insan

Türkçe değiştir

Pioneer 10 ve 11 üzerinde resmedilen insanlar

Köken değiştir

Osmanlı Türkçesi انسان‎, o da Arapça إِنْسَان‎ (ʾinsān), o da Aramice אבשא‎, o da İbranice אבוש‎, o da Akadca nişu (“halk kavmi”) kelimesinden gelmektedir.

Söyleniş değiştir

IPA^(anahtar): [ɪn̪ʲˈs̪ɑn̪]
Heceleme: in‧san

Ad değiştir

insan (belirtme hâli insanı, çoğulu insanlar)

âdemoğlu
O yaşta insan hiç düşünmeden sadece yaşamaya bakar. — H. Taner
(primatlar) Bulunduğu coğrafyaya göre toplum hâlinde yaşama ihtiyacıyla oluşturduğu kültür çevresinde yaşayan, düşünme ve beraberinde gelişen konuşma kabiliyeti olan, Kâinat'ı bütün olarak kavrayabilme sonucunda iradesi doğrultusunda değiştirebilme gereğini duyabilen, değiştirebilen ve şekillendirebilen kendini tanımlayabilen, eylemleri kabaca coğrafya, maruz ya da hakim kaldığı çevre, temelde bulunan kalıtımsal özelliklerlerce çeşitlenen canlı
Bu kelimeyi kullanan tarihteki en eski kaynak, 1400'den önce yazılmış olan Dede Korkut Kitabı olup burada "Oğlanum, sen insansın, hayvanıla musahip olmagıl" şeklinde geçer.

Çekimleme değiştir

insan adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		insan	insanlar
belirtme		insanı	insanları
yönelme		insana	insanlara
bulunma		insanda	insanlarda
ayrılma		insandan	insanlardan
tamlayan		insanın	insanların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	insanım	insanlarım
	belirtme	insanımı	insanlarımı
	yönelme	insanıma	insanlarıma
	bulunma	insanımda	insanlarımda
	ayrılma	insanımdan	insanlarımdan
	tamlayan	insanımın	insanlarımın
2. tekil	yalın	insanın	insanların
	belirtme	insanını	insanlarını
	yönelme	insanına	insanlarına
	bulunma	insanında	insanlarında
	ayrılma	insanından	insanlarından
	tamlayan	insanının	insanlarının
3. tekil	yalın	insanı	insanları
	belirtme	insanını	insanlarını
	yönelme	insanına	insanlarına
	bulunma	insanında	insanlarında
	ayrılma	insanından	insanlarından
	tamlayan	insanının	insanlarının
1. çoğul	yalın	insanımız	insanlarımız
	belirtme	insanımızı	insanlarımızı
	yönelme	insanımıza	insanlarımıza
	bulunma	insanımızda	insanlarımızda
	ayrılma	insanımızdan	insanlarımızdan
	tamlayan	insanımızın	insanlarımızın
2. çoğul	yalın	insanınız	insanlarınız
	belirtme	insanınızı	insanlarınızı
	yönelme	insanınıza	insanlarınıza
	bulunma	insanınızda	insanlarınızda
	ayrılma	insanınızdan	insanlarınızdan
	tamlayan	insanınızın	insanlarınızın
3. çoğul	yalın	insanı insanları
	belirtme	insanını insanlarını
	yönelme	insanına insanlarına
	bulunma	insanında insanlarında
	ayrılma	insanından insanlarından
	tamlayan	insanının insanlarının

Atasözleri değiştir

insan

Deyimler değiştir

insan

insan kurusu,

insan müsveddesi,

insan sarrafı

Türetilmiş kavramlar değiştir

insan

Çeviriler değiştir

toplum hâlinde yaşayan tür

Akadca: nişu (akk)
Almanca: Mensch (de) e
- Arami: Şablon:çarc
Arapça: بَشَر‎ (ar) e (beşar), إِنْسَان‎ (ar) e (ʾinsān)
Arnavutça: njeriu (sq)
Azerice: adam (az), insan (az)
Bretonca: den (br)
Bulgarca: человек (bg) (čelovek)
Çekçe: člověk (cs)
Çince: 人 (zh)
Eski* Esperanto dili: homo (eo)
Estonca: inimene (et)
Felemenkçe: mens (nl)
Fince: ihminen (fi), ihmisolento (fi), ihmislapsi (fi)
Fransızca: homme (fr)
Friuli dili: om (fur)
Galce: dyn (cy)
Hausaca: ɗan adan (ha)
İbranice: אבוש‎ (he)
İdo dili: homo (io)
İngilizce: human (en), man (en), human being (en)
- İspanyolca: humano (es), ser humano (es)
İsveççe: människa (sv)
İtalyanca: persona (it), uomo (it)
Katalanca: humà (ca)
Kürtçe: mirov (ku)
Latince: homo (la)
Lehçe: człowiek (pl)
Letonca: cilvēks (lv)
Macarca: ember (hu)
Makedonca: човек (mk) (çovek)
Manksça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
Mapudungun dili: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
- Norveççe: menneske (no) n
Özbekçe: inson (uz), odam (uz)
Portekizce: humano (pt), ser humano (pt)
Rumence: om (ro) e
Rusça: человек (ru) (çelovek)
Kiril: човек (sh)

Latin: čovjek (sh)
Sicilyaca: uòmunu (scn)
Sunda dili: genep (su)
Şorca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
Tabasaranca: адми (admi)
Tatarca: кеше (tt) (keşe), keşe (tt)
Kırım Tatarcası: adam (crh), insan (crh)
Telugu dili: నరుడు (te) (naruḍu)
Tetum: emma (tet)
Eski Türkçe: yalınuk‎ (otk) (yalınuk)

Osmanlı Türkçesi: انسان‎ (ota)
Türkmence: ynsan (tk), ynsaan (tk)
Udmurtça: адями (udm) (adjami)
Grekçe: άνθρωπος (grc) (ánthrōpos)

Modern Yunanca: άνθρωπος (el) (ánthropos)

Ek okumalar değiştir

Vikipedi'de insan

Ön ad değiştir

insan (karşılaştırma daha insan, üstünlük en insan)

(mecaz) ahlak ve huy yönünden üstün nitelikli olan

Çeviriler değiştir

insan

Almanca: menschlich (de)
- Eski* İngilizce: human (en)
- Manksça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
Mapudungun dili: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
- Sunda dili: genep (su)
Şorca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
Osmanlı Türkçesi: انسان‎ (ota)