𐰚𐰇𐰔

Eski Türkçe

Köken 1

Ana Türkçe *köŕ (“göz”) sözcüğünden devralındı. Halaçça köz, Türkçe göz, Özbekçe koʻz, Başkurtça күҙ (küð) ve Hakasça кӧс (kӧs) sözcükleri ile eş asıllıdır.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /køz/
• Heceleme: köz

Ad

𐰚𐰇𐰔 (köz)

1. (anatomi) göz
   • MS 8. yy., Bilge Kağan Yazıtı, K11:

     𐰚𐰇𐰕𐰤:𐰚𐰇𐰼𐰢𐰓𐰜:𐰸𐰆𐰞𐰴𐰴𐰣:𐰾𐰓𐰢𐰓𐰜:𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢𐰣

     közün:körmedük:qulqaqïn:ešidmedük:bodunumun

     ...gözle görülmedik, kulakla işitilmedik halkımı...

Türetilmiş kavramlar

• 𐰚𐰇𐰔𐰠𐰀‎ (közle-, “bakınmak”)
• 𐰚𐰇𐰔𐰭𐰇‎‎ (közŋü, “ayna”)

Köken 2

Ana Türkçe *kǖŕ (“sonbahar”) sözcüğünden devralındı. Çuvaşça кӗр (kĕr), Türkçe güz, Özbekçe kuz, Başkurtça көҙ (köð) ve Yakutça күһүн (kühün) sözcükleri ile eş asıllıdır.

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /kyz/
• Heceleme: küz

Ad

𐰚𐰇𐰔 (küz)

1. (meteoroloji, mevsimler) sonbahar
   • MS 8. yy., Taryat Yazıtları

     𐰆𐰞𐰖𐰃𐰞:𐰚𐰇𐰕𐰤𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇:𐰖𐰆𐰺𐰑𐰢

     olyïl:küzünilgerü:yorïdïm

     O yıl sonbaharda ileri yürüdüm...

Türetilmiş kavramlar

• 𐰚𐰇𐰕𐰤‎‎ (küzün, “sonbaharda”)

Kaynakça

• Clauson, Gerard (1972). An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish (İngilizce), sayfalar 756-757, Oxford: Clarendon Press. ISBN 9634812686.

• Tekin, Talât (1968). A Grammar of Orkhon Turkic (İngilizce), sayfa 353, Bloomington: Indiana University. ISBN 9789757981190.

• Tekin, Talat (2010). Orhon Yazıtları, 4. basım, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ISBN 975-16-0065-0.