Vikisözlük:Tartışma sayfası

Bu sayfa Vikisözlük'ün resmî politikalarından biridir. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak Vikisözlükçüler tarafından benimsenmektedir. Sayfada değişiklik yapmadan önce, bu değişikliklerin Vikisözlükçülerden onay aldığına emin olun. Uygun görmediğiniz bir madde varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtin.

Kısayol:
[[VS:TS
VS:Tartışma]]

Madde kaydı ve silme: KEK - SP - HS - Diğer politikalar: GB - VND - EP

Bir madde ya da proje sayfasının tartışma bölümü olan Vikisözlük tartışma sayfasının amacı kullanıcıların yalnızca bağlantılı madde ya da proje sayfası ile ilgili değişiklikleri tartışabilecekleri bir alan sağlamaktır. Madde tartışma sayfaları kullanıcılar tarafından kişisel görüş açıları için bir serbest kürsü alanı olarak kullanılmamalıdır.

Tartışma sayfasına yazarken bazı yaklaşımlar verimliliği azaltırken bazıları da güzel bir madde yazımına yardım eder. Bir tartışma sayfasında dikkat edilmesi gereken önemli noktalar iletişim, nezaket ve saygıdır. Aşağıdaki liste Vikisözlükçülerin tartışma sayfalarını verimli kullanabilmeleri için tasarlanmıştır.

Temel noktalar

Wikipedia politikalarına bağlı kalın

Tartışma sayfası ilgili madde için bir inceleme alanıdır ve maddeler için geçerli olan politikalar tartışma sayfaları içinde geçerlidir. Daha ileri bir araştırmayı sağlayabilmek için spekülasyon, öneri ve kişisel bilginin aşırıya kaçmayacak makul düzeyde kullanımı elbette mümkündür. Ancak Wikipedia politika gereklerine uygun olmayan herhangi bir görüşü tartışmaya devam etmek tartışma sayfasının ciddi bir yanlış kullanımıdır.

Tartışma sayfaları nasıl kullanılmalı?

• Görüş alışverişinde bulunun: Eğer kuşku içindeyseniz fazladan gayret göstererek diğer katılımcıların sizi, sizin de diğerlerini daha doğru anlamanıza çabalayın. Dostane yaklaşımın büyük yardımı olacaktır. Görüşlerinizi açıklamak her zaman iyi bir fikirken konu hakkında sebebini açıklamadığınız bir görüşünüzü yazmanız daha az yardımcı olacaktır. Fikir belirtmeniz diğerlerini ikna etmenizde ve ortak karara varmanızda yararlı olacaktır.
• Konuya bağlı kalın: Tartışma sayfaları genel sohbet alanları değildir. Tartışmalar ilgili maddenin nasıl geliştirilebileceği ile bağlantılı olmalıdır. İlgisiz tartışmalar silinmeye maruz kalabilir.
• Yapıcı olun: Tartışma sayfaları ilgili maddenin geliştirilmesi yollarını bulma amacıyla kullanılmalıdır. Tartışma sayfası maddenin güncel sürümü hakkında kusur bulma, eleştirme yeri değildir.
• Tarafsız olun: Tartışma sayfaları tartışmalı konular hakkında kullanıcıların kendi farklı görüş açılarını tartışacakları bir forum alanı değildir. İkincil kaynaklardan alınan farklı görüş açılarının maddeye ne şekilde eklenebileceğinin tartışılması alanlarıdır.
• Materyali paylaşın: Tartışma sayfası doğrulanmadığı için maddeden silinen girdilerin depolanması amacıyla kullanılabilir. Böylelikle eksik kaynakların bulunabilmesi için zaman kazanılmış olur. Yeni girdiler bazen hazır olup maddeye eklenebilecek hale gelinceye kadar tartışma sayfasında hazırlanabilirler.
• Değişiklikleri tartışın: Tartışma sayfası değişiklikler hakkında tartışmak için özellikle yardımcı bir bölümdür. Eğer yaptığınız bir değişiklik geri alınmış ve siz de bunu tekrar geri almışsanız tartışma sayfasına ve sayfayı kaydet bölümündeki özet kısmına yaptığınız değişklikle ilgili bir açıklama koymak iyi bir uygulamadır. Tartışma sayfası aynı zamanda diğerlerinin yaptığı değişiklikleri hakkında soru sorabileceğiniz yerdir. Eğer biri yaptığınız bir değişikliği sorgularsa tam izah edici bir açıklama ile yanıt verdiğinizden emin olun.
• Öneriler getirin: Maddeler için getirilen yeni öneriler dilerseniz diğer kullanıcılar tarafından tartışılabilir. Öneriler spesifik detaylar, sayfa hareketleri, maddelerin birleştirilmesi ya da uzun bir maddenin ayrı alt maddelere bölünmesi gibi değişiklikler hakkında olabilir.

