ateş: Revizyonlar arasındaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi
Apisite (Mesaj | katkılar)
çmrw:apoy çbo:མེ çlo:ໄຟ (Destekli)
Ekrem691 (Mesaj | katkılar)
→‎Türkçe: Yeni bölümler
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
1. satır:
{{bakınız|âteş|ateş etme}}
==Türkçe==
[[Resim:Fire.JPG|thumb|150px|{{mânâ|yanma sırasında ortaya çıkan ışık}} '''Ateş''']]
{{Vikipedi}}
===Köken===
:{{k|dil=tr|ota}} {{z|ota|آتش}}, [[Farsça]] {{z|fa|آتش}}.
{{k|fa|dil=tr}}
 
===Telaffuz===
* {{IPA|dil=tr|[ɑ.ˈt.ʃ]}}
* {{h|dil=tr||a|teş}}
 
===Ad===
{{tr-ad}} -şi
 
[[Resim:Fire.JPG|thumb|150px|Ateş]]
# {{t|yangın|dil=tr|askeriye}} [[yanma]]ateşli [[sırasilah]]sındaların [[ortaateşlenme]]yasini [[çıkmaksağlamak|çıkan]] [[ışık]] [[ve]] [[ısısağlayan]], [[odemir]]
# {{t|askeriye|dil=tr|hastalık}} [[ateşliorganizma]]nın silah[[hastalık]]larınlara [[ateşlenmekarşı]]sini [[sağlamaktepki]] [[gösterme]]si [[sonuç|sağlayansonucunda]] [[komutvücut ısısı]],nın 38 °C [[emirüzerine]], [[odçıkma]]
# {{t|hastalık|dil=tr|kimya|yangın}} [[organizmayanma]]nın [[hastalıksıra]]larasında [[karşıorta]]ya [[tepki]] [[gösterme]]si [[sonuççıkmak|sonucundaçıkan]] [[vücut ısısıısı]]nın 38 °C [[üzerineve]] [[çıkmaışık]]
#:{{h|dil=tr|Sütü '''ateşte''' unutma!}}
# [[öfke]], [[hırs]], [[hınç]]
# {{t|dil=tr|psikoloji}} [[hınç]], [[hırs]], [[öfke]]
# Ocak: ''Sütü ateşte unutma''
 
====Çekimleme====
{{tr-ad-tablo}}
 
====Eş anlamlılar====
* {{mânâ|askeriye}} [[komut]], [[od]]
* {{mânâ|yanma sırasında ortaya çıkan ışık}} [[komut]], [[od]]
 
====Atasözleri====
{{Üst|yanma sırasında ortaya çıkan ışık|tip=çeviriler}}
* [[Ateş alev ile söndürülmez]]
* [[Ateş demekle ağız yanmaz]]
* [[Ateş düştüğü yeri yakar]]
* [[Ateş olmayan yerden duman çıkmaz]]
* [[Az ateş çok odunu yakar]]
{{Alt}}
 
====Deyimler====
{{Üst|yanma sırasında ortaya çıkan ışık|tip=deyimler}}
{{Üst}}
* [[ateş bacayı sarınca]],
* [[ateş balığıkesmek]],
* [[ateş böceğipüskürmek]],
* [[ateşateşle etmeoynamak]],
* [[iki ateş fırtınasıarasında kalmak]],
{{Alt}}
[[ateş hattı]],
 
[[ateş kesmek]],
====Kelime birliktelikleri====
[[ateşle oynamak]],
{{Üst|askeriye|tip=kelime birliktelikleri}}
[[ateş püskürmek]],
* [[ateş yağdırmaketme]],
* [[iki ateş arasında kalmakhattı]],
* [[ateş yağdırmak]]
{{Alt}}
{{Üst|yanma sırasında ortaya çıkan ışık|tip=kelime birliktelikleri}}
* [[ateş balığı]],
* [[ateş böceği]],
* [[ateş fırtınası]]
{{Alt}}
 
