akıl

Ayrıca bakınız: Akıl, Âkil, akil

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): /a.ˈkɯl/

Ses

(dosya)

Heceleme: a‧kıl

Köken

Osmanlı Türkçesi عقل‎, Arapça عَقْلْ‎ (ʿaḳl).

Ad

akıl (belirtme hâli aklı, çoğulu akıllar)

Vikipedi

akıl hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

1. düşünme, anlama ve kavrama gücü, us

   Akıl olmazsa para hiçbir işe yaramazdı. İşte arkadaşlarının hâli!.. - Ömer Seyfettin

2. herhangi bir konuda salık verilen yol

   Dilâver Ağa, ‘denize düşen usturaya sarılır’ hesabı, bu aklı beğenmiş oldu. - Kemal Tahir

3. bir şeyi başka bir şeyden ayırt etme gücü

   Şimdiki aklım olsaydı bu dükkânın yerine aç bir kahve! - Ahmet Kutsi Tecer

4. (ruh bilimi) bellek

   Hâlâ aklımda o tufan yağmuru. - Cahit Sıtkı Tarancı

Çekimleme

akıl adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		akıl	akıllar
belirtme		aklı	akılları
yönelme		akla	akıllara
bulunma		akılda	akıllarda
ayrılma		akıldan	akıllardan
tamlayan		aklın	akılların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	aklım	akıllarım
	belirtme	aklımı	akıllarımı
	yönelme	aklıma	akıllarıma
	bulunma	aklımda	akıllarımda
	ayrılma	aklımdan	akıllarımdan
	tamlayan	aklımın	akıllarımın
2. tekil	yalın	aklın	akılların
	belirtme	aklını	akıllarını
	yönelme	aklına	akıllarına
	bulunma	aklında	akıllarında
	ayrılma	aklından	akıllarından
	tamlayan	aklının	akıllarının
3. tekil	yalın	aklı	akılları
	belirtme	aklını	akıllarını
	yönelme	aklına	akıllarına
	bulunma	aklında	akıllarında
	ayrılma	aklından	akıllarından
	tamlayan	aklının	akıllarının
1. çoğul	yalın	aklımız	akıllarımız
	belirtme	aklımızı	akıllarımızı
	yönelme	aklımıza	akıllarımıza
	bulunma	aklımızda	akıllarımızda
	ayrılma	aklımızdan	akıllarımızdan
	tamlayan	aklımızın	akıllarımızın
2. çoğul	yalın	aklınız	akıllarınız
	belirtme	aklınızı	akıllarınızı
	yönelme	aklınıza	akıllarınıza
	bulunma	aklınızda	akıllarınızda
	ayrılma	aklınızdan	akıllarınızdan
	tamlayan	aklınızın	akıllarınızın
3. çoğul	yalın	aklı	akılları
	belirtme	aklını	akıllarını
	yönelme	aklına	akıllarına
	bulunma	aklında	akıllarında
	ayrılma	aklından	akıllarından
	tamlayan	aklının	akıllarının

Deyimler

akıl almak, akıl başına gelmek, aklı başında, aklı başından bir karış yukarda, akıl danışmak, akıl defteri, akıl dışı, akıl erdirmek, aklı gitmek, akıl hastahanesi, akıl hastalığı, akıl kârı, akıl kutusu, akıl sağlığı, akıl vermek, aklı ermek, aklı karışmak, aklı yatmak, aklına esmek, aklını kaçırmak, aklını kaybetmek

Türetilmiş kavramlar

akılca, akılcı, akılcık, akılken, akılla, akıllı, akılsa, akılsız, âkil

Çeviriler

çeviriler

• Afrikanca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Almanca: Intelligenz (de) d, Vernunft (de) d
• Arapça: عَقْلْ‎ (ar) e (ʿaḳl)
• Arnavutça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Azerice: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Baskça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Başkurtça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Bretonca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Bulgarca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Çekçe: mysl (cs) d, rozum (cs) e
• Danca: tanke (da)
• Endonezce: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Estonca: mõte (et)*Felemenkçe: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Farsça: عقل‎ (fa)
• Felemenkçe: verstand (nl), rede (nl)
• Fince: ajatus (fi), järki (fi), mieli (fi), mielipide (fi), muisti (fi), neuvo (fi), väite (fi)
• Fransızca: intelligence (fr) d
• Gagavuzca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Gürcüce: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• İngilizce: advice (en), brein (en), intelligence (en), memory (en), mind (en), reason (en), sense (en), thought (en)*İspanyolca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• İsveççe: förnuft (sv) n, förstånd (sv) n, intelligens (sv), tanke (sv) g
• İtalyanca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• İzlandaca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Karaçay-Balkarca: عقل (krc)
• Katalanca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Kazakça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Kırgızca: акыл (ky) (akıl)}
• Kırım Tatarcası: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Korece: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Kürtçe: hiş (ku), hewn (ku), hidam (ku), aqil (ku), eql (ku)
• Lehçe: rozum (pl)
• Letonca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Litvanca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Macarca: ész (hu), agy (hu)
• Norveççe: fornunft (no) e, forstand (no) e, intelligens (no) e, tanke (no) e, vett (no) n
• Osmanlı Türkçesi: عقل‎ (ota)
• Özbekçe: aql (uz), es (uz), es-hush (uz), miya (uz), ong (uz)
• Portekizce: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Rumence: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Rusça: ум (ru) (um), разум (ru) (razum), память (ru) (pamyatʹ)
• Slovakça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Slovence: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Tabasaran dili: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Tacikçe: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Tatarca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Türkmence: akyl (tk)
• Ukraynaca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz.
• Yunanca: μυαλό (el) (myaló)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "akıl" maddesi

Atasözleri

• Acıklı başta akıl olmaz
• Akça akıl öğretir, don yürüyüş
• Akıl adama sermaye
• Akıl akıldan üstündür
• Akıl için tarik birdir
• Akıl olmayınca ne yapsın sakal?
• Akıl ortak ortak, mal ortağı kaypak
• Akıl yaşta değil, baştadır
• Tıkma akıl, akıl olmaz

Gagavuzca

Söyleniş

Heceleme: a‧kıl

Köken

Arapça عَقْل‎ (ʿaḳl) sözcüğünden.

Ad

akıl

1. akıl

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki