Vikisözlük:Köy çeşmesi/2006

VikiSözlük'e fiillerin çekimleri eklenmeli mi?

Bu konuda VikiSözlük kullanıcılarının görüşlerine başvurmak gerekli oldu.

Fiillerin 5 değişik zamana göre çekilmiş halleri de sözlüğe eklenmeli mi? Şimdiye kadar sözlüğe fiillerin sadece mastar halleri eklenmişti. B5.101.222.187 fiillerin çekilmiş şekillerinin de sözlüğe madde başı olarak alınmasını öneriyor, yedim, yediler, yemiş, yiyeceksiniz gibi...

Bu karar sözlüğün düzenlenme anlayışını tamamen değiştireceği için bu kararı birlikte alma gereği duydum. Bu konudaki düşüncelerinizi gerekçeleriyle birlikte yazarsanız ortak kararımızı ona göre oluşturabiliriz.

--Ender 23:45, 30 Kasım 2006 (UTC)

Oylama başlangıç: 01 Aralık 2006

Oylama bitiş: 15 Aralık 2006

Olumlu

Olumlu

1. İngilizce ve Fransızca gibi Vikisözlüklerde bunun örnekleri var. İngilizce Vikisözlükteki comes İngilizcede gelir İspanyolca ve Portekizcede yersin veya yiyorsun anlamında kullanılır ve üç dilde de bu çekimlerde kuralsızlık sözkonusu değildir. Fransızca Vikisözlükteki aime de böyledir. Fiil çekimlerinin konulması Türkçeyi sonradan öğrenenlere de yardımcı olabilir. --B5.101.222.187 02:09, 1 Aralık 2006 (HOME)

İsimlerin çekimli hallerinin eklenmesi de ayrıca tartışılabilir. Örneğin İngilizce vikisözlükte Latince puer kelimesinin çekimlerinden pueri yer almaktadır. Bu çekimde herhangi bir düzensizlik de söz konusu değildir. Ayrıca kelimelerin çokluk halleri için İngilizce vikisözlükte ayrı maddeler teşkil edildiği de görülebilir: trees, boys, Augen vs. --B5.101.222.187 22:47, 6 Aralık 2006 (HOME)

1. Vikisözlük klasik sözlüklerden çok farklı bir proje. Türkçe sözcükler, yabancı sözcükler, terimler, deyimler, atasözleri, argo, birleşik sözler, kısaltmalar v.b. her tür söz ve sözcüğü kapsıyor. Hedefi basılı hale gelmek de değildir. Daha çok bir sözcük veritabanı uygulaması olacaktır. Bu nedenle bence fiil çekimleri de sözlükte yer alabilir. Otomatik olarak üretilecekse mutlaka bot statüsü olan bir kullanıcı ile yapılmalıdır. Yoksa son değişiklikler bölümü kullanılmaz hale gelir. Ayrıca çekimler "Fiil" kategorisinde değil "Fiil çekimi" gibi ayrı bir kategoride yer almalıdır. --Viki 06:59, 1 Aralık 2006 (UTC)

Ayrıca fiil çekimi maddelerinin başında fiil çekim özelliklerini belirten bir şablon olursa ileride bunları gruplamak veya bilgi sayfalarına yönlendirmek için kullanabiliriz. {{fiil çekimi|fiil adı|madde adı|geçmiş zaman|çoğul|3.şahıs|...}} gibi . Şimdilik şablon boş kalabilir. --Viki 07:09, 1 Aralık 2006 (UTC)

3. Mutlaka olmalıdır zira Vikisözlük sadece bir sözlük değil, aynı zamanda veritabanıdır. Zamanla sonradan Türkçe öğrenen kişiler için de temel başvuru kaynağı olacağına inanıyorum. --Abuk SABUK 23:17, 2 Aralık 2006 (UTC)

Olumsuz

Olumsuz

1. Ben bu öneriye olumsuz bakıyorum. VikiSözlük'ün basılı sözlüklerden farklı olduğu doğru; bir sözcük veritabanı niteliğinde. Ama bu durum yine de onun sözlük özelliğini değiştirmemeli.

