at: Revizyonlar arasındaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
HastaLaVi2 (Mesaj | katkılar) dari çeviri |
→Türkçe: Düzenleme Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
1. satır:
{{Haftanın kelimesi|50|2006}}
==Türkçe==
===Köken===
:{{k|ota|dil=tr}} {{z|ota|آت}}
===Söyleniş===
* {{IPA|ˈɑt̪|ç=ɑt̪ˈɫ̪ɑɾ|dil=tr}}
===Ad===
{{tr-ad}}
# {{t|atgiller|hayvanlar|dil=tr}} [[atgiller]]den ([[equidae]]), binme, yük çekme, taşıma [[v.s.]] hizmetlerde kullanılan, tek tırnaklı hayvan
#:'''''Atlar''' son derece hassas hayvanlar olup çevresindeki her şeye dikkat gösterir ve hareketlerini ona göre ayarlarlar.''
# {{t|satranç|dil=tr}} [[satranç|Satrançta]]
#:'''''At''', diğer taşlardan farklı olarak kısa menzilli bir taştır.''
Satır 18 ⟶ 19:
====Üst kavramlar====
* {{
* {{mânâ|satranç}} [[satranç]], [[taş]]
====Yan kavramlar====
* {{mana|satranç}} [[şah]], [[vezir]], [[kale]], [[fil]], [[piyon]]
====Alt kavramlar====
* ''cinsine göre'': [[Arap atı]], [[benekli at]], [[Flaman atı]], [[İngiliz atı]], [[kadana]], [[kirtag]], [[küheylan]], [[Midilli]], [[Mustang]], [[pony]], [[Prezevalski]]
* [[ılık kanlı]], [[soğuk kanlı]]
* [[banko at]], [[binek atı]], [[çıplak at]], [[koşu atı]], [[safkan at]], [[koşum atı]], [[yarış atı]], [[yük atı]], [[yılkı atı]]
* ''cinsiyetine göre'': [[aygır]], [[dişi at]], [[erkek at]], [[kısrak]]
* ''rengine göre'': [[ak]], [[akçıl]], [[al]], [[alakı]], [[al pekmez köpüğü]], [[çil yeşil]], [[demir kır]], [[doru]], [[fındık kabuğu]], [[geyik kırı]], [[hurma dorusu]], [[kestane]], [[kır]], [[yağız]]
* ''yaşına göre'': [[tay]]
* {{
====Atasözleri====
{{sütun|2|
* [[Abdal ata binince bey oldum sanır, şalgam aşa girince yağ oldum sanır]]
* [[Aç at yol almaz, aç it av almaz]]
* [[Ağanın gözü ata tımardır]]
* [[Alma alı, sat yağızı, bin doruya, besle kırı]]
* [[Arık at yol almaz, arık it av almaz]]
* [[Arık ata kuyruğu da yüktür]]
* [[Arpa verilmeyen at, kamçı zoruyla yürümez]]
* [[Arslan kükrerse atın ayağı kösteklenir]]
* [[At arıklıkla, yiğit gariplikle]]
* [[At at oluncaya kadar sahibi mat olur]]
* [[At binenin, kılıç kuşananın]]
* [[At binicisine göre kişner]]
* [[At binicisini tanır]]
* [[At bulunur meydan bulunmaz, meydan bulunur at bulunmaz]]
* [[At ile avrat yiğidin bahtına]]
* [[At ölür meydan kalır, yiğit ölür şan kalır]]
* [[At ölür, itlere bayram olur]]
* [[At olur, meydan olmaz, meydan olur, at olmaz]]
* [[At pazarında eşek osurtmuyoruz!]]
