isim: Revizyonlar arasındaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
düzenlemeler
1. satır:
{{bakınız|ism}}
=={{Dil|Türkçe}}==
===Söyleniş===
==={{Söz türü|Ad|Türkçe}}===
* {{IPA-Telaffuz|iˈsim|isimˈłeɾ}}
{{İsim çekim tablosu
* {{h|e|i|sim}}
| Yalın (Tekil) = isim
| Yalın (Çoğul) = isimler
| Belirtme (Tekil) = ismi
| Belirtme (Çoğul) = isimleri
| Yönelme (Tekil) = isme
| Yönelme (Çoğul) = isimlere
| Bulunma (Tekil) = isimde
| Bulunma (Çoğul) = isimlerde
| Çıkma (Tekil) = isimden
| Çıkma (Çoğul) = isimlerden
| Tamlayan (Tekil) = ismin
| Tamlayan (Çoğul) = isimlerin
}}
'''isim''' -smi
 
===Köken===
:[1] [[kimse]]yi, [[bir şey]]i [[anlatma]]ya, [[tanımlama]]ya, [[açıklama]]ya, [[bildirme]]ye [[yaramak|yarayan]] [[kelime]] ya da kelimeler
{{k|Arapça}} {{Arap yazısı|اسم|alt=اِسْمٌ|tr=ism(un)}}
:[2] {{t|mecaz}} [[kişi]]
:[3] [[herkesçe]] [[tanınmış]] veya [[işitilmiş]] [[olma]] [[durum]]u
:[4] [[anılmak|anılacak]] [[değer]], [[önem]]
:[5] {{t|dil bilimi}} [[canlı]] ve [[cansız]] [[varlık]]ları, [[duygu]] ve [[düşünce]]leri, [[çeşitli]] [[durum]]ları [[bildirmek|bildiren]] [[kelime]]
:[6] bir [[konu]]yu [[sürekli]] ve [[tekrar tekrar]] [[anlatış]]
 
==={{Söz türü|Ad|Türkçe}}===
====Söyleniş====
# {{t|dil bilimi}} {{l|tr|ad}}
 
# [[kimse]]yi, [[bir şey]]i [[anlatma]]ya, [[tanımlama]]ya, [[açıklama]]ya, [[bildirme]]ye [[yaramak|yarayan]] [[kelime]] ya da kelimeler
:{{IPA-Telaffuz|iˈsim|isimˈłeɾ}}
#: '''''İsim''' dediğin Hz. Âdem'den bu yana kendini taşıyanı kâh usul usul yoğurur, kâh efsunlu iplerle sıkı sıkı bağlardı. '''İsim''' dediğin, yüksekte uçanın belini bükecek, alçaktan geçenin başını doğrultacak; pervasıza perva, korkusuza korku katacak kadar kudretli idi.'' - E. Şafak.
 
# {{t|mecaz}} [[kişi]]
====Heceleme====
#: ''Biz eskidikçe yaşlarımız yirmiden yirmi bire, yirmi birden yirmi ikiye bastıkça yeni yüzler, yeni '''isimler''' katılıyor aramıza.'' - Y. Z. Ortaç
:{{h|e|i|sim}}
# [[herkesçe]] [[tanınmış]] veya [[işitilmiş]] [[olma]] [[durum]]u
# [[anılmak|anılacak]] [[değer]], [[önem]]
# bir [[konu]]yu [[sürekli]] ve [[tekrar tekrar]] [[anlatış]]
#: ''Senin '''isiminden''' bıkıp usandım.''
 
====Eş anlamlılar====
:[1]* [[nam]]
:[1, 5]* [[ad]]
:[2]* [[insan]]
 
====Türk lehçeleri====
{{Üst}}
*Azerice: {{ç|az|ad}}, {{ç|az|isim}}
*Kazakça: {{ç|kk|зат есім|tr=zat esim}}
{{Orta}}
*Türkmence: {{ç|tk|at}}
*Uygurca: {{ç|ug|at}}, {{ç|ug|isim}}, {{ç|ug|nam}}
{{Alt}}
 