Benim bu konudaki en büyük endişem "tutarsızlık". Eğer fiillerin çekilmiş durumlarını eklersek, aynı gerekçeyle isimlerin ve sıfatların da çekilmiş durumlarını eklememiz gerekecek. Örneğin, "kitabımdakilerinkiler" gibi bir sözcüğe de yer vermemiz gerekir. Bunun sonucunda binlerce, hatta milyonlarca sözcüklük bir veritabanı ortaya çıkar. Bütün sözcüklerin çekimli durumlarını eklemek ise oldukça zahmetli ve bu zahmete değmeyecek bir iş.

Üstelik böyle bir şeye gerek de yok. Fiil çekimlerini fiilin maddesinde zaten gösteriyoruz. Burada arama ile birçok biçime ulaşılabilir. Hatta bir verilen fiilin (ya da ismin, sıfatın) bütün çekimli biçimlerini gösteren üreteç bile yapılabilir.

Türkçeyi yeni öğrenen birisi belki böyle bir şeyden yararlanabilir; ama bu durum sözlük kullanımının kaçta kaçını oluşturur? Bence sözlükten yararlanan kişilerin niteliğini düşündüğümüzde, ki bunlar ezici bir çoğunlukla anadili olarak Türkçe konuşanlar olacaktır, fiili çekimlerinden yararlanacak kişilerin sayısı oldukça az olacaktır. Ama Türkçeyi anadili olarak konuşan kişilerin fiillerin çekimli biçimlerine ihtiyaç duymayacakları ise çok açık!

Görüşüme göre, bu iş için harcayacağımız çabayı bizi bekleyen çok daha acil işler için harcayalım. Sözlükte daha temel maddeler bile yer almıyor, yer alan maddelerin çoğu eksik. Bakınız: Türkçe Temel Sözlük. Türkçe Fiil kategorisinde sadece 189 madde var. Temel Türkçe Sözlük'teki 220 fiilden sadece 20-30 tanesi sözlükte yer alıyor.

Bence önce bunları yerine getirelim, sonra çekimli biçimlerin eklenmesi konusunu tartışabiliriz...

Sevgi ve saygılarımla

--Ender 23:54, 5 Aralık 2006 (UTC)

1. Ender'e tam anlamıyla katılıyorum, denecek bir şey bırakmamış. Sözlüğü şişirmekten başka bir işe yaramaz. YiiD 18:59, 14 Ocak 2007 (UTC)

Tarafsız

Tarafsız Tarafsız olmak sonucu etkilemeyecektir farkındayım ama yine de düşüncelerimi belirtmek istedim. Her iki görüşü de okudum ve her ikisi de mantıklı geldi aralarında bir seçim yapamadım. Neden;

1. Benim düşüncem insanlığa ait ne kadar bilgi birikimi varsa bir gün bütün bunlar vikilerde yer alacaktır şeklinde; o halde fiil çekimleri de yer almalıdır ve şimdiden girilmeye başlanmalıdır.
2. Girilmesi gereken ve önemli o kadar çok madde var ki, şimdi tüm enerjimizi buna mı harcamamız gerekiyor? Sonraki bir işlem diyesim de geliyor.

Karar aktif katılım yapan arkadaşlarda; her iki durumda da iyi bir veri tabanına veya başvuru kaynağına ister istemez ulaşacağımızı düşünüyorum--Nosferatü 16:05, 7 Aralık 2006 (UTC)

Eheh merhaba :) Uğramışken kulak misafiri oldum.

Bence böyle bir konuda bu aşamada karar almayın. Bırakın dileyen fiil çekimi de girsin, dileyen girmesin. Önce bir az-çok bir topluluk oluşmasını bekleyin. Öylesi daha sağlıklı olacaktır, ayrıca sizin burada birkaç kişi aldığınız karar sonraları tartışmalar yaratabilir. Eğer yine de acil karar vermek istiyorsanız daha gelişmiş Wictionary projelerini izleyin derim..

Bu arada, sözlüğün öncüleri olarak sizi tebrik ediyor, başarılar diliyorum. -Tembelejderha 02:52, 10 Aralık 2006 (UTC)

Fiil Çekimleri Oylamasının sonucu...

"VikiSözlük'e fiil çekimleri eklenmeli mi?" konusunda yapılan oylama sonucunda fiil çekimlerinin eklenebileceği yönünde karar verildi.