====Çeviriler====
{{Üst|ateşli silahların ateşlenmesini sağlayan komut|tip=çeviriler}}
* Almanca: {{ç|de|Feuer|n}}
* Fince: {{ç|fi|tulikomento}}
* İngilizce: {{ç|en|fire}}
* Portekizce: {{ç|pt|febre}}
* Türkçe:
*:Osmanlı Türkçesi: {{ç|ota|آتش}}
{{Alt}}
{{Üst|hastalık|tip=çeviriler}}
* Almanca: {{ç|de|Fieber|n}}, {{ç|de|Temperatur|f}} {{şerh|hafif ateş}}
* Arnavutça: {{ç|sq|}}
* Baskça: {{ç|eu|sukar}}
* Çekçe: {{ç|cs|horečka|f}}
* Ermenice: {{ç|hy|կրակ}}
* Estonca: {{ç|et|}}
* Felemenkçe: {{ç|nl|verhoging}}
* Fince: {{ç|fi|kuume}}
* Fransızca: {{ç|fr|fièvre|f}}, {{ç|fr|température|f}}
* İngilizce: {{ç|en|fever}}
* İspanyolca: {{ç|es|fiebre|f}}
* İsveççe: {{ç|sv|feber}}
* İtalyanca: {{ç|it|febbre|f}}
* Kürtçe: {{ç|ku|ta}}
* Letonca: {{ç|lv|drudzis|m}}
* Macarca: {{ç|hu|láz}}
* Özbekçe: {{ç|uz|}}
* Portekizce: {{ç|pt|febre|f}}
* Rusça: {{ç|ru|лихорадка|f}}, {{ç|ru|жар|m}}
* Türkçe:
*:Osmanlı Türkçesi: {{ç|ota|آتش}}
{{Alt}}
{{Üst|yanma sırasında ortaya çıkan ışık|tip=çeviriler}}
* Aari dili: {{ç|aiw|nuha}}
* Afrikanca: {{ç|af|vuur}}
* Almanca: {{ç|de|Feuer|n}}
*:İsviçre Almancası: {{ç|gsw|Feuer|n}}
*Arapça: {{ç|ar|نَار}}, {{ç|ar|حَرِيق}}
*Arnavutça Arapça: {{ç|sqar|نَار|m}}, {{ç|ar|zjarrحَرِيق|m}}
*Azerice Arnavutça: {{ç|az|atəş}}, {{çsq|azzjarr|odm}}
*Baskça Âzerice: {{ç|euaz|atəş}}, {{ç|az|suod}}
*Başkurtça Baskça: {{ç|baeu|утsu}}
*Bretonca Başkurtça: {{ç|brba|tanут}}
*Bulgarca Bretonca: {{ç|bgbr|огънtan}} [ogăn]
*Çağatayca Bulgarca: {{ç|chgbg|otогън}}
*Çince Çağatayca: {{ç|zhchg|ot}} [huǒ]
* Çekçe: {{ç|cs|oheň|m}}
*Danca Çince: {{ç|dazh|火|ildtr=huǒ}}
*Endonezce Danca: {{ç|idda|apiild}}
*Ermenice Endonezce: {{ç|hyid|կրակapi}}
*Ersya diliErmenice: {{ç|myvhy|толկրակ}} [tol]
*Esperanto Ersya dili: {{ç|eomyv|fajroтол}} [tol]
*Estonca Esperanto dili: {{ç|eteo|tulifajro}}
*Evenki diliEstonca: {{ç|evnet|тогоtuli}}
*Faroe Evenki dili: {{ç|foevn|eldurтого}}
*Farsça Faroe dili: {{ç|fafo|آتشeldur}}
*Felemenkçe Farsça: {{ç|nlfa|vuurآتش}}
*Fiji diliFelemenkçe: {{ç|fjnl|bukavuur}}
*Fince Fiji dili: {{ç|fifj|tulibuka}}
*Fransızca Fince: {{ç|frfi|feutuli}}
*Frizce Fransızca: {{ç|fyfr|fjoerfeu}}
*Gagavuzca Frizce: {{ç|gagfy|ateşfjoer}}
*Galce Gagavuzca: {{ç|cygag|tânateş}}
*Galiçyaca Galce: {{ç|glcy|fogotân}}
*Guarani diliGaliçyaca: {{ç|gngl|tatafogo}}
*Hawaii Guarani dili: {{ç|hawgn|ahitata}}
*Hausaca Hawaii dili: {{ç|hahaw|wutaahi}}
*İdo diliHausaca: {{ç|ioha|fairowuta}}
* Hırvatça: [[vatra]]
*İngilizce: {{ç|en|fire}}
*İrlandaca İdo dili: {{ç|gaio|tinefairo}}
*İskoçça İngilizce: {{ç|gden|teinefire}}
*İspanyolca İrlandaca: {{ç|es|fuegoga|mtine}}
*İsveççe İskoçça: {{ç|sv|eld}}, {{ç|svgd|brandteine}}
*İsviçre Almancasıİspanyolca: {{ç|dees|Feuerfuego|nm}}
*İtalyanca:Yahudi {{ç|it|fuoco}},İspanyolcası: {{ç|itlad|fiammafuego}}
*İzlandaca İsveççe: {{ç|issv|brand|c}}, {{ç|sv|eld|eldurc}}
*Japonca İtalyanca: {{ç|jait|fuoco}}, {{ç|jait|fiamma}} [hi]
*Karaçay Balkarcaİzlandaca: {{ç|krcis|oteldur}}
*Katalanca Japonca: {{ç|caja|foc火}}, {{ç|mja|ひ}} [hi]
*Kırım TatarcaKaraçay-Balkarca: {{ç|crhkrc|ateşot}}
*Korsikaca Katalanca: {{ç|coca|foc|focum}}
*Kürtçe Korsikaca: {{ç|ku|agir}},{{ç|kuco|arfocu}}
* Kürtçe: {{ç|ku|agir}},{{ç|ku|ar}}
* Lao dili: {{ç|lo|ໄຟ}}
* Latince: {{ç|la|ignis}}
* Lehçe: {{ç|pl|ogień}}
* Letonca: {{ç|lv|uguns}}
* Litvanca: {{ç|lt|ugnis}}
* Macarca: {{ç|hu|tűz}}
* Malayca: {{ç|ms|api}}
* Maorice: {{ç|mi|ahi}}
* Maranao dili: {{ç|mrw|apoy}}
* Marathi dili: {{ç|mr|अग्नि}}
* Mokşa dili: {{ç|mdf|тол}} [tol]
* Norveççe: {{ç|no|ild|m}}
* Özbekçe: {{ç|uz|otash}}, {{ç|uz|alanga}}, {{ç|uz|harorat}}, {{ç|uz|olov}}, {{ç|uz|oʻt}}, {{ç|uz|taft}}
* Pali dili: {{ç|pi|aggi}}
* Portekizce: {{ç|pt|fogo}}
* Rumence: {{ç|ro|foc|m}}
* Rusça: {{ç|ru|огонь}} [ogón]
* Sarduca: {{ç|sc|focu}}
*Sırp-Hırvatça Slovakça: {{ç|shsk|oheň|vatram}}
*Slovakça Slovence: {{ç|sk|oheňsl|mogenj}}
* Sorbca:
*Slovence: {{ç|sl|ogenj}}
*Tatarca:Aşağı Sorbca: {{ç|ttdsb|ут}}
*Tayca:Yukarı Sorbca: {{ç|thhsb|ไฟpłomjo}}, [fai]{{ç|hsb|woheń}}
*Telugu diliTatarca: {{ç|tett|అగ్నిут}}
*:Kırım Tatarcası: {{ç|crh|ateş}}
* Tayca: {{ç|th|ไฟ}} [fai]
* Telugu dili: {{ç|te|అగ్ని}}
* Tibetçe: {{ç|bo|མེ}}
* Türkçe:
*Türkmence: {{ç|tk|aataş}}, {{ç|tk|ot}}, {{ç|tk|oot ýalyn}}
*Udmurtça:Osmanlı Türkçesi: {{ç|udmota|тылآتش}}
* Türkmence: {{ç|tk|aataş}}, {{ç|tk|ot}}, {{ç|tk|oot ýalyn}}
*Yahudi İspanyolcası: {{ç|lad|fuego}}
* Udmurtça: {{ç|udm|тыл}}
*Yukarı Sorbca: [[woheń]]; [[płomjo]]
* Yunanca: {{ç|el|φωτιά}} [fotiá]
*:Modern Yunanca: {{ç|el|φωτιά}}
{{Alt}}
 
