okumak

Türkçe

Köken

okuma + -k

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /o.cu.ˈmac/
• Heceleme: o‧ku‧mak

Eylem

okumak (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi okur)

1. bâzı belirtilerle mânâyı, gizli duyguyu anlamak, kavramak

   Yüzünü benden saklıyor. Niçin? Çehresinde, melâlinde aşkının matemini okumayayım diye mi? — Ö. Seyfettin

2. bir konuyu öğrenmek için okulda, bir öğretmenin yanında veya yazılı şeyler üzerinde çalışmak, öğrenim görmek

   Çabuk dil öğrenmedi, okumak istemedi. — H. E. Adıvar

   İlim, ilim bilmektir,
   İlim, kendin bilmektir
   Sen kendini bilmezsin,
   Ya nice okumaktır? — Yunus Emre

3. bir şeyin anlamını çözmek

   Şifre okumak.

4. bir yazıyı meydana getiren harf ve işaretlere bakıp bunları çözümlemek veya seslendirmek

   Bana umutsuz bir sesle son raporları okudu. — F. R. Atay

5. bir yere çağırmak, davet etmek
6. değerlendirmek
7. hastalığı iyi edeceğini ileri sürerek okuyup üflemek, üfürükçülük etmek
8. küfretmek, sövmek

   Çok yavaş gittiğinden herhâlde arkandakiler geçmişine okuyup duruyordur.