3 Olumlu

1 Olumsuz

2 tarafsız

oy kullanıldı.

Oy kullanan kullanıcı sayısı az olsa bile sonuca saygı duyarak bu kararın uygulanabilmesi için gerekenler yerine getirilecektir.

--Ender 21:55, 16 Aralık 2006 (UTC)

İdo dili

Merhaba. Lütfen çevirilerinda ido dili de içersin. İdo dili VikiSözlük'ünde beşinci büyük sözluk. Teşekkür ederim. Mithridates 15:03, 24 Mayıs 2006 (UTC)

etimoloji sözcüğü

Belki bazıları duymaktan bıkmış olabilir, bilemiyorum, ama etimoloji gibi Türk dilini bozan ve çirkin sözcüklerden tiksiniyorum. Bunu "köken" diye değiştirelim derim. Ayrıca maddelerde konu başlığıda "Köken" olmalı doğal olarak. Ne düşünüyorsunuz?

---

Etimolojinin karşılığı olarak ancak "köken bilimi" terimini kullanabiliriz.B5.101.222.187

---

Bence bir bilim dalı olan "etimoloji" için "kökenbilim"; belli bir sözün "etimoloji"si için o sözün "köken"i, "etymological(database)" için "köken (veritabanı)"; "to etymologize" için "kökenlemek" ya da "kökenlendirmek"; ... kökenli,.. kökensi (halk etimoljisi?), kökence (kökenlere göre)... kullanılmalıdır.

Sözlüklerdeki sıralama

Vikisözlük sıralaması

• 29.08.2006 tarihi itibarıyla 30. sıradayız--Nosferatü 14:30, 29 Ağustos 2006 (UTC)
• 15.09.2006 27. sıradayız--Nosferatü 13:53, 15 Eylül 2006 (UTC)
• Aslında 26. sıradayız ama istatistiklerde henüz gözükmüyor. B5.101.222.187 17:50 15 Eylül 2006
• 24. sıradayız.Sayı ile beraber kalite de yükseliyor --Nosferatü 14:17, 24 Eylül 2006 (UTC)

Thesaurus için Türkçe karşılık

İngilizce VikiSözlük'te WikiSaurus sayfalarında eş ve karşıt anlamlı sözcükler bir sayfada toplanmaya çalışılıyor (Tartışmalar için bakınız: en:Wiktionary:Thesaurus_considerations). Aslında VikiSözlük maddeleri en azından eş ve karşıt anlamlı sözcükleri içermesi açısından "thesaurus" özelliğine de sahip. Ama bir "thesaurus" yalnızca eş ve karşıt anlamlılarla sınırlı değil, maddeler bir de "anlam" açısından birbirleriyle ilişkilendirilmeli. "Madde Şablonu" ile bu yapılmaya çalışılmış, en azından üst, alt ve yan (yani, aynı düzeydeki) kavramlarla ilişkilendirilmek istenmiştir.

İlk olarak şöyle bir sorunumuz var: "Thesaurus" için Türkçede ne denmeli? Ben dağarcık karşılığını öneriyorum. Aslında bir thesaurus'un yapmak istediği de bu: Bilgiyi (insan belleğinde olduğu gibi) sınıflandırıp birbirleriyle ilişkilendirerek kullanıma sunmak. Bu nedenle asıl amacın bir anlamda "söz dağarcığını" yansıtmak olduğu söylenebilir. Uygun görülürse WikiSaurus için de VikiDağarcık denilebilir.

Deneme amaçlı olarak VikiDağarcık kategorisi oluşturup birkaç maddeyle başlangıç yapmak istiyorum. Eğer VikiDağarcık karşılığı uygun görülmezse daha sonra adını değiştirebiliriz diye düşünüyorum. Şimdilik bununla başlayıp neler elde edebileceğimiz bir görelim...

--Ender 22:15, 28 Eylül 2006 (UTC)

Yazım Kuralları

Değerli arkadaşlar,

VikiSözlük'te gözlediğim bir eksiği sizlerle paylaşmak istiyorum. Sözlükte yazım kuralları açısından bir standart bulunmuyor. Diğer dillerdeki sözlüklerde bu konuda sorun yoktur sanırım, ama bizde var; çünkü Türkiye'de yazım kuralları henüz herkesin kabul edeceği düzeyde yaygınlaşmamış durumda.