{{Üst|ateşli silahların ateşlenmesini sağlayan komut|tip=çeviriler}}
*Almanca: {{ç|de|Feuer}}
*Fince: {{ç|fi|tulikomento}}
*İngilizce: {{ç|en|fire}}
*Portekizce: {{ç|pt|febre}}
{{Alt}}
 
{{Üst|hastalık|tip=çeviriler}}
*Almanca: {{ç|de|Fieber|n}}
*Arnavutça: {{ç|sq|}}
*Baskça: {{ç|eu|sukar}}
*Çekçe: {{ç|cs|horečka|f}}
*Ermenice: {{ç|hy|կրակ}}
*Estonca: {{ç|et|}}
*Felemenkçe: {{ç|nl|verhoging}}
*Fince: {{ç|fi|kuume}}
*Fransızca: {{ç|fr|fièvre|f}}, {{ç|fr|température|f}}
*İngilizce: {{ç|en|fever}}
*İspanyolca: {{ç|es|fiebre|f}}
*İsveççe: {{ç|sv|feber}}
*İtalyanca: {{ç|it|febbre|f}}
*Kürtçe: {{ç|ku|ta}}
*Letonca: {{ç|lv|drudzis|m}}
*Macarca: {{ç|hu|láz}}
*Özbekçe: {{ç|uz|}}
*Portekizce: {{ç|pt|febre|f}}
*Rusça: {{ç|ru|лихорадка|f}}, {{ç|ru|жар|m}}
{{Alt}}
 
===Kaynakça===
* {{Kaynak-TDK}}
 
====Atasözleri=Ek okumalar===
* {{Vikipedi}}
*[[Ateş alev ile söndürülmez]]
*[[Ateş demekle ağız yanmaz]]
*[[Ateş düştüğü yeri yakar]]
*[[Ateş olmayan yerden duman çıkmaz]]
*[[Az ateş çok odunu yakar]]
 
==Gagavuzca==
"https://tr.wiktionary.org/wiki/ateş" sayfasından alınmıştır