Vikipedi Uluslararası Fonetik Alfabe (IPA), dilbilimciler tarafından konuşulan insan dilinde kullanılan çok çeşitli seslerin (telefonlar veya fonemler) her birini doğru ve benzersiz bir şekilde temsil etmek için tasarlanan fonetik gösterim sistemidir. Tüm konuşulan dillerin fonemik ve fonetik temsili için bir gösterim standardı olarak düşünülmüştür.
Bu sayfa IPA'da kullanılan sembollere genel bir bakış sunmaktadır. Tüm diller için kullanıldığından, Türkçe konuşanlara tüm seslerin nasıl telaffuz edileceğini açıklamak pratik olmaz. Bu nedenle, semboller sahip oldukları özelliklere veya ağız telaffuz etmek için kullanılan kısımlarına göre gruplandırılır. Örneğin bir diş ünsüzü dişler kullanılarak telaffuz edilirken, bilabial ünsüz her iki dudağı da kullanır.
Semboller çiftler halinde göründüğünde, sağdaki ses, sesli bir ünsüzdür.
Gölgeli alanlar imkansız olduğuna karar verilen eklemleri belirtir.
Tıklanma Sesli patlayıcılar Amaçlar
ʘ Bilabial tıklama ɓ Bilabial dile getirdiği patlayıcı ʼ Örneğin:
ǀ Diş tıklaması ɗ Dental/alveoler sesli patlayıcı pʼ Bilabial amaç
ǃ (Post)alveolar tıklama ʄ Palatal sesli patlak verimi tʼ Dental/alveoler amaç
ǂ Palatoalveolar tıklama ɠ Velar dile getirimi kʼ Velar amaç
ǁ Alveoler lateral tıklama ʛ Uvular sesli patlayıcı sʼ Alveolar sürtünmeli amaç
Ön N.-önü Orta N.-geri Geri
Kapalı
Yakın kapalı
Orta kapalı
Orta
Orta açık
Yakın açık
Açık
Sembollerin çiftler halinde göründüğü yerde, sağdaki yuvarlak harfli bir sesli harfi temsil eder.
ʍ Sessiz labial-velar sürtünmesi
w Sesli labial velar yaklaşımı
ɥ Seslendirilmiş labial-palatal yaklaşımı
ʜ Sessiz epiglottal sürtünmesi
ʢ Seslendirilmiş epiglottal sürtünmesi
ʡ Epiglottal patlayıcı
ɕ ʑ Alveolo-palatal sürtünmeler
ɧ Simultane ʃ ve x
Yarı kapantılı ünsüzler ve çift eklemler gerekirse bir bağlantı çubuğuyla birleştirilen iki sembolle temsil edilebilir: k͡p t͡s
ˈ Birincil stres (stresli elemandan önce gösterilir)
ˌ İkincil stres (stres altındaki elemandan önce gösterilir)
ː Uzun
ˑ Yarı uzun
˘ Ekstra kısa
Hece kırması
ǀ Küçük (ayak) grubu
ǁ Büyük (tonlama) grubu
‿ Bağlama (ara olmaması)
˥ Ekstra yüksek (üst) "tuş" tonu
˦ Yüksek ton
˧ Ortan ton
˨ Düşük ton
˩ Ekstra düşük (alt) ton
Aksan işaretleri, inişi olan bir sembolün üzerinedir, ör. ŋ ̊
̥ Sessiz ̤ Nefesli sesli ̪ Diş
̬ Sesli ̰ Gıcırtılı sesli ̺ Tepe
ʰ Aspire edilen ̼ Linguolabial ̻ Katmerli
˒ Daha yuvarlak ʷ Dudak tellafuzlu ̃ Genizleştirmiş
˓ Daha az yuvarlak ʲ Damaktan söylemi ⁿ Burun salımı
˖ Gelişmiş ˠ Damaksıllaştırılmış ˡ Yanal salımı
˗ Geri çekilmiş ˁ Faringealize edilmiş ̚ Sesli sürüm yok
̈ Merkezileştirilmiş ̴ Velarize edilmiş veya faringealize edilmiş
̽ Orta merkezi ̝ Yükselmiş (ɹ̝ = sesli alveoler sürtünme)
̩ Hece ̞ Düşürülmüş (β̞ = dile getirilmiş bilabial yaklaşım)
̯ Hece olmayan ̘ Gelişmiş dil kökü
˞ Rhoticity ̙ Geri çekilmiş dil kökü
͍ Labial yayılma ͈ Güçlü eklemlenme ͊ Denasal
͆ Dentolabial ͉ Zayıf eklemlenme ͋ Burun kaçışı
̪͆ İnterdental/Bidental \ Yinelenen eklemlenme ͌ Anafaringeal sürtünme
̳ Alveolar ͎ Islık artikülasyon ↓ Etkileyici hava akışı
̼ Linguolabial ͢ Kayar belden kırma ↑ Aşamalı hava akışı