 
====Çeviriler====
{{Üst}}
*Afrikanca: {{ç|af|naam|m}}
*Almanca: {{ç|de|Name|m}}
*Arapça: {{ç|ar|اسم|alt=اِسْمٌ|tr=ism|m}}
*Arnavutça: {{ç|sq|emër}}
*Baskça: {{ç|eu|izen}}
*Bretonca: {{ç|br|anv|m}}
*Boşnakça: {{ç|bs|ime|n}}
*Bulgarca: {{ç|bg|име|tr=ime|n}}
*Çekçe: {{ç|cs|jméno|n}}
*Çince: {{ç|zh|名|míng}}
*Danca: {{ç|da|navn}}; {{ç|da|navneord}}, {{ç|da|substantiv}}
*Endonezce: {{ç|id|nama}}
*Esperanto: {{ç|eo|nomo}}
*Estonca: {{ç|et|nimi}}
*Farsça: {{ç|fa|اسم|tr=ism}}, {{ç|fa|نام|tr=nām}}
*Fince: {{ç|fi|nimi}}; {{ç|fi|nimisana}}, {{ç|fi|substantiivi}}
*Fransızca: [1, 5] {{ç|fr|nom|m}}; {{ç|fr|substantif}}
*Frizce: {{ç|fy|namme}}
*Hawaii dili: {{ç|ha|inoa}}
*Hırvatça: {{ç|hr|ime|n}}
*Hintçe: {{ç|hi|नाम|tr=nām|m}}
*Hollandaca: {{ç|nl|naam|m}}
*İbranice: {{ç|he|שם|tr=šem|m}}, {{ç|he|נאמען}}
*İdo: {{ç|io|nomo}}
*İngilizce: {{ç|en|name}}, {{ç|en|noun}}
*İnterlingua: {{ç|ia|nomine}}
*İspanyolca: [1, 5] {{ç|es|nombre|m}}
*İsveççe: {{ç|sv|namn|n}}
*İtalyanca: {{ç|it|nome|m}}
*İzlandaca: {{ç|is|nafn}}, {{ç|is|nafnorð}}
*Japonca: {{ç|ja|名前}}, {{ç|ja|なまえ|tr=namaé}}
{{Orta}}
*Katalanca: {{ç|ca|nom|m}}
*Keçuva dili: {{ç|qu|suti}}
*Korece: {{ç|ko|이름|tr=ireum}}
*Kürtçe: {{ç|ku|nav}}; {{ç|ku|navdêr}}
*Latince: {{ç|la|nomen|tr=nominis|n}}
*Lehçe: {{ç|pl|godność|f}}, {{ç|pl|imię|n}}, {{ç|pl|nazwa|f}}
*Macarca: {{ç|hu|név}}, {{ç|hu|főnév}}
*Malgaşça: {{ç|mg|anarana}}
*Norveççe: {{ç|no|navn}}, {{ç|no|substantiv}}
*Portekizce: {{ç|pt|nome|m}}
*Rumence: {{ç|ro|nume|m}}, {{ç|ro|nomine|n}}
*Rusça: {{ç|ru|имя|tr=ímja|n}}
*Savahili dili: {{ç|sw|jina}}
*Sırpça: {{ç|sr|име|tr=ime|n}}
*Slovence: {{ç|sl|ime|n}}
*Sorbca:
*Tagalogca: {{ç|tl|ngalan}}, {{ç|tl|pangalan}}
*Tayca: {{ç|th|ชื่อ|tr=chùu}}
*Ukraynaca: {{ç|uk|ім’я|tr=ímja|n}}
*Urduca: {{ç|ur|نام|tr=nām|m}}
*Vietnamca: {{ç|vi|tên}}
*Volapük: {{ç|vo|nem}}
*Yahudi İspanyolcası: [1, 5] {{ç|lad|nombre}}
*Yahudi Almancası: {{ç|yi|nomen|m}}
*[[Yunanca|Modern Yunanca]]: {{ç|el|όνομα|n}} [ónoma], {{ç|el|ουσιαστικό|n}} [ousiastikó]
{{Alt}}
 
====Örnekler====
:[1] '''''İsim''' dediğin Hz. Âdem'den bu yana kendini taşıyanı kâh usul usul yoğurur, kâh efsunlu iplerle sıkı sıkı bağlardı. '''İsim''' dediğin, yüksekte uçanın belini bükecek, alçaktan geçenin başını doğrultacak; pervasıza perva, korkusuza korku katacak kadar kudretli idi.'' - E. Şafak.
:[2] ''Biz eskidikçe yaşlarımız yirmiden yirmi bire, yirmi birden yirmi ikiye bastıkça yeni yüzler, yeni '''isimler''' katılıyor aramıza.'' - Y. Z. Ortaç
:[6] ''Senin '''isiminden''' bıkıp usandım.''
 
====Deyimler====
:* [[isim yapmak]]
 
====Sözcük birliktelikleri====
:[1]* [[ismin hâli]]
 
====Türetilmiş kavramlar====
:[1]* [[isimce]],
* [[isimcik]],
* [[isimken]],
* [[isimle]],
* [[isimli]],
* [[isimse]],
* [[isimsi]],
* [[isimsiz]]
 
====KökenÇeviriler====
{{çeviri yönlendirme|ad}}
:{{k|Arapça}} {{Arap yazısı|اسم|alt=اِسْمٌ|tr=ism(un)}}
 
====Kaynakça====
{{Kaynak-TDK|{{PAGENAME}}}}
 
=={{Dil|Azerice}}==
===Köken===
{{k|Arapça|dil=Azerice}} {{Arap yazısı|اسم|alt=اِسْمٌ|tr=ism(un)}}
 
==={{Söz türü|Ad|Azerice}}===
# {{ç|dil bilimi|dil=Azerice}} [[isim#Türkçe|isim]]
 
:[1] {{ç|dil bilimi|dil=Azerice}} [[isim#Türkçe|isim]]
 
====Köken====
:{{k|Arapça|dil=Azerice}} {{Arap yazısı|اسم|alt=اِسْمٌ|tr=ism(un)}}
"https://tr.wiktionary.org/wiki/isim" sayfasından alınmıştır