zaman

Ayrıca bakınız: Zaman

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): /za.ˈman/

Heceleme: za‧man

Köken

Osmanlı Türkçesi زمان‎, o da Arapça زَمَان‎ (zemān) kelimesinden gelmektedir.

Ad

zaman (belirtme hâli zamanı, çoğulu zamanlar) -nı

Zamanın geçmesi, eski çağlardan beri gök cisimlerinin görünür hareketlerine göre ölçülmeye çalışılmıştır

zaman hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

1. (felsefe, fizik, zaman) bir işin, bir oluşun içinde geçtiği, geçeceği veya geçmekte olduğu süre, vakit
2. (zaman) bu sürenin belirli parçası
3. belirlenmiş olan an
4. çağ, mevsim
5. bir işe ayrılmış veya bir iş için alışılmış saatler
6. devir, dönem
7. (astronomi) olayların oluş ve akış sırasını belirleyen, düzenli ve dönemli gök olaylarını birim olarak kullanan sanal kavram
8. (dil bilimi) fiillerin belirttikleri zaman kavramı
9. (jeoloji) yer kabuğunun geçirdiği gelişimde belirlenen ve fosillere göre dörder ayrılan geniş evrelerden her biri

Çekimleme

zaman adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		zaman	zamanlar
belirtme		zamanı	zamanları
yönelme		zamana	zamanlara
bulunma		zamanda	zamanlarda
ayrılma		zamandan	zamanlardan
tamlayan		zamanın	zamanların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	zamanım	zamanlarım
	belirtme	zamanımı	zamanlarımı
	yönelme	zamanıma	zamanlarıma
	bulunma	zamanımda	zamanlarımda
	ayrılma	zamanımdan	zamanlarımdan
	tamlayan	zamanımın	zamanlarımın
2. tekil	yalın	zamanın	zamanların
	belirtme	zamanını	zamanlarını
	yönelme	zamanına	zamanlarına
	bulunma	zamanında	zamanlarında
	ayrılma	zamanından	zamanlarından
	tamlayan	zamanının	zamanlarının
3. tekil	yalın	zamanı	zamanları
	belirtme	zamanını	zamanlarını
	yönelme	zamanına	zamanlarına
	bulunma	zamanında	zamanlarında
	ayrılma	zamanından	zamanlarından
	tamlayan	zamanının	zamanlarının
1. çoğul	yalın	zamanımız	zamanlarımız
	belirtme	zamanımızı	zamanlarımızı
	yönelme	zamanımıza	zamanlarımıza
	bulunma	zamanımızda	zamanlarımızda
	ayrılma	zamanımızdan	zamanlarımızdan
	tamlayan	zamanımızın	zamanlarımızın
2. çoğul	yalın	zamanınız	zamanlarınız
	belirtme	zamanınızı	zamanlarınızı
	yönelme	zamanınıza	zamanlarınıza
	bulunma	zamanınızda	zamanlarınızda
	ayrılma	zamanınızdan	zamanlarınızdan
	tamlayan	zamanınızın	zamanlarınızın
3. çoğul	yalın	zamanı zamanları
	belirtme	zamanını zamanlarını
	yönelme	zamanına zamanlarına
	bulunma	zamanında zamanlarında
	ayrılma	zamanından zamanlarından
	tamlayan	zamanının zamanlarının

Deyimler

açık zaman, ahir zaman, aman zaman, basit zaman, başlıca zaman, birinci zaman, birleşik zaman, boş zaman, çoğu zaman, dar zaman, derişik zaman, dökülme zamanı, dördüncü zaman, emek zamanı, eş zaman, eşit zaman, geçmiş zaman, gelecek zaman, gel zaman, geniş zaman, geri zaman, git zaman, her zaman, ikinci zaman, kimi zaman, ne zaman, o zaman, ölü zaman, öncül zaman saatlik zaman, şimdiki zaman, üçüncü zaman, yalın zaman, zaman aşımı, zaman belirteci, zaman bilimi, zaman dizini, zaman etüdü, zaman ilerledikçe, zaman kazanmak, zaman parçası zaman serisi

Sözcük birliktelikleri

• zaman aralığı, zaman aşımı, zaman bilimi, zaman birimi, zaman bölümü, zaman dilimi, zaman tanıma, zaman tüneli, zamana uyma, zamanı dolmak

Türetilmiş kavramlar

• zamanca, zamancı, zamandaş, zamanken, zamanla, zamanlama, zamanlı, zamansa, zamansız