İyi Uygulamalar

• Yazdığınızı imzalayın: Yazdıklarınızı imzalamak için tilde işaretini (~~~~) yazınızın sonuna yerleştirin. Sayfayı kaydettiğiniz zaman bu işaretler kullanıcı adınız ve tarih, kayıt zamanı bilgileriyle değiştirileceklerdir. Örneğin ~~~~ yazıp sayfayı kaydet düğmesine bastığınızda sonuç örneğin -Kutu su 06:39, 4 Eylül 2007 (UTC) şeklinde görülecektir. Vikisözlük'te anonim olarak yazı yazmanın imkansız olduğunu çünkü siz sayfaya yazmasanız bile eğer kayıtlıysanız kullanıcı adınızın kayıtlı değilseniz IP adresinizin geçmiş sayfasına kayıt edileceğini lütfen unutmayınız.
• Aşırı markuptan kaçının: Görünüş itibariyle herhangi bir tartışmaya sebep olabilecek italik yazı , kalın yazı, ve özellikle BÜYÜK HARFLER içeren yazılar yazmamaya özen gösterin. Çünkü bu tarz yazılar BAĞIRMA ve YERME anlamları da taşıdığından kişilerce farklı yorumlanarak gerginliklere sebebiyet verebilir ve Vikisözlük içerisinde hoş olmayan durumlar oluşturabilir. Ancak; italik yazı, cümle içerisindeki belirli bir söz ya da söz öbeğini cümleden ayırt etmek, söz öbeklerini cümle içerisinde vurgulamak ve diğer önemli kelimeleri belirtmek amacıyla kullanılabilir. Örneğin: Kitap konuları, konu altbaşlıkları gibi.
• Kısa ve öz yazın: Eğer yazınız 100 kelimeden uzunsa kısaltmayı düşünün. Uzun ve karmaşık mesajların anlaşılması zordur ve sıklıkla ya hiç okunmazlar ya da yanlış anlaşılırlar. Eğer detaylandırlımış kapsamlı bir tartışma yazmaya ihtiyaç duyuyorsanız aşağıya bakarak bunun nasıl yapılabileceğiniz görebilirsiniz.
• Çalışma alanını temiz tutun: Tatışma sayfasını derli toplu tutun ve çekici olmasına gayret edin. Tekrarlamalardan, kafa karıştırıcı dağınıklıktan ve gereksiz konu dışı sözlerden kaçının. Vermek istediğiniz mesaj ile mesajı verirken kullandığınız yöntem arasında iyi bir denge kurarsanız tartışmaya katılımı sağlamak daha olasıdır.
• Arşivleri okuyun: Birçok maddenin tartışma sayfası daha önceki tartışmaları içeren arşiv sayfalarına linklenmiştir. Eğer bir maddeye katılımda bulunmaya yeni başladıysanız ilgili arşiv sayfalarını okuduğunuza emin olun. Arşiv sayfalarında konu hakkında önceden yapılmış tartışmaları, anlaşmazlıkları ve geliştirilen çözüm yollarını görebilirsiniz. Sorularınıza ve/veya itirazlarınıza daha önceden verilmiş cevapları görebilirsiniz.
• Türkçe kullanın: Yazınızı her kime yöneltirseniz yöneltin Türkçe Vikisözlük tartışma sayfalarında Türkçe kullanımı tercih edilmektedir. Bunun sebebi yazı içeriğinin okuyucuların tamamı tarafından anlaşılabilir olması gerekliliğidir. Eğer başka bir dilin kullanılması zorunluluk arzediyorsa ve bu başka dili kullanırsanız mümkünse ya da istek yapılırsa yorumların altına bir tercüme koyunuz.
• Fikrinizi belirtin: Bazı sayfalar bir konu hakkında sizi fikir belirtmeye davet edebilir. Bu durumda fikrinizi belirttiğiniz cümlenizi başına bir madde imi (*) işareti ekleyerek ilgili başlığın altına yerleştirin. Özlü bir şekilde kısaca fikrinizi belirtin. Bu uygulama isteğe bağlıdır (ve biraz tartışmalıdır). Fikrinize gerekçe olan açıklamanızın kalitesi doğal olarak görüşünüze belli bir ağırlık kazandıracaktır. Tartışılan konunun nasıl uygulanacağına dair mantıklı bir açıklama getirebilmek için zaman ayırın. Vikisözlük, fikir birliği oluşturarak gelişir ve ilerler. Yukarıda da anlatıdığı gibi (~~~~) işaretleriyle imzanızı atmayı unutmayın. Şunu unutmayın ki oylama yapmak tartışmanın yerine geçebilecek bir alternatif değildir. Tartışın ama oylama yapmayın.
• Tartışmayı tek bir merkezi yerde yapın: Aynı tartışma konusunu bir çok tartışma sayfasında tekrar yazmaktan kaçının. Bu durum tartışmayı bölük pörçük bir hale getirir ve fikir alışverişini engeller. Bu istenen bir durum değildir ve halihazırda yeterince tartışılmış bir konunun lüzumsuz tekrarına, en baştan tartışılmasına yol açar. Bunun yerine tartışmanın belirli tek bir yerde yapılmasını talep edin. Bu varolan bir sayfa olabileceği gibi yeni oluşturulacak bir proje sayfası da olabilir. Eğer ihtiyaç varsa tartışmanın devam ettiği ayrı yerlerde belirlenen merkezi tartışma sayfasının linkini belirtin.

