dünya

Ayrıca bakınız: Dünya, dünýä

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi دنيا‎, Arapça دُنْيَا‎ (dünyā).

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /dyn.ˈjaː/
• Heceleme: dün‧ya

Ad

dünya (belirtme hâli dünyayı, çoğulu dünyalar), sahiplik şekli dünya -sı

1. dış, çevre, ortam

   Biz dünyadan ayrı yaşarken dünya epey değişmiş. — H. C. Yalçın

2. duygu, düşünce ve hayal âlemi

   Köprüye kadar kendi dünyaları içinde ne tatlı, ne özlü konuşurlardı. — Y. Z. Ortaç

3. inançları, kültürleri bir olan ülke veya insanlar topluluğu
4. meslek veya iş birliği içinde bulunan kimseler

   Ressamlar dünyasında onun yeri ayrıdır.

5. (coğrafya) üzerinde yaşadığımız toprak ve denizler

Çekimleme

dünya adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		dünya	dünyalar
belirtme		dünyayı	dünyaları
yönelme		dünyaya	dünyalara
bulunma		dünyada	dünyalarda
ayrılma		dünyadan	dünyalardan
tamlayan		dünyanın	dünyaların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	dünyam	dünyalarım
	belirtme	dünyamı	dünyalarımı
	yönelme	dünyama	dünyalarıma
	bulunma	dünyamda	dünyalarımda
	ayrılma	dünyamdan	dünyalarımdan
	tamlayan	dünyamın	dünyalarımın
2. tekil	yalın	dünyan	dünyaların
	belirtme	dünyanı	dünyalarını
	yönelme	dünyana	dünyalarına
	bulunma	dünyanda	dünyalarında
	ayrılma	dünyandan	dünyalarından
	tamlayan	dünyanın	dünyalarının
3. tekil	yalın	dünyası	dünyaları
	belirtme	dünyasını	dünyalarını
	yönelme	dünyasına	dünyalarına
	bulunma	dünyasında	dünyalarında
	ayrılma	dünyasından	dünyalarından
	tamlayan	dünyasının	dünyalarının
1. çoğul	yalın	dünyamız	dünyalarımız
	belirtme	dünyamızı	dünyalarımızı
	yönelme	dünyamıza	dünyalarımıza
	bulunma	dünyamızda	dünyalarımızda
	ayrılma	dünyamızdan	dünyalarımızdan
	tamlayan	dünyamızın	dünyalarımızın
2. çoğul	yalın	dünyanız	dünyalarınız
	belirtme	dünyanızı	dünyalarınızı
	yönelme	dünyanıza	dünyalarınıza
	bulunma	dünyanızda	dünyalarınızda
	ayrılma	dünyanızdan	dünyalarınızdan
	tamlayan	dünyanızın	dünyalarınızın
3. çoğul	yalın	dünyası dünyaları
	belirtme	dünyasını dünyalarını
	yönelme	dünyasına dünyalarına
	bulunma	dünyasında dünyalarında
	ayrılma	dünyasından dünyalarından
	tamlayan	dünyasının dünyalarının

Eş anlamlılar

• (meslek/iş birliği içinde bulunan kimseler): camia
• (üzerinde yaşadığımız toprak ve denizler): yeryüzü

Alt kavramlar

• (dış, çevre, ortam): dış dünya, iç dünya
• (duygu, düşünce ve hayal âlemi): dış dünya, fâni dünya, geçim dünyası, öbür dünya, ümit dünyası
• (inançları, kültürleri bir olan ülke veya insanlar topluluğu): Batı dünyası, Doğu dünyası
• (meslek/iş birliği içinde bulunan kimseler): basın dünyası, magazin dünyası, sanat dünyası, yeraltı dünyası

Deyimler

dünya âlem, dünya çapında, dünya evi, dünya görmüş, dünya görüşlü, dünya görüşü, dünya güzeli, dünya kazan ben kepçe, dünya kelamı, dünya malı, dünya nimeti, dünya penceresi, dünyada, ölümlü dünya, terk-i dünya, üçüncü dünya ülkeleri, yalan dünya, yalancı dünya

Türetilmiş kavramlar

acun, darıdünya, dünyaca, dünyacı, dünyacık, dünyacılık, dünyasal, dünyalı, dünyasız, dünyayla, dünyaysa, yenidünya

Çeviriler

dış çevre, ortam

• Almanca: Welt (de) n
• Arapça: اَلْكَوْن‎ (ar) e (el-kevn)
• Bretonca: hollved (br)
• Çekçe: kosmos (cs), svět (cs), vesmír (cs), všechno (cs), všichni (cs)
• Çince: 宇宙 (zh)
• Esperanto: universo (eo), mondo (eo), kosmo (eo)
• Estonca: universum (et)
• Farsça: جهان‎ (fa), عالم وجود‎ (fa), کيهان‎ (fa), کاينات‎ (fa)
• Felemenkçe: universum (nl), ruimte (nl), heelal (nl)
• Fince: maailmankaikkeus (fi), universumi (fi)
• Fransızca: univers (fr)
• Galce: bydysawd (cy), hollfyd (cy)
• Galiçyaca: universo (gl)
• Gucaratça: જગત (gu) (jagat)
• İbranice: יקום‎ (he)
• İngilizce: universe (en)
• İspanyolca: universo (es), mundo (es), cosmos (es)
• İsveççe: värld (sv) g
• Japonca: 宇宙 (ja)
• Lehçe: wszechświat (pl)
• Macarca: világegyetem (hu)
• Portekizce: universo (pt)
• Rusça: вселенная (ru) (vselennaya)
• Sırp-Hırvatça:

  Kiril: свемир (sh), космос (sh), васиона (sh)

• Tagalogca: sanlibútan (tl), daigdíg (tl)

üstünde yaşadığımız toprak, yeryüzü

• Almanca: Welt (de) d

  Yahudi Almancası: velt‎ (yi) (velt)

• Arapça: عَالَم‎ (ar) e (ʿālem)
• Arnavutça: botë (sq)
• Aymaraca: pacha (ay)
• Azerice: dünya (az)
• Bretonca: bed (br)
• Bulgarca: свят (bg) (svyat)
• Çekçe: svět (cs)
• Çince: 世界 (zh)
• Danca: verden (da)
• Endonezce: dunia (id)
• Esperanto: mondo (eo)
• Estonca: maailm (et)
• Farsça: گيتی‎ (fa), جَهَان‎ (fa), دنيا‎ (fa), عَالَم‎ (fa)
• Felemenkçe: wereld (nl) e
• Fince: maailma (fi)
• Fransızca: monde (fr)
• Frizce: wrâld (fy)
• Galce: byd (cy)
• Galiçyaca: mundo (gl), universo (gl), creación (gl), cosmos (gl)
• Gucaratça: વિશ્વ (gu) (viśva)
• Hintçe: संसार (hi) (sansār)
• İbranice: עולם‎ (he) e
• İdo dili: mondo (io)
• İngilizce: world (en)
• İrlandaca: domhan (ga)
• İspanyolca: mundo (es), planeta (es)
• İsveççe: värld (sv) g
• İtalyanca: mondo (it)
• Japonca: 世界 (ja), (せかい (ja) (sekai), 界 (ja), かい (ja) (kai), 世の中 (ja)
• Karaçay-Balkarca: duniya (krc)
• Katalanca: món (ca) e
• Kırgızca: дүйнө (ky) (düynö)
• Korece: 누리 (ko) (nuri) [nuri], 세계 (ko) (segye), 世界 (ko) [segye}]
• Kürtçe: cîhan (ku), dinya (ku)
• Latince: mundus (la)
• Lehçe: świat (pl) e
• Litvanca: pasaulis (lt) e
• Macarca: világ (hu)
• Marathi dili: संसार (mr) (sansār)
• Mari dili: тӱня (mhr) (tünja)
• Moğolca: delkhii (mn)
• Norveççe: verd (no) d
• Oksitanca: mond (oc)
• Özbekçe: dunyo (uz)
• Portekizce: mundo (pt) e
• Rumence: lume (ro) d
• Rusça: мир (ru) (mir), свет (ru) (svet)
• Sırp-Hırvatça:

  Kiril: свет (sh)

  Latin: svijet (sh)

• Slovakça: svet (sk) e
• Slovence: svet (sl) e
• Tatarca: dönya (tt)

  Kırım Tatarcası: dünya (crh)

• Türkçe:

  Osmanlı Türkçesi: دنيا‎‎ (ota)

• Türkmence: dünýä (tk), dünýää (tk)
• Udmurtça: мир (udm) (mir)
• Urduca: دنیا‎ (ur)
• Volapük dili: vol (vo)
• Yunanca:

  Modern Yunanca: κόσμος (el) e (kósmos), ντουνιάς (el) e (douniás)

Adıl

dünya

1. (belgisiz adıl): herkes

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "dünya" maddesi

Atasözleri

• Başın sağlığı, dünya varlığı
• Dünya bir gemi, akıl yelkeni, fikir dümeni, kolla kendini, göreyim seni
• Dünya bir yağlı kuyruktur; yiyebilene aşk olsun
• Dünya bir, işin bin
• Dünya bol olmuş neye yarar, pabuç dar olduktan sonra
• Dünya dört kulplu bir kazan, bir kulpundan tut da kazan
• Dünya gençten gence, dinçten dince
• Dünya yıkılsa umurunda değil

Azerice

Söyleniş

• Heceleme: dün‧ya

Ad

dünya

1. (coğrafya) dünya

Kazakça

Söyleniş

• Heceleme: dün‧ya

Ad

dünya

1. (coğrafya) dünya

Kırım Tatarcası

Söyleniş

• Heceleme: dün‧ya

Ad

dünya

1. (coğrafya) dünya

Uygurca

Söyleniş

• Heceleme: dün‧ya

Ad

dünya

1. (coğrafya) dünya