Zentrum

Orta Yüksek Almanca zenter kelimesinden 13. asırda Latince centrum (“merkez, poyra”) kelimesinden, o da Grekçe κέντρoν (kéntron, “çemberin orta noktası”), aslında „pergelin hareketsiz kolu, (gül gibi bitkilerdeki) diken“ kelimelerinden alınmıştır;^[1] bu da bir Hint-Avrupa kökü olan *kent- (“batmak”)'tan türemiştir.^[2]

Söyleniş değiştir

IPA^(anahtar): [ˈt͡sɛntʁʊm]
Heceleme: Zen‧t‧rum

Ad değiştir

Zentrum n (tamlayan hâli Zentrums, çoğulu Zentren)

bir enstitü ya da teşkilatın merkezi ya da mühim bir merkez ya da kuruluş
eş anlamlısı: Center

zıt anlamlılar: Außenstelle, Filiale, Nebenstelle, Zweigstelle

„Als traditionelle Orte der Namenforschung im deutschsprachigen Raum sind Lüneburg, Heidelberg, Mainz und Wiesbaden sowie mit Statistiken auch Zentren in Österreich und der Schweiz zu nennen.“ — Lüneburg, Heidelberg, Mainz ve Wiesbaden'in yanı sıra istatistiklerle birlikte Avusturya ve İsviçre'deki merkezler Almanca konuşulan ülkelerde geleneksel isim araştırma yerleri olarak anılacaktır.^[3]

Hier baut der Kaufhauskonzern ein neues Zentrum. — Mağaza grubu burada yeni bir merkez inşa ediyor.
merkez
zıt anlamlılar: Anfang, (das) Äußere, Äußeres, Ende, Hülle, Oberfläche, Peripherie, Rand

Dort geht es ins Zentrum der Stadt. — Oradan şehrin merkezine gidiyor.
(mecaz) Katolik ağırlıklı politik parti
eş anlamlısı: Zentrumspartei

zıt anlamlılar: Randgruppe, Untergruppe

Die Partei Zentrum war katholisch ausgerichtet. — Merkez isimli parti Katolikti.
(mecaz) orta (muhafazakâr) bir çizgiyi müdafaa eden politik güçler
eş anlamlıları: Kern, Mitte

Elvira Puvogel wird eher zum Zentrum gerechnet. — Elvira Puvogel'in bir merkez olarak görülmesi pek muhtemeldir.
(satranç) satranç tahtasında d4, d5, e4, e5 kareleri (bakınız [1])
Am sichersten ist es, das Zentrum zu erobern. — Yapılacak en güvenli şey merkezi fethetmektir.

Kısaltmalar değiştir

(merkez): Zentr.

Üst kavramlar değiştir

(satranç tahtasında d4, d5, e4, e5 kareleri): Schachbrett, Schach

Alt kavramlar değiştir

(bir enstitü ya da teşkilatın merkezî ya da mühim bir zentrale oder wichtige kuruluşu): Alpinkompetenzzentrum, Ärztezentrum, Autozentrum, Backzentrum, Beratungszentrum, Bildungszentrum, Diagnosezentrum, Dienstleistungszentrum, Druckzentrum, Einkaufszentrum, Fahrtechnikzentrum, Fahrzeugzentrum, Forschungszentrum, Gemeindezentrum, Gesundheitszentrum, Handelszentrum, Industriezentrum, Integrationszentrum, Jugendkrisenzentrum, Kernforschungszentrum, Krisenzentrum, Kompetenzzentrum, Kontrollzentrum, Kurzentrum, Leistungszentrum, Lernzentrum, Logistikzentrum, Machtzentrum, Medienkompetenzzentrum, Messezentrum, Milchstraßenzentrum, Nutzfahrzeugzentrum, Primärversorgungszentrum, Prophylaxezentrum, Raumfahrtnutzerzentrum, Raumfahrttestzentrum, Raumfahrtzentrum, Rechenzentrum, Rehabilitationszentrum, Rückenzentrum, Terrorforschungszentrum, Trainingszentrum, US-Terrorforschungszentrum, Versorgungszentrum, Weltraumzentrum, Zahntechnikzentrum
(merkez): Dorfzentrum, Ortszentrum, Sprachzentrum, Stadtzentrum

Türetilmiş kavramlar değiştir

(isimler):
(Katolik ağırlıklı politik parti): Zentrumsabgeordneter, Zentrumspolitiker

(satranç tahtasında d4, d5, e4, e5 kareleri): Zentrumsbauer
(sıfatlar/zamirler): egozentrisch, geozentrisch, zentral

İlgili kelimeler değiştir

(bir enstitü ya da teşkilatın merkezî ya da mühim bir zentrale oder wichtige kuruluşu): Haupteinrichtung, Hauptgebäude, Sammelplatz, Sammelpunkt
(merkez): Brennpunkt, Bündelpunkt, Drehpunkt, Hälfte, Herz, Herzstück, (das) Innere, Inneres, Nabel, Schwerpunkt, Seele

Kaynakça değiştir

Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache'de Zentrum
Duden: Zentrum
Leipzig Üniversitesi kelime portâlî: „[1]“

↑ Friedrich Kluge, Elmar Seebold tarafından hazırlanmış „Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache“ (Almancanın etimolojik sözlüğü). 24. gözden geçirilmiş ve genişletilmiş baskısı. Walter de Gruyter, Berlin/New York 2001, ISBN 978-3-11-017473-1, DNB 965096742, kelime: „Zentrum“, sayfa 1008.
↑ Douglas Harper. "center". 2013-09-27 tarihinde erişilmiştir.
↑ Benjamin Dorn'un yardımıyla Lutz Kuntzsch (2012). Die beliebtesten Vornamen des Jahres 2011, 47-65., alıntı 47. sahifedendir.

Ek okumalar değiştir

Almanca Vikipedi'de Zentrum

[1] Friedrich Kluge, Elmar Seebold tarafından hazırlanmış „Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache“ (Almancanın etimolojik sözlüğü). 24. gözden geçirilmiş ve genişletilmiş baskısı. Walter de Gruyter, Berlin/New York 2001, ISBN 978-3-11-017473-1, DNB 965096742, kelime: „Zentrum“, sayfa 1008.

[2] Douglas Harper. "center". 2013-09-27 tarihinde erişilmiştir.

[3] Benjamin Dorn'un yardımıyla Lutz Kuntzsch (2012). Die beliebtesten Vornamen des Jahres 2011, 47-65., alıntı 47. sahifedendir.

[1]

[2]

[3]