  Eğer farklı yerlerde parçalara bölünmüş bir tartışma bulursanız tüm mesajları tek bir merkezi konuma taşımak arzu edilebilir. Bu durumda taşınan tartışma mesajlarının orijinal konumlarındaki yazılar silinerek buralara yeni konumun adresi link olarak yazılmalıdır.

• Yeni gelenlere hoşgörülü davranın: Vikisözlük'e yeni gelenler politika ve kurallara aşina olmayabilirler. Lütfen yeni kullanıcıları ısırmayın. Eğer yeni gelenlerden biri kuralların dışında bir davranışta bulunursa kasıt olmadan yapılan bir hata olduğunu varsayın. Nezaket ve tatlılıkla hatalarını belirtin ve ilgili politika/guideline/yardım sayfalarına yönlendirerek daha iyi bir yaklaşım önerin.

Kabul edilemez davranışlar

Lütfen aşağıdaki maddelerden bazılarının resmi Wikipedia politikası olabilecek yeterli öneme sahip olduklarını göz önünde bulundurunuz. Bu maddelerin ihlali (özellikle tekrar eden ihlaller) gerçekleştiren kişinin Wikipedia'da yazmasının yasaklanmasına neden olabilir.

• Kişisel saldırılar yasaktır Kişisel saldırı bir diğer kişi için olumusuz bir şey söylemektir. Bu genellikle şu şekillerde olur:
  • Hakaret etmeyin: Ad hominem saldırılarda bulunmayın. Örneğin birini aptal, deli, yalancı, vb. olarak adlandırmayın. Bunun yerine yapılan değişiklikle ilgili olarak sorunun ne olduğunu ve ne şekilde düzeltilebileceğini açıklayın.
  • İnsanları tehdit etmeyin: Örneğin, insanları "tanıdığınız hizmetliler" ile ya da sizinle aynı fikirde olmadıkları için onları engellettirmekle tehdit etmeyin.
  • Yasal tehditler yasak: Dava açmakla tehdit etmek, bağlantısı verilen sayfada belirtildiği üzere, Vikisözlük'ün işleyişini bozabilir.
  • Kimsenin kişisel bilgilerini açıklamayın: Diğer bir kullanıcı hakkında bildiğini düşündüğü herhangi bir kişisel ayrıntıyı o kişinin izni dışında yazanlar, sınırsız süreli de dahil olmak üzere her hangi bir süre için engellenebilirler.
  • Diğerlerinin yazdıklarını saptırmayın: Diğerlerinin yazdıklarını saptırmayın. Kayıtlar gerçekleştirilen önemli değişiklikleri tam olarak göstermelidir. Bu genellikle şu anlamlara gelir:
    • Diğerlerinin yazılarını değiştirmeyin: Diğerlerinin yazılarını onların bilgisi dışında değiştirmekten kaçının. (Yasaklanmış içerik olan onur kırıcı, karalayıcı, iftira niteliğindeki yazılar ve kişisel bilgiler bu duruma bir istisnadır.) Tartışma sayfalarına yayımlama standartları getirme gereği yoktur ve bu sebeple yazım hatalarını, gramer hatalarını vb. düzeltmeye gerek yoktur. Tartışma sayfalarında yazdıklarını düzelttiğiniz kişiler bunu rahatsızlık verici bulacaklardır. Asla bir diğer kişinin yazdıklarını anlamını değiştirecek şekilde yeniden düzenlemeyin, yazmayın.
    • İmzasız yorumlar: Eğer bir kişi yazısının sonuna imza atmayı ihmal etmişse, o kişinin yazısının sonuna {{imzasız}} şablonunu ekleyebilirsiniz.
    • Kendi yazdığınızı da değiştirmeyin:: Açıkça bilinmektedir ki Vikisözlük'te kendi yazdıklarınızı düzeltebilir ya da silebilirsiniz. Ancak bu durum sizin ilk yazdıklarınıza cevap veren kullanıcıların sonradan yazdığı yazıları anlamsız bir hale getirecek ya da anlamını değiştirecektir. Bu yüzden kendi yazdıklarınızı da değiştirmemeli, silmemelisiniz. Hiç kimse henüz yanıt yazmamış olsa dahi yazdığınızı okumuş olabilir. Bu sebeple, yazmadan önce düşünün! Eğer ifadenizi değiştirmek, düzeltmek isterseniz - işareti ile vazgeçtiğiniz yazınızın üzerini boydan boya çiziniz ve artık bu yazınızın geçmişte kaldığını, artık geçerli olmadığını belirtiniz. Yazının üzerini boydan boya çizmek için üzerini çizmeye başlayacağınız yere <s> ve çizginin biteceği yere </s> işaretlerini koyunuz. Örneğin <s>eski yazdığım yazı</s> ifadesi eski yazdığım yazı olarak görünecektir.
    • Özür beyan edilen istisnai durum: Eğer bir ifadenizi geri çekmek, sözünüzü geri almak isterseniz geri alacağınız yazının yerine "[Düşüncesizce yazılan olumsuz ifade yazarı tarafından silindi.]" gibi mesaj yazabilir ve böylece sizin ilk yazdığınıza verilen cevapların havada kalmasına, anlamsızlaşmasına engel olmuş olursunuz. Bunun karşılığında diğerleri dilerlerse "[silinen yazıya eklenen rahatsızlık verici cevap silindi. Özür kabul edildi.]" yazabilirler.

