulunma	dalgasında	dalgalarında
	ayrılma	dalgasından	dalgalarından
	tamlayan	dalgasının	dalgalarının
1. çoğul	yalın	dalgamız	dalgalarımız
	belirtme	dalgamızı	dalgalarımızı
	yönelme	dalgamıza	dalgalarımıza
	bulunma	dalgamızda	dalgalarımızda
	ayrılma	dalgamızdan	dalgalarımızdan
	tamlayan	dalgamızın	dalgalarımızın
2. çoğul	yalın	dalganız	dalgalarınız
	belirtme	dalganızı	dalgalarınızı
	yönelme	dalganıza	dalgalarınıza
	bulunma	dalganızda	dalgalarınızda
	ayrılma	dalganızdan	dalgalarınızdan
	tamlayan	dalganızın	dalgalarınızın
3. çoğul	yalın	dalgası dalgaları
	belirtme	dalgasını dalgalarını
	yönelme	dalgasına dalgalarına
	bulunma	dalgasında dalgalarında
	ayrılma	dalgasından dalgalarından
	tamlayan	dalgasının dalgalarının

Eş anlamlılar

• (argo: gizli iş): dalavere, üçkağıt

Alt kavramlar

fizik

Alfvén dalgası,

deprem dalgası,

dip dalgası,

duraklı dalga,

elektromanyetik dalga,

kararlı dalga,

kütleçekimsel dalga,

kütleçekim dalgası,

Langmuir dalgası,

mikro dalga,

S dalgası,

ses dalgası,

sinüs dalgası,

sinüzoit dalga,

zelzele dalgası

meteoroloji

fırtına dalgası,

sıcak dalgası,

soğuk dalgası

okyanus bilimi

büyük dalga,

dev dalga,

küçük dalga,

ölü dalga,

elektromanyetik dalgalar

çok kısa dalga,

kısa dalga,

mikrodalga,

orta dalga,

uzun dalga

• (sinemacılık): yeni dalga
• (spor): Meksika dalgası
• (trafik): yeşil dalga

Atasözleri

• (fizik, okyanus bilimi): Deniz kenarında dalga eksik olmaz

Deyimler

dalga

dalga geçmek,

dalga saymak,

dalgasına taş atmak,

dalgasını taşlamak,

dalgaya düşmek,

dalgaya gelmek,

dalgaya getirmek,

dalgayı başa almak

Türetilmiş kavramlar

dalga

• dalga bandı,
• dalga boyu,
• dalga çukuru,
• dalga dalga,
• dalga devinimi,
• dalga genliği,
• dalga hızı,
• dalga kuşağı
• dalga mekaniği,
• dalga oyuğu,
• dalga periyodu,
• dalga sırtı,
• dalga tepesi,
• dalga vektörü,
• dalga uzunluğu,
• dalga yüksekliği,
• dalgaca,
• dalgacı,
• dalgacık,
• dalgakıran,
• dalgalı,
• dalgaölçer,
• dalgasız,
• dalgayken,
• dalgayla,
• dalgaysa

İlgili kavramlar

• (fizik: elektromanyetik dalgalar): modülasyon

Çeviriler

dalga

• Afrikaanca: golf (af)
• Almanca: Welle (de) d

  • Arapça: مَوْج‎ (ar) e (mevc)

• Arnavutça: valë (sq) e
• Aymaraca: uxi (ay)
• Azerice: dalğa (az)
• Ermenice: ալիք (hy) (alikʿ)
• Eski* Felemenkçe: golf (nl)
• Fince: aalto (fi), säärintama (fi)
• Fransızca: onde (fr)
• İngilizce: wave (en)

  • İtalyanca: onda (it) d

• Japonca: 波 (ja) (nami)
• Kırgızca: tolkun (ky)
• Kürtçe: pêl (ku)
• Macarca: hullám (hu)

  • Tatarca: dulqın (tt)

  Osmanlı Türkçesi: موج‎ (ar) ،طالغه‎ (ota)

• Türkmence: tolkun (tk)
• Uygurca: dolk̡un (ug)

  Modern Yunanca: κύμα (el) n (kýma)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "dalga" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de dalga

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe talgha‎ (talgha)

Söyleniş

• Heceleme: dal‧ga

Ad

dalga

1. (fizik, okyanus bilimi) dalga

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki
• Sinanoğlu, Oktay (1978). Fiziksel Kimya Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.