Bu nedenle sözlükte kimi kez TDK, kimi kez de DD (Dil Derneği) kuralları kullanılıyor. Bazı maddeler ise bu iki temel yazım kuralının da dışında kalıyor.

Bu durum beni rahatsız ediyor, çünkü kullanıcı maddelerde hangi yazım kuralının geçerli olduğunu bilmeli. Tabi ki VikiSözlük'ün özgürlükçü anlayışı gereği insanlar istedikleri yazım kuralını seçmekte özgürler. Ancak, VikiSözlük'te yer alan bilgilerin de olabildiğince doğru olma zorunluluğu da var. En azından kullanıcı okuduğu maddenin hangi kurallara uygun yazıldığını bilmeli diye düşünüyorum.

Bu soruna nasıl bir çözüm geliştirebiliriz? Bütün maddeleri tek bir kuruluşun (TDK ya da başka bir kuruluşun) kurallarına göre düzenleyemeyeceğimize göre en azından her maddenin hangi kurala göre oluşturulduğu belirtmekte yarar var.

Benim aklıma gelen çözümler şöyle:

• Yazım Kurallarına göre etiketler oluşturalım ve bunları düzenlediğimiz maddelere yerleştirebiliriz; "Bu madde TDK yazım kurallarına göre düzenlenmiştir." şeklinde.
• Madde başlarını tek tek kontrol ederek TDK kurallarına uymayan başlıkları bir şekilde işaretleyebiliriz.
• Belki de yazım kurallarıyla ilgili kategoriler oluşturabiliriz. Bugün Viki'nin "Yanlış" yazımları gösterdiği gibi... Ya da listeler yapabiliriz, bu sözcük TDK'ya göre böyle, DD'ne göre böyle yazılır gibi...

Bu konuda sizler ne düşünüyorsunuz?

--Ender 21:56, 18 Aralık 2006 (UTC)

Not: Vikipedi'de de bu sorun tartışılmış olmalı, bu tartışmaları bilen arkadaşlar ulaşılan sonucu kısaca özetlerlerse sevinirim.

Evet Vikipedi'de bu tip tartışmalar yapıldı, ve genel olarak TDK kurallarını referans olarak alıyoruz.

Vikisözlük içinse, hmm, bence TDK veya DD kuralları kullanılabilir, ama bunlar dışında bir kullanım olmaması taraftarıyım. Sonuçta dediğin gibi doğruluk önemli.

Maddeler içerisinde dileyen dilediği kuralı kullansın (bu ikisinden birini), özellikle birşeyleri belirtmeye ihtiyaç yok bence. Ancak söz konusu sözcük maddenin kendisiyse, yani maddenin nasıl adlandırılacağı ile ilgili bir sorun mecvutsa, bence bir kurala göre (benim seçimim TDK) madde adı konulsun, maddenin hemen başında o adın yazılışının DD kurallarına göre nasıl olduğu gösterilsin. Ayrıca hem DD kuralına göre doğru olan isimden, hem de muhtemel yanlış yazımlardan maddeye yönlendirme yapılsın ki ileride çift madde problemi çıkmasın.

Asıl sorun TDK-DD kurallarının farklılığında değil, kuralların olmadığı durumlarda çıkıyor. Yeni birçok sözcük imla kılavuzunda yok, böyle olunca doğru kullanımın ne olduğuna ilişkin hararetli ve verimsiz tartışmalar çıkabiliyor.

Bu tip durumlarda en doğrusu konunun uzmanlarına e-posta atarak sormak. Örneğin geçmişte Vikipedi'de şimdi hatırlayamadığım bir milletin Türkçe ismi üzerine bir tartışma başlamıştı, o konuda çalışan akademisyenlere sorduk. Aynı çözüm yöntemi başka durumlarda da kullanılabilir. Özellikle bilim ve teknoloji konusunda resmi kurallar çoğu yerde henüz konulmamış. -Tembelejderha 17:11, 31 Aralık 2006 (UTC)