Teknik ve biçem standartları

Sayfa düzeni

• Bir mesaja cevabınızı mesajın altına yazın: Böylelikle sonradan gelen mesajlarda sizinkinin altına gelecek ve bu böylece devam edecektir. Bu düzenleme mesajların yazılma sıralarıyla görülmesini kolaylaştıracaktır. En alttaki mesaj en son gönderilen mesaj olacaktır.
• Farklı hususların arasında boşluk bırakın: Eğer tek bir konu birkaç noktaya eğiliyora bu noktaları paragraf aralığı bırakarak ayırmak daha belirgin ve anlaşılır olamasını sağlayacaktır. (Ör: Arada boş bir satır bırakmak)
• Mesajınıza satır içinden başlayın: Böylelikle yazınızın önceki ve başka biri tarafından yazılmış yazının devamı değil sizin tarafınızdan yazılmış yeni bir yazı olduğunun kolayca görülebilmesini sağlayın. Tartışma sayfasında yazınıza başlarken yeni bir satır ya da paragraf oluşturun. Herhangi bir satıra içeriden başlama yöntemi kullanabilirsiniz. Önemli olan nokta art arda gelen mesajların kolayca takip edilebilmesini sağlamaktır. Bunun için iki ana yöntem vardır:
  1. Her yeni mesaj kim yazarsa yazsın satıra bir sekme daha içeriden başlar: Yeni bir mesaj satır içinden başlarken ardından gelen yeni mesajların her biri için iki nokta ( : ) işareti kullanılarak bir sekme boşluk bırakılır. Mesajlaşma çok uzun olup iyice sayfanın sağına kaydığı zaman bir sonraki mesajı yazan kişi mesajına tekrar sol taraftan başlar. Bazen bir mesajlaşma zinciri detaylı bir konuyu tartışırken kendi ağaç dizinini oluşturabilir.
  2. Her bir kullanıcı kendine özgü bir seviyede satıra içeriden başlar: Tartışmayı başlatan ilk katılımcı mesajına en soldan başlar. Ardından gelen kişiler yazılarına başlarken iki nokta ( : ) işaretini kullanarak bir sekme içeriden yazarlar. Bir sonraki mesajı yazan kişi ard arda iki tane iki nokta (::) işareti, ve yine bir sonraki mesajı yazan kişi üç tane iki nokta (:::) işareti kullanır, bu böylece devam eder. Tartışmayı başlatan kişi yeniden yazacağı zaman yine en soldan başlar ve ardından gelenler yine iki nokta (:) işaretleri ile yazdıklarını birer sekme içeri almaya devam ederler. Her bir katılımcının kendi mesajı dikey olarak kendi hizasındadır. Ancak bu yöntem tartışmaya fazla sayıda katılım olduğunda yetersiz kalmaya eğilimlidir. Çünkü katılımcı miktarı fazlayken satırları içeriden başlatabilmek için gerekli farklı dikey sekme seviyeleri sınırlıdır.