* [[At var, meydan yok]]
* [[At yedi günde, it yediği günde]] (belli olur, semirir), [[At yiğidin yoldaşıdır]]
* [[At, adımına göre değil adamına göre yürür]]
* [[At, adımına göre değil, adamına göre yürür]]
* [[Ata binen nalını mıhını arar]]
* [[Ata binersen Allahı, attan inersen atı unutma]]
* [[Ata da soy gerek, ite de]]
* [[Ata dost gibi bakmalı, düşman gibi binmeli]]
* [[Ata eyer gerek, eyere er gerek]]
* [[Atı alan Üsküdarı geçti]]
* [[Atım tepmez, itim kapmaz deme]]
* [[Atın bahtsızı arabaya düşer]]
* [[Atın ölümü arpadan olsun]]
* [[Atın varken yol tanı, ağan varken el tanı]]
* [[Atına bakan ardına bakmaz]]
* [[Atlar nallanırken kurbağalar ayak uzatmaz]]
* [[Atlar tepişir, arada eşekler ezilir]]
* [[Atlıya saat olmaz]]
* [[Atta, avratta uğur vardır]]
* [[Attan düşene yorgan döşek, eşekten düşene kazma kürek]]
* [[Bahşiş atın dişine bakılmaz]]
* [[Bin atın varsa inişte in, bir atın varsa yokuşta in]]
* [[Bir mıh bir nal kurtarır, bir nal bir at kurtarır]]
* [[Bir sürçen atın başı kesilmez]]
* [[Boş torba ile at tutulmaz]]
* [[Canı acıyan eşek atı geçer]]
* [[Canı yanan eşek attan yürük olur]]
* [[Dereden geçerken at değiştirilmez]]
* [[Dokuz at bir kazığa bağlanmaz]]
* [[Dost dostun eğerlenmiş atıdır]]
* [[Eğreti ata binen tez iner]]
* [[El atına binen tez iner]]
* [[Emanet ata binen tez iner]]
* [[Eşek at olmaz, ciğer et olmaz]]
* [[Gelini ata bindirmişler, "ya nasip" demiş]]
* [[Gem almayan atın ölümü yakındır]]
* [[İki at bir kazığa bağlanmaz]]
* [[İnsan ayaktan, at tırnaktan kapar]]
* [[Irmaktan geçerken at değiştirilmez]]
* [[Katıra "baban kim?" demişler, "dayım at" demiş]]
* [[Kır atın yanında duran ya huyundan ya suyundan]]
* [[Kır atın yanında duran ya huyundan ya tüyünden]]
* [[Köpeğe gem vurma, kendisini at sanır]]
* [[Küheylan at çul içinde de bellidir]]
* [[Sen dede ben dede, bu atı kim tımar ede?]]
* [[Yağmurda düşmanın koyunu, dostun atı satılsın]]
* [[Yaman komşu, yaman avrat, yaman at; birinden göç, birin boşa, birin sat]]
* [[Yaşı at pazarında sorarlar]]
* [[Yavaş atın çiftesi pek olur]]
* [[Yavuz at yemini yavuz it ününü artırır]]
* [[Yiğit yiğide at bağışlar]]
* [[Yoksul âlâ ata binse selam almaz]]
* [[Yularsız ata binilmez]]
* [[Yumuşak huylu atın tekmesi yavuz olur]]
* [[Yürük at yemini yavuz it ününü artırır]]
}}
====Deyimler====
{{sütun|2|
* [[at beslenirken kız istenirken]]
* [[at çalındıktan sonra ahırın kapısını kapamak]]
* [[at damı]]
* [[at gibi]]
* [[at izi it izine karışmak]]
* [[at koşturacak kadar]]
* [[at koşturmak]]
Satır 56 ⟶ 134:
* [[atta karınyiğitte burun]]
* [[yek atyek mızrak]]
}}
====Sözcük birliktelikleri====
{{sütun|2|
* [[at arabası]]
* [[at ahırı]]
