Kamâl

Ayrıca bakınız: Kamal, kamal

Türkçe

Özel ad

Kamâl (belirtme hâli Kamâl'ı)

1. Bir erkek adı. istihkâm, kale, leşker, siper
2. Bir erkek adı. kuşatma, muhasara, abluka
3. Bir erkek adı. kale, sur
4. Türkiye'nin ilk cumhurbaşkanı Atatürk'ün 1935'ten 1937'ye kadar kullandığı ad

Açıklamalar

1. Dil Devrimi doğrultusunda dönemin cumhurbaşkanının adı 2-3 Şubat 1935'te yayımlanan bir tebliğle Kamâl Atatürk olarak değiştirilmiş ve bu sözcüğün Eski Türkçe "ordu ve kale" anlamına geldiği bildirilmişti. Evlatlarına Kamal adını verenlerin küçük bir bölümü rejime olan sevgi ve bağlılıklarının nişanesi olarak bu adı seçmiş, daha büyük bir kısmı ise Hatay'da Kemal adının Arapça imlaya uygun yazımını benimsemiştir.
2. Dil Devrimi sürecinde Arapça ve Farsça kökenli sözcüklerin yerine Türkçe karşılıkların bulunması için halk dilinden derleme, tarihî metinlerden tarama ve gazete anketleri çalışmaları sonucu Osmanlıcadan Türkçeye Söz Karşılıkları Tarama Dergisi'nde yayımlanan sözcükler arasında yer alan kamal sözcüğü, Atatürk tarafından bir özel ad olarak 1935'ten 1937'ye kadar Kamâl imlasıyla kullanıldı.

Köken

Eski Türkçe kamamak ("kuşatmaya almak; esir etmek") > Özbekçe qamal ("kuşatma, muhasara, abluka") ve Kazakça qamal ("kale, sur")

İlgili sözcükler

Kemal Atatürk

Kamal, Kemal, Atatürk

Kaynakça

• Osmanlıcadan Türkçeye Söz Karşılıkları Tarama Dergisi
• Kamal - Nişanyan Adlar
• Murat Belge, Tanıl Bora, Murat Gültekingil. Milliyetçilik (2002)
• Oʻzbek tilining izohli lugʻati
• Oʻzbek tilining etimologik lugʻati
• Özbekçe-Türkçe sözlükte kamal "qamal"
• Kazakça-Türkçe sözlükte kamal "qamal"
• Enis Dinç. Atatürk on Screen: Documentary Film and the Making of a Leader (2020)