Tartışma sayfalarında yeni konular ve başlıklar

• Yeni konuya diğer yazıların altında başlayın: Eğer bir mesajınızı sayfanın en üstüne koyarsanız karışıklığa yol açabilir ya da son eklenen en altta olacak beklentisi olduğu için gözden kaçabilir. En son yazılan mesaj sayfanın en altında olmalıdır.
• Yeni bir konu için yeni bir başlık açın: Böylelikle bölümler belirginleşebilir ve içindekiler tablosunu gösteren bir bölüm sayfanın en üstünde ortaya çıkabilir. Bir başlığı == işaretlerini cümlenizin her iki yanına koyarak örneğin (Ör: == Başlık ==) yazarak oluşturabilirsiniz. Aynı zamanda "değiştir" değmesinin hemen solunda bulunan "+" düğmesine basıp ardından konu/başlık bölümüne başlığınızı yazabilirsiniz.
• Konulardaki başlıkların madde ile bağlantısını koruyun: Başlığa bakıldığında maddenin hangi yönünü tartışmak istediğiniz anlaşılmalıdır.
• Başlıkların tarafsız olmasını sağlayın: Bir başlık konunun ne olduğuna işaret etmelidir ancak konuyu belirli bir bakış açısından nakletmemelidir.
  • Başlıklarda övgü yazmayın: Belirli bir mesajı övmek isteyebilirsiniz ancak bu sizinle aynı fikirde olmayanlarca hoş karşılanmayabilir.
  • Başlıklarda eleştirel olmayın: Buna maddenin detayları hakkında eleştiriler sunmak dahildir. Bu durum eleştirilen bölümü yazanlar tarafından kendilerine saldırı olarak yorumlanabilir.
  • Asla başlıklara kullanıcı adlarını yazmayın: Bu diğer kişilerin tartışmaya katılımını engeller. Bir başlık tüm kullanıcıları konuya yanıt vermeye davet etmelidir.
• Bölüm başlığı değişiklik özetinde görünebilir: Eğer sayfanın tamamı için en yukarıdan değiştir düğmesine değilde başlıkların yanındaki değiştir düğmesine basarsanız bu durum otomatik olarak gerçekleşir ve geçmiş ya da son değişiklikler sayfasında da insanlar sizin sayfa içinde hangi başlığı değiştirdiğinizi görebilirler.

• İyi uygulamaya bir örnek: Eğer dinozor maddesi ile olan probleminiz maddede "Tüm dinozorlar iki ayak üzerinde yürür" denmesi ise tartışma sayfasına gidip "Bu madde tamamıyla yanlış ve aptalca" ya da "Dinozorların iki ayak üzerinde yürüdüğünü aptallar düşünür" yazmayın. Bunun yerine başlıklarınızı sizinle aynı fikirde olmayanları da hoş karşılamasına dikkat edin. Mesela "Tüm dinozorlar iki ayak üzerinde mi yürüdü?", "Dinozor hareketleri", "Brontosauri dört ayak üzerinde yürüdü" gibi seçenekleri deneyebilirsiniz.

