uçmak
Türkçe değiştir
Söyleniş değiştir
Köken 1 değiştir
Bu sözcük Osmanlı Türkçesi اوچمق(uçmak) sözcüğünden devralınmıştır, bu sözcük Ana Türkçe *uč- sözcüğünden evrilmiştir.
Eylem değiştir
uçmak (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi uçar) -ar
- (akışkanlar mekaniği) kuş, kanatlı böcek vb. hareketli kanatları yardımıyla havada düşmeden durmak, havada yol almak
- Biraz havalanıp bir başka kayaya kadar uçtu. - S. F. Abasıyanık
- (havacılık) uçak vb. araçlar özel mekanizma ile yerden yükselmek, havada yol almak
- sıvı, gaz veya buhar durumuna geçmek
- rengi solmak
- Rengi birdenbire uçtu. - P. Safa
- rüzgâr veya başka bir itici güçle yerinden ayrılıp uzağa gitmek
- Bu gece tahta perde uçmuş.
- yüksek yerden düşmek veya yuvarlanmak
- belirmek
- Sakalı yeni çıkmış, yüzünde çocukça ifadeler uçuyordu. - S. F. Abasıyanık
- patlayıcı madde ile parçalanmak
- uçar gibi dalgalanmak
- Elleri trençkotunun cebinde, gözlerini karşı kıyıya dikmiş, saçları savrulurcasına geriye uçuyor. - A. İlhan
- çok hızlı gitmek
- Hele bir asfalta çıkalım görürsünüz bey, derdi. Uçar bu bizim külüstür. - R. N. Güntekin
- hava yolu ile gitmek
- Yarın İstanbul'a uçuyorum.
- yok olmak, ortadan kaybolmak
- Bütün kararları uçmuştu. Yüzünde iradesiz hatlar belirdi. - S. F. Abasıyanık
- çok sevinmek
- gerçek hayattan uzaklaşıp düşlere dalmak
- keyif verici veya uyuşturucu madde aldıktan sonra kendinden geçmek
- aşırılmak
- Bizim kitaplar uçmuş.
- (din) dinî inanışa göre ruh ölümden sonra göğe yükselmek
Çekimleme değiştir
uçmak eyleminin çekimi
Deyimler değiştir
deyimler
Çeviriler değiştir
çeviriler
Köken 2 değiştir
Bu sözcük Eski Türkçe *uçmak sözcüğünden evrilmiştir, bu sözcük Soğdça ʼwštmʼχ("cennet") sözcüğünden alınmıştır.
Uçmak eylemi ile ilgisi yoktur.
Karş. Kazakça ұжмақ (ujmaq, cennet), Teleütçe учмак (učmak, cennet), vb.
Ad değiştir
uçmak (belirtme hâli uçmağı, çoğulu uçmaklar)
- (din, eskimiş) cennet
Çekimleme değiştir
uçmak adının çekimi
Eş Anlamlılar değiştir
Zıt Anlamlılar değiştir
Çeviriler değiştir
Kaynakça değiştir
- Türk Dil Kurumuna göre "uçmak" maddesi
Çağatayca değiştir
Eylem değiştir
Türkmence değiştir
Eylem değiştir
uçmak
- uçmak
Kaynakça değiştir
- Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.