* [[at cambazı]]
* [[at donu]]
* [[at gözlüğü]]
* [[at hırsızı]]
* [[at kestanesi]]
* [[at
* [[at
* [[at
* [[at
* [[at
* [[at vebası
* [[at vebası ateşi]]
* [[at yarışı]] ([[engelli at yarışı]] * [[engel atlama yarışması]])
* [[at yetiştiricisi]]
* [[atla tedavi]]
* [[atın gemi]]
* [[Atlı Spor Kulübü]]
}}
====Türetilmiş kavramlar====
* [[atbalığı]], [[atbaşı]], [[atkuyruğu]], [[denizatı]], [[Kırat]], [[kırat]]
* [[atça]], [[atçı]], [[atçık]], [[atken]], [[atla]], [[atlı]], [[atsa]], [[atsız]]
====İlgili sözcükler====
* {{
* {{
* {{
* {{mânâ|atlı sporlar}} [[at arabası yarışı]], [[at terbiyesi]], [[ayak]], [[baş]], [[başaltı]], [[büyük orta]], [[cirit]], [[deste]], [[dresaj]], [[endürans]], [[konkur komple]], [[konkurhipik]], [[küçük orta]], [[polo]], [[rahvan yarış]], [[voltij]], [[western]] * {{mânâ|[[binicilik]]}} [[gemi azıya alma]],
* {{mânâ|binicilik kıyafeti}} [[bot]], [[chaps]], [[çizme]], [[fule]], [[kamçı]], [[lonj]], [[mahmuz]], [[pantolon]], [[tog]]
* {{
====Benzer sözcükler====
* [[ad]]
====Çeviriler====
{{Üst|hayvan türü|tip=çeviriler}}
* Afrikanca: {{ç|af|perd}}
* Almanca: {{ç|de|Pferd|n}}
* Amharca: {{ç|am|ፈረስ}}
* Aragonca: {{ç|an|caballo}}
* Arapça: {{ç|ar|
* Arnavutça: {{ç|sq|kalë}}, {{ç|sq|kali}}
* Aramice: {{ç|arc|ܣܘܣܝܐ|m}}
* Assam dili: {{ç|as|ঘোঁৰা}}
* Baskça: {{ç|eu|zaldi}}
* Beyaz Rusça: {{ç|be|конь}}
* Bretonca: {{ç|br|marc'h}}
* Bulgarca: {{ç|bg|кон|m}}
* Çekçe: {{ç|cs|kůň}}
* Çince: {{ç|zh|馬}}, {{ç|zh|马}}
* Danca: {{ç|da|hest}}
* Ermenice: {{ç|hy|ձի}}
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
* İbranice: {{ç|he|סוס|m}}, {{ç|he|קאב'אייו}}
*
* İngilizce: {{ç|en|horse}}
*
*
*
*
*:Yahudi İspanyolcası: {{ç|lad|kavayo}}
* İsveççe: {{ç|sv|häst}}
* İtalyanca: {{ç|it|cavallo|m}}
* İzlandaca: {{ç|is|hestur}}, {{ç|is|hross}}
* Japonca: {{ç|ja|馬}} ({{ç|ja|うま}}, {{ç|ja|ウマ}}
* Kabarca: {{ç|kbd|щы}}
* Katalanca: {{ç|ca|cavall}}
* Keçuva dili: {{ç|qu|kawallu}}
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
* Rusça: {{ç|ru|лошадь|f}}, {{ç|ru|конь|m}}, {{ç|ru|конь|m}}
* Sarduca: {{ç|sc|caddu}}
* Sırp-Hırvatça: {{ç|sh|коњ}}, {{ç|sh|konj|m}}
*
*
*
*
* Türkçe:
*
*
*
*
*
* Yunanca:
*:Eski Yunanca: {{ç|grc|ίππος}}
*:Modern Yunanca: {{ç|el|άλογο}}
{{Alt}}
{{Üst|satranç taşı|tip=çeviriler}}
* Afrikanca: {{ç|af|perd}}
* Almanca: {{ç|de|Springer|m}}
* Arapça: {{ç|ar|
* Bulgarca: {{ç|bg|кон|m}}
* Fince: {{ç|fi|ratsu}}
* Fransızca: {{ç|fr|cavalier|m}}
* İngilizce: {{ç|en|knight}}
* İsveççe: {{ç|sv|springare}}
* Kürtçe: {{ç|ku|}}
{{Alt}}
===Eylem===
{{başlık başı|tr|çekimli eylem}}
# {{eylem-hâl|dil=tr|at||a}}
====Karşıt anlamlılar====
===Kaynakça===
* {{Kaynak-
==Arnavutça==
|