Markup

• Tipografik düzenin dışına çıkmakta rahat olun: Tartışma sayfalarında ifadenizi anlaşılır kılmak için neye ihtiyaç duyuyorsanız yapın. Bununla birlikte aşağıdaki noktalara dikkat edin.

• HTML markup kullanımından kaçının: Eşdeğer wikimarkup'ların düzgün olarak çalıştığı yerlerde HTML markup kullanımı uygun görülmemektedir. Kendiniz tarafından yazılan ve geçerliliğini yitiren mesajların üzerini çizmekte kullandığınız <s> (üzerini çiz) işareti yukarıda da bahsedildiği gibi istisnai bir durumdur.

Bağlar, zaman bilgisi ve sayfa adı

• Link eklemede rahat davranın: Her yerde olduğu gibi tartışma sayfalarında da maddelere linkler eklemek yararlıdır. Var olmayan maddelere link oluşturmak bu boş maddelerin İstenen sayfalara eklenmesini sağlayacaktır.

• Bir tarih, zaman bilgisine atıfta bulunurken UTC kullanın: Sayfada değişiklik yaparken ya da sayfanın taşınma tarihini belirtirken UTC kullanılması diğer yazarların işlerini kolaylaştıracaktır.

• Bir sayfa adından bahsederken halihazırda geçerli olan adı kullanın: Bu durum sayfa taşındığında da (örneğin yeniden adlandırıldığında) geçerlidir. Sayfanın taşınması durumunda tartışma sayfası da çoğunlukla taşınır. Eğer eski adı kullanmaya devam ederseniz madde üzerinde çalışmaya başlayan yeni kullanıcılar için bu durum kafa karıştırıcı olacaktır.

Tartışma sayfaları çok uzun olursa

• Arşivleyin — silmeyin: Eğer bir tartışma sayfası çok uzar ve çok yer kaplarsa veya tartışma içindeki bir bölümün tartışılması sona erdi ise tartışma sayfasını silmeyin, arşivleyin. Bu işlem şu şekilde yapılır:

• • Arşivlenecek sayfayı tartışma ya da Vikisözlük tartışma alan adına yerleştirin.
  • Yeni oluşturulan sayfaya uygun bir isim verin. Genellikle bu işlem orijinal isme basitçe arşiv kelimesini eklemekle olur.
  • Arşiv sayfasında arşivlenen içeriğin nereden alındığını belirtin ve linkini ekleyin.
  • Arşivlemek istediğiniz içeriği, yazıyı, orijinal sayfadan kesin ve yeni oluşturduğunuz arşiv sayfasına yapıştırın.
  • Artık boşalmış olan orijinal sayfaya arşiv sayfasını belirten bir link yerleştirin.
  • Bazen çok uzayan bir tartışmanın özetini tartışma sayfasında bırakarak tam versiyonunu arşivlemeyi uygun bulabilirsiniz. Bu durumda da tam versiyonun yerini belirten bir link ekleyin.

Örnek tartışma sayfası formatı

Biçem standartlarına bir istisna örnek tartışma sayfası formatıdır. Bunun nedeni ise tartışma sayfalarının aslında belgeleme ve tartışma olan iki ayrı işlevi sağlamasıdır. Her iki konuyu ayırmak için 1. düzey başlıkların kullanılması önerilir. Örneğin:

=Belgeleme=
=Tartışma=

veya

= Belgeleme =
= Tartışma =

Aksi takdirde, section=new kullanıldığında veya + sekmesine basıldığında 2. düzey bir başlık açılır. Yukarıdaki örnek tartışma sayfasını kullanarak, tartışmaların "Tartışma" başlığı altına yerleştirilmesi önerilir.

Kullanıcı mesaj sayfaları

Kullanıcıların "kendi mesaj sayfalarından" yazıları silmeleri yasaklanmamış ve biraz daha esneklik sağlanmıştır. Ancak silme yerine arşivleme tercih edilmelidir.