gerçek

Ayrıca bakınız: Gerçek

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi كرچك‎ sözcüğünden nakledildi, o da Eski Anadolu Türkçesi girçek‎ (“doğru”) sözcüğünden nakledildi, girtü‎ (“doğru”), o da Ana Türkçe *kẹr-tü (“doğru”) sözcüğünden. Moğolca гэрээ (geree, “anlaşma”) , гэрч (gerç, “şahit”) ile kıyaslanabilir.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ɟeɾ.t͡ʃec/, [ɟæɾ.t͡ʃec]

• dinle

  (dosya)

• Heceleme: ger‧çek

Ad

gerçek (belirtme hâli gerçeği, çoğulu gerçekler)

1. doğruluk

   Bu laflarda gerçek payı ne kadar çoksa duygu payı da ondan az değildir. — B. Felek

2. gerçeklik

   Her hâlde o gün imparatorluğun ölümü apaçık bir gerçekti. — H. E. Adıvar

3. (felsefe) yalan olmayan, doğru olan şey

   Esasen bizim için millî varlık ile istiklal ve hürriyet aynı gerçeğin çeşitli cepheleridir. — M. Kaplan

Çekimleme

gerçek adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		gerçek	gerçekler
belirtme		gerçeği	gerçekleri
yönelme		gerçeğe	gerçeklere
bulunma		gerçekte	gerçeklerde
ayrılma		gerçekten	gerçeklerden
tamlayan		gerçeğin	gerçeklerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	gerçeğim	gerçeklerim
	belirtme	gerçeğimi	gerçeklerimi
	yönelme	gerçeğime	gerçeklerime
	bulunma	gerçeğimde	gerçeklerimde
	ayrılma	gerçeğimden	gerçeklerimden
	tamlayan	gerçeğimin	gerçeklerimin
2. tekil	yalın	gerçeğin	gerçeklerin
	belirtme	gerçeğini	gerçeklerini
	yönelme	gerçeğine	gerçeklerine
	bulunma	gerçeğinde	gerçeklerinde
	ayrılma	gerçeğinden	gerçeklerinden
	tamlayan	gerçeğinin	gerçeklerinin
3. tekil	yalın	gerçeği	gerçekleri
	belirtme	gerçeğini	gerçeklerini
	yönelme	gerçeğine	gerçeklerine
	bulunma	gerçeğinde	gerçeklerinde
	ayrılma	gerçeğinden	gerçeklerinden
	tamlayan	gerçeğinin	gerçeklerinin
1. çoğul	yalın	gerçeğimiz	gerçeklerimiz
	belirtme	gerçeğimizi	gerçeklerimizi
	yönelme	gerçeğimize	gerçeklerimize
	bulunma	gerçeğimizde	gerçeklerimizde
	ayrılma	gerçeğimizden	gerçeklerimizden
	tamlayan	gerçeğimizin	gerçeklerimizin
2. çoğul	yalın	gerçeğiniz	gerçekleriniz
	belirtme	gerçeğinizi	gerçeklerinizi
	yönelme	gerçeğinize	gerçeklerinize
	bulunma	gerçeğinizde	gerçeklerinizde
	ayrılma	gerçeğinizden	gerçeklerinizden
	tamlayan	gerçeğinizin	gerçeklerinizin
3. çoğul	yalın	gerçeği gerçekleri
	belirtme	gerçeğini gerçeklerini
	yönelme	gerçeğine gerçeklerine
	bulunma	gerçeğinde gerçeklerinde
	ayrılma	gerçeğinden gerçeklerinden
	tamlayan	gerçeğinin gerçeklerinin