9. sesli olarak söylemek

   Salon boşalmaya başladı, biz şiirler okuyup dinliyoruz. — R. H. Karay

10. yazılmış bir metnin iletmek istediği şeyleri öğrenmek

    Gazete bile okumak istemiyorum. — B. Felek

Çekimleme

okumak eyleminin çekimi

olumlu çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	okudum	okudun	okudu	okuduk	okudunuz	okudular
		hikaye	okuduydum	okuduydun	okuduydu	okuduyduk	okuduydunuz	okuduydular
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	okuduysam	okuduysan	okuduysa	okuduysak	okuduysanız	okuduysalar okudularsa
	belirsiz geçmiş	basit	okumuşum	okumuşsun	okumuş	okumuşuz	okumuşsunuz	okumuşlar
		hikaye	okumuştum	okumuştun	okumuştu	okumuştuk	okumuştunuz	okumuştular
		rivayet	okumuşmuşum	okumuşmuşsun	okumuşmuş	okumuşmuşuz	okumuşmuşsunuz	okumuşmuşlar
		şart	okumuşsam	okumuşsan	okumuşsa	okumuşsak	okumuşsanız	okumuşsalar okumuşlarsa
	geniş	basit	okurum	okursun	okur	okuruz	okursunuz	okurlar
		hikaye	okurdum	okurdun	okurdu	okurduk	okurdunuz	okurdular
		rivayet	okurmuşum	okurmuşsun	okurmuş	okurmuşuz	okurmuşsunuz	okurmuşlar
		şart	okursam	okursan	okursa	okursak	okursanız	okursalar okurlarsa
	şimdiki	basit	okuyorum	okuyorsun	okuyor	okuyoruz	okuyorsunuz	okuyorlar
		hikaye	okuyordum	okuyordun	okuyordu	okuyorduk	okuyordunuz	okuyordular
		rivayet	okuyormuşum	okuyormuşsun	okuyormuş	okuyormuşuz	okuyormuşsunuz	okuyormuşlar
		şart	okuyorsam	okuyorsan	okuyorsa	okuyorsak	okuyorsanız	okuyorsalar okuyorlarsa
	gelecek	basit	okuyacağım	okuyacaksın	okuyacak	okuyacağız	okuyacaksınız	okuyacaklar
		hikaye	okuyacaktım	okuyacaktın	okuyacaktı	okuyacaktık	okuyacaktınız	okuyacaktılar
		rivayet	okuyacakmışım	okuyacakmışsın	okuyacakmış	okuyacakmışız	okuyacakmışsınız	okuyacakmışlar
		şart	okuyacaksam	okuyacaksan	okuyacaksa	okuyacaksak	okuyacaksanız	okuyacaksalar okuyacaklarsa
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	okuyayım	okuyasın	okuya	okuyalım	okuyasınız	okuyalar
		hikaye	okuyaydım	okuyaydın	okuyaydı	okuyaldım	okuyaydınız	okuyaydılar
		rivayet	okuyaymışım	okuyaymışsın	okuyaymış	okuyalmışım	okuyaymışsınız	okuyaymışlar
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	okusam	okusan	okusa	okusak	okusanız	okusalar
		hikaye	okusaydım	okusaydın	okusaydı	okusaydık	okusaydınız	okusaydılar
		rivayet	okusaymışım	okusaymışsın	okusaymış	okusaymışız	okusaymışsınız	okusaymışlar
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	okumalıyım	okumalısın	okumalı	okumalıyız	okumalısınız	okumalılar
		hikaye	okumalıydım	okumalıydın	okumalıydı	okumalıydık	okumalıydınız	okumalıydılar
		rivayet	okumalıymışım	okumalıymışsın	okumalıymış	okumalıymışız	okumalıymışsınız	okumalıymışlar
		şart	okumalıysam	okumalıysan	okumalıysa	okumalıysak	okumalıysanız	okumalıysalar okumalılarsa
	emir	basit	—	oku	okusun	—	okuyın okuyınız	okusunlar
		hikaye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—
olumsuz çekimler
			tekil			çoğul
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
bildirme (haber) kipleri	belirli geçmiş	basit	okumadım	okumadın	okumadı	okumadık	okumadınız	okumadılar
		hikaye	okumadıydım	okumadıydın	okumadıydı	okumadıydık	okumadıydınız	okumadıydılar
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	okumadıysam	okumadıysan	okumadıysa	okumadıysak	okumadıysanız	okumadıysalar okumadılarsa
	belirsiz geçmiş	basit	okumamışım	okumamışsın	okumamış	okumamışız	okumamışsınız	okumamışlar
		hikaye	okumamıştım	okumamıştın	okumamıştı	okumamıştık	okumamıştınız	okumamıştılar
		rivayet	okumamışmışım	okumamışmışsın	okumamışmış	okumamışmışız	okumamışmışsınız	okumamışmışlar
		şart	okumamışsam	okumamışsan	okumamışsa	okumamışsak	okumamışsanız	okumamışsalar okumamışlarsa
	geniş	basit	okumam	okumazsın	okumaz	okumayız	okumazsınız	okumazlar
		hikaye	okumaydım	okumazdın	okumazdı	okumaydık	okumazdınız	okumazdılar
		rivayet	okumaymışım	okumazmışsın	okumazmış	okumaymışız	okumazmışsınız	okumazmışlar
		şart	okumaysam	okumazsan	okumazsa	okumaysak	okumazsanız	okumazsalar okumazlarsa
	şimdiki	basit	okumuyorum	okumuyorsun	okumuyor	okumuyoruz	okumuyorsunuz	okumuyorlar
		hikaye	okumuyordum	okumuyordun	okumuyordu	okumuyorduk	okumuyordunuz	okumuyordular
		rivayet	okumuyormuşum	okumuyormuşsun	okumuyormuş	okumuyormuşuz	okumuyormuşsunuz	okumuyormuşlar
		şart	okumuyorsam	okumuyorsan	okumuyorsa	okumuyorsak	okumuyorsanız	okumuyorsalar okumuyorlarsa
	gelecek	basit	okumayacağım	okumayacaksın	okumayacak	okumayacağız	okumayacaksınız	okumayacaklar
		hikaye	okumayacaktım	okumayacaktın	okumayacaktı	okumayacaktık	okumayacaktınız	okumayacaktılar
		rivayet	okumayacakmışım	okumayacakmışsın	okumayacakmış	okumayacakmışız	okumayacakmışsınız	okumayacakmışlar
		şart	okumayacaksam	okumayacaksan	okumayacaksa	okumayacaksak	okumayacaksanız	okumayacaksalar okumayacaklarsa
dilek (tasarlama) kipleri	istek	basit	okumayayım	okumayasın	okumaya	okumayalım	okumayasınız	okumayalar
		hikaye	okumayaydım	okumayaydın	okumayaydı	okumayaldım	okumayaydınız	okumayaydılar
		rivayet	okumayaymışım	okumayaymışsın	okumayaymış	okumayalmışım	okumayaymışsınız	okumayaymışlar
		şart	—	—	—	—	—	—
	şart	basit	okumasam	okumasan	okumasa	okumasak	okumasanız	okumasalar
		hikaye	okumasaydım	okumasaydın	okumasaydı	okumasaydık	okumasaydınız	okumasaydılar
		rivayet	okumasaymışım	okumasaymışsın	okumasaymış	okumasaymışız	okumasaymışsınız	okumasaymışlar
		şart	—	—	—	—	—	—
	gereklilik	basit	okumamalıyım	okumamalısın	okumamalı	okumamalıyız	okumamalısınız	okumamalılar
		hikaye	okumamalıydım	okumamalıydın	okumamalıydı	okumamalıydık	okumamalıydınız	okumamalıydılar
		rivayet	okumamalıymışım	okumamalıymışsın	okumamalıymış	okumamalıymışız	okumamalıymışsınız	okumamalıymışlar
		şart	okumamalıysam	okumamalıysan	okumamalıysa	okumamalıysak	okumamalıysanız	okumamalıysalar okumamalılarsa
	emir	basit	—	okuma	okumasın	—	okumayın okumayınız	okumasınlar
		hikaye	—	—	—	—	—	—
		rivayet	—	—	—	—	—	—
		şart	—	—	—	—	—	—

Zıt anlamlılar

• okumamak

Deyimler

• ceddine okumak, gazel okumak, gözleri vel fecr okumak, masal okumak, rahmet okumak

Türetilmiş kavramlar

• okunmak, okutmak, okuyabilmek, okuyuvermek

Çeviriler

bir yazıyı seslendirme

• Abazaca: aпхьаpa (abq) (apx̍āpa)
• Almanca: lesen (de)
• Arnavutça: lexoj (sq), zgledh (sq)
• Âzerice: oxumaq (az), mütaliə etmək (az)
• Danca: læse (da)
• Estonca: lugema (et)
• Felemenkçe: lezen (nl)
• Fince: lukea (fi)
• Fransızca: lire (fr)
• İngilizce: to read (en)
• İspanyolca: leer (es)
• İsveççe: att läsa (sv)
• Kürtçe: xwendin (ku)
• Lehçe: czytać (pl)
• Macarca: olvas (hu)
• Norveççe: å lese (no)
• Rusça: читать (ru) (çitatʹ), прочитать (ru) (proçitatʹ)

  Kırım Tatarcası: oqumaq (crh)

  Eski Türkçe: okımak (tr)

• Türkmence: okamak (tk), okymak (tk)
• Yakutça: аах (sah) (aax)

  Modern Yunanca: διαβάζω (el) (diavázo)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "okumak" maddesi