كلا

Ayrıca bakınız: گلا, کلا

Arapça

Köken 1

From Ana Semitik dili *kilʾ- sözcüğünden nakledildi.

Edat

1. ikisi birden
   • M.S. 609–632, Kur'an, 17:23
     ۞ وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعۡبُدُوۤا۟ إِلَّاۤ إِيَّاهُ وَبِٱلۡوَ ٰ⁠لِدَيۡنِ إِحۡسَـٰنًاۚ إِمَّا يَبۡلُغَنَّ عِندَكَ ٱلۡكِبَرَ أَحَدُهُمَاۤ أَوۡ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَاۤ أُفࣲّ وَلَا تَنۡهَرۡهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوۡلࣰا كَرِيمࣰا – Ve Rabbin kat'î olarak şunları emretti: Ancak Kendisine ibadet edin, ebeveyne iyilik edin. Onlardan biri veya her ikisi yanında yaşlanırsa sakın onlara "öf" bile deme ve onları azarlama. İkisine de tatlı ve güzel söz söyle.
   • M.S. 609–632', Kur'an, 18:33
     كِلۡتَا ٱلۡجَنَّتَيۡنِ ءَاتَتۡ أُكُلَهَا وَلَمۡ تَظۡلِم مِّنۡهُ شَيۡـࣰٔاۚ وَفَجَّرۡنَا خِلَـٰلَهُمَا نَهَرࣰا – O iki bahçenin her biri meyve vermiş ve eksik kalmamıştır. Ve içlerinden bir ırmak akıttık.

Notlar

• كِلَا‎ (kilā) değiştirdiği isim veya zamirle eşleşmesi için cinsiyeti değiştirir. Bir zamir tarafından takip edildiğinde sadece hâl çekimini yapar; ardından bir isim geldiğinde, sentakstan bağımsız olarak her zaman yalın hâldedir. Aşağıdaki isim veya zamir her zaman ilgi hâli ikilisindedir (bir idafa yapısı). Böylece بِكِلْتَا يَدَيْهِ — "iki eliyle" ifadesinin yalın hâli كِلْتَا‎ (kiltā) olup tamlamayı istemesine rağmen بِكِلْتَيْهِمَا — "her ikisiyle (fem.)" tamlayanı olan كِلْتَيْ‎ (kiltey) kelimesinin aynı sentaks bağlamında kullanılır.

Çekimleme

كِلَا (kilā) pronoun çekimi

ikil	belirsiz	belirli	kurgu
ölçüsüz	—	—	كِلَيْ‎ kiley
yalın	—	—	كِلَا kilā
belirtme	—	—	كِلَيْ‎ kiley
tamlayan	—	—	كِلَيْ‎ kiley

Köken 2

Ünlem

كَلَّا (kellā)

1. (anlaşmazlık, inkâr veya çelişki ifade) değil; imkânsız, kesinlikle hayır; asla, hiçbir zaman

   zıt anlamlısı: بَلَى‎ (belā)

   كَلَّا ثُمَّ كَلَّا — no and no again, a thousand times no, over my dead body, not on my life

2. (vurgulama) gerçekten, hakikaten
   1. (tasdik etmediğini veya kınadığını ifade etmek) hayır!
      • M.S. 609–632, Kur'an, 102
        أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُرُ / حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ / كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ / ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ / كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ / لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ / ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ / ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ – Büyütme dikkatinizi dağıttı / siz mezarları ziyaret edene kadar. / Hayır! Bileceksiniz! / Elbette, bileceksiniz! / Hayır! Kesinliği bir bilseydiniz! / Cehennemi göreceksin! / Onu [mutlak] kat'iyetle göreceksiniz! / Sonra o gün boş vakitten sorulacaksınız!

Deyimler

• حَاشَا وَكَلَّا‎ (ḥāşā vekellā)