Eş anlamlılar

• doğru, hakikat

Atasözleri

• Ana yılan, sözü yalan, karı çiçek, sözü gerçek
• Yaz yalan, kış gerçek

Kelime birliktelikleri

• gerçek dışı, gerçek ufuk

Türetilmiş kavramlar

• gerçekçi, gerçeklik, gerçekleşmek, gerçel

Çeviriler

doğru olan şey

• Afrikanca: waarheid (af)
• Almanca: Wahrheit (de) d, Treue (de) d

  İsviçre Almancası: Wahrheit (de) d, Treue (de) d

• Aragonca: verdat (an)
• Arnavutça: vërteta (sq)
• Asturyasça: verdá (ast)
• Aşağı Almanca: Woored (nds) d, Treue (nds) d
• Azerice: doğru (az), düz (az), gərçək (az), real (az)
• Baskça: egia (eu)
• Beyaz Rusça: ісціна (be) (iscina)
• Bulgarca: истина (bg) (istina), правда (bg) (pravda) [pravda], унэн (bg) (unэn)
• Çekçe: pravda (cs) d, skutečnost (cs) d
• Danca: sandhed (da)
• Endonezce: kebenaran (id)
• Esperanto dili: vero (eo)
• Felemenkçe: waarheid (nl)
• Fince: totuus (fi), todellisuus (fi), tosiasia (fi)
• Fransızca: vérité (fr) d
• Galce: gwirionedd (cy)
• Hintçe: सच (hi) e (sac) [sac]
• İbranice: אמת‎ (he)
• İdo dili: verajo (io)
• İngilizce: truth (en)
• İnterlingua dili: veritate (ia)
• İspanyolca: verdad (es) d
• İsveççe: sanning (sv), sannfärdighet (sv)
• İtalyanca: verità (it)
• İzlandaca: sannleiki (is)
• Karaçay-Balkarca: kerti (krc)
• Katalanca: veritat (ca)
• Kazakça: мәңгілік ақикат (kk) (mäñgilik aqïkat)
• Kırgızca: чындык (ky) (çındık)
• Korsikaca: verità (co)
• Kürtçe: rastî (ku)
• Lao dili: ຄວາມເປັນຈິງ (lo) (khuām pen ching)
• Latince: veritas (la) *Lehçe: prawda (pl)
• Letonca: patiesība (lv)
• Limburgca: waorheid (li)
• Litvanca: tiesa (lt)
• Macarca: igazság (hu)
• Maltaca: verità (mt)
• Norveççe: sanning (no), sannhet (no)
• Oksitanca: vertat (oc)
• Portekizce: verdade (pt) d
• Rumence: adevăr (ro) n
• Rusça: истина (ru) d (istina) [ístina], правда (ru) (pravda) [pravda]
• Sırp-Hırvatça: istina (sh)
• Slovakça: pravda (sk)
• Slovence: pravda (sl)
• Tatarca: xaq (tt)

  Kırım Tatarcası: aqiqiy (crh), kerçek (crh)

• Türkçe:

  Osmanlı Türkçesi: كرچك‎ (ota)

• Ukraynaca: істина (uk) (istyna), правда (uk) (pravda)
• Yunanca:

  Modern Yunanca: αλήθεια (el) (alítheia)

Ek okumalar

• Vikipedi'de gerçek

Ön ad

gerçek (karşılaştırma daha gerçek, üstünlük en gerçek)

1. yalan olmayan

   O yürekler acısı fukara kafile, yüzlerinden gerçek acı aka aka ölü arkadaşlarının namazını kıldılar. — Halikarnas Balıkçısı

2. bir durum, bir nesne veya bir nitelik olarak var olan, varlığı inkâr edilemeyen, olgu durumunda olan, özbeöz, hakiki, reel

   Kâğıt paranın saymaca değeri varsa da gerçek değeri yoktur.

3. aslına uygun nitelikler taşıyan, sahici

   Gerçek elmas. Gerçek hikâye.

4. asıl, başlıca, temel

   Bir kişinin ahlaklı olması için, o benim dediğim gerçek ahlaka erişebilmesi için bir iç âlemi olmalıdır. — N. Ataç

5. doğadaki gibi olan, doğayı olduğu gibi yansıtan

   Bu peyzajdaki çiçekler son derece gerçek.

6. yapay olmayan
7. (felsefe) düşünülen, tasarımlanan, imgelenen şeylere karşıt olarak var olan

Eş anlamlılar

• (bir durum, bir nesne veya bir nitelik olarak vâr olan): hakiki, özbeöz, reel

Çeviriler

doğru olan

• Arnavutça: vërtetë (sq)
• Fince: tosi (fi), todellinen (fi), aito (fi)
• Fransızca: réel (fr)
• Hintçe: सत्य (hi) (satya)
• Felemenkçe: waar (nl)
• İngilizce: real (en), true (en), genuine (en)
• İspanyolca: verdadero (es)
• Kürtçe: bera (ku)
• Macarca: igaz (hu), igazi (hu)
• Portekizce: verdadeiro (pt)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "gerçek" maddesi

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe kärtü‎ (kärtü)

Ön ad

gerçek

1. gerçek

Türkmence

Ad

gerçek

1. babayiğit, cesur, yiğit