İlgili sözcükler

• an

Çeviriler

çeviriler

• Afrikanca: tyd (af), tempus (af) (dil bilgisi)
• Almanca: Zeit (de) e, Tempus (de) n (dil bilgisi)
• Aragonca: tiampo (an)
• Arapça: دَهْر‎ (ar) e (dehr), وَقْت‎ (ar) e (vaḳt), زَمَان‎ (ar) e (zemān)
• Aşağı Sorbca: cas (dsb) e
• Baskça: denbora (eu)
• Bretonca: amzer (br)
• Bulgarca: време (bg) (vreme)
• Çekçe: čas (cs), doba (cs)
• Çince: 时间 (zh)
• Danca: tid (da)
• Eski Türkçe: boşugu‎ (otk) (boşugu), ödlek‎ (otk) (ödlek)
• Esperanto dili: tempo (eo)
• Estonca: aeg (et)
• Faroe dili: tíð (fo)
• Farsça: زمان‎ (fa)
• Felemenkçe: tijd (nl)
• Fince: aika (fi), aikakausi (fi), aikaluokka (fi), aikamuoto (fi), hetki (fi); tempus (fi)
• Fransızca: temps (fr)
• Gagavuzca: vakit (gag), zaman (gag)
• Galce: amser (cy)
• Galiçyaca: tempo (gl)
• Guarani dili: upérõ (gn)
• Gucaratça: વેળા (gu) (veḷā)
• Haitice: tan (ht)
• Hausaca: da'a (ha)
• Hırvatça: vrijeme (sh)
• Hintçe: समय (hi) (samaya)
• İbranice: זמן‎ (he)
• İngilizce: time (en), tense (en) (dil bilgisi)
• İrlandaca: aimsir (ga)
• İskoçça: am (gd)
• İskoç İngilizcesi: tid (sco)
• İspanyolca: tiempo (es)
• İsveççe: tid (sv) g
• İtalyanca: tempo (it) e
• İzlandaca: tíð (is)
• Japonca: 時間 (ja)
• Katalanca: temps (ca)
• Kırım Tatarcası: vaqıt (crh), zaman (crh)
• Korece: 시간 (ko) (sigan), 세월 (ko) (sewol)
• Kürtçe: dem (ku), çax (ku), wext (ku), zeman (ku), kat (ku)
• Latince: hora (la), tempus (la)
• Lehçe: czas (pl), pora (pl)
• Letonca: laiks (lv)
• Litvanca: laikas (lt)
• Macarca: idő (hu)
• Makedonca: време (mk) (vreme)
• Malayca: masa (ms)
• Maltaca: ħin (mt)
• Marathi dili: काळ (mr) (kāḷ)
• Moldovaca: време (mo)
• Norveççe: tid (no) e d
• Oksitanca: temps (oc)
• Osmanlı Türkçesi: زمان‎ (ota)
• Özbekçe: vaqt (uz), zamon (uz)
• Pali dili: kāla (pi)
• Pencapça: ਬੇਲਾ (pa) (belā)
• Portekizce: tempo (pt)
• Romanşça: oura (rm) d, temp (rm) e
• Ruanda dili: igihe (rw), umwanya (rw)
• Rumence: timp (ro)
• Rusça: время (ru) (vremya)
• Sanskritçe: कालः (sa) (kālaḥ)
• Sarduca: tempus (sc)
• Savahili dili: wakati (sw)
• Sırpça: време (sh)
• Slovakça: čas (sk)
• Slovence: čas (sl)
• Somalice: wakhti (so), waqti (sh)
• Tagalogca: panahon (tl)
• Tatarca: vaqıt (tt)
• Türkmence: wagt (tk)
• Udmurtça: вакыт (udm) (vakyt)
• Venedikçe: tenpo (vec)
• Yahudi Almancası: meshekh‎ (yi) (meshekh), mol‎ (yi) (mol), tsayt‎ (yi) (tsayt), zman‎ (yi) (zman)
• Yorubaca: ìgbà (yo)
• Yukarı Sorbca: čas (hsb)
• Yunanca: χρόνος (el) (chrónos)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "zaman" maddesi

Atasözleri

• Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez
• Akan çay her zaman kütük getirmez
• Her zaman çiğdem çıkmaz; bazen de küsküç kırılır
• Her zaman gemicinin istediği rüzgar esmez
• Köre şimdi gece demişler; ne zaman gündüzdü demiş
• Sakla samanı, gelir zamanı
• Zaman sana uymazsa sen zamana uy

Gagavuzca

Köken

Arapça زَمَان‎ (zemān)

Ad

zaman

1. (astronomi, zaman) vakit, zaman

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Kırım Tatarcası

Köken

Arapça زَمَان‎ (zemān)

Ad

zaman

1. (astronomi, zaman) vakit, zaman

Tatarca

Köken

Arapça زَمَان‎ (zemān)

Ad

zaman

1. (astronomi, zaman) vakit, zaman
2. çağ