anlambirimcik demeti

Türkçe

Ad

anlambirimcik demeti (belirtme hâli anlambirimcik demetini, çoğulu anlambirimcik demetleri)

[1] (dil bilimi) İçerik düzleminde bir birimi belirten ayırt edici anlamsal özelliklerin tümüne anlambirimcik demeti denir.

Açıklamalar

[1] Anlambirimcik demeti anlambirimciklerden oluşur ve sözlükbirim (fr. lexème) ya da biçimbilim (fr. morphème) durumundaki bir anlambirimi (fr. monème) belirtir. Sözlüksel birimin anlamla ilgili içeriğidir ve biçimbirimin gösterilenidir. Bir sözcüğün anlamını oluşturan anlambirimciklerin tümü demek olan anlambirimcik demeti, gösterilenin varlık bulduğu biçimbirim düzeyinde bir göstergenin anlambirimciklerinin tümüdür. Bir sözcüğü oluşturan anlambirimcikler, sözcüğün diğerleriyle olan benzerliklerini ve farklılıklarını gösterir. Anlambirimcik demeti, anlambirime (fr. monème), özellikle sözlükbirime (fr. lexème) denk olan anlamsal bir birimdir. Bir anlambirimcik demeti her zaman sözcüksel alana (fr. champ lexical) aittir, yani anlamsal olarak başka sözlüksel birimlerle ilişki içindedir. Örneğin “baba” sözcüğü, “anne”, “erkek çocuk”, “yeğen” gibi sözcüksel alanın bir parçasıdır. Anlambirimcik demeti, anlambirime ya da sözlükbirime denk gelen bir anlamsal birlikten oluşur ve ilgili kavram, sözlükbirimi, kavrambirimi (fr. sémantème), sınıfbirimi (fr. classème) ve gücülbirimi (fr. virtuème) kapsar. Bir anlambirimcik demetinin üreysel anlambirimcik grubu sınıfbirimi oluşturur; aynı anlambirimcik demetinin özgül anlambirimcikler grubu ise kavrambirimi belirtir.

Çeviriler

çeviriler

• Fransızca: sémème (fr)

Kaynakça

• GÜNAY, V. Doğan (2007) Sözcükbilime Giriş, İstanbul: Multilingual Yayınları