zaman

Ayrıca bakınız: Zaman

Türkçe

Zamanın geçmesi, eski çağlardan beri gök cisimlerinin görünür hareketlerine göre ölçülmeye çalışılmıştır

Köken

Arapça زَمَان‎ (zemān)

Söyleniş

• IPA^(anahtar): zaˈman
• Heceleme: za‧man

Ad

zaman (belirtme hâli zamanı, çoğulu zamanlar)

1. (felsefe, fizik, zaman) bir işin, bir oluşun içinde geçtiği, geçeceği veya geçmekte olduğu süre
2. (zaman) bu sürenin belirli parçası
3. belirlenmiş olan an
4. çağ, mevsim
5. bir işe ayrılmış veya bir iş için alışılmış saatler
6. devir, dönem
7. (astronomi) olayların oluş ve akış sırasını belirleyen, düzenli ve dönemli gök olaylarını birim olarak kullanan sanal kavram
8. (dil bilimi) fiillerin belirttikleri zaman kavramı
9. (jeoloji) yer kabuğunun geçirdiği gelişimde belirlenen ve fosillere göre dörder ayrılan geniş evrelerden her biri

Eş anlamlılar

• (saatler, süre, zaman parçası): vakit

Karşıt anlamlılar

• (felsefe, fizik): mekân

Üst kavramlar

• (fizik): mekânzaman

Alt kavramlar

• açık zaman, âhir zaman, başlıca zaman, boş zaman, dar zaman, derişik zaman, emek zamanı, eş zaman, eşit zaman, geri zaman, her zaman, kimi zaman, ölü zaman, öncül zaman
• (dil bilgisi): birinci zaman, ikinci zaman, üçüncü zaman, dördüncü zaman
• (dil bilgisi): basit zaman, birleşik zaman (bileşik zaman), geçmiş zaman, gelecek zaman, geniş zaman, her zaman, şimdiki zaman, yalın zaman

Atasözleri

• Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez
• Akan çay her zaman kütük getirmez
• Her zaman çiğdem çıkmaz; bazen de küsküç kırılır
• Her zaman gemicinin istediği rüzgar esmez
• Köre şimdi gece demişler; ne zaman gündüzdü demiş
• Sakla samanı, gelir zamanı
• Zaman sana uymazsa sen zamana uy

Deyimler

aman zaman, gel zaman, git zaman, ne zaman, o zaman, zaman etüdü

Sözcük birliktelikleri

• zaman aralığı, zaman aşımı, zaman bilimi, zaman birimi, zaman bölümü, zaman dilimi, zamanı dolmak, zaman tanıma, zaman tüneli, zamana uyma

Türetilmiş kavramlar

• zamanca, zamancı, zamandaş, zamanken, zamanla, zamanlama, zamanlı, zamansa, zamansız

İlgili sözcükler

• an

Çeviriler

• Afrikanca: tyd (af), tempus (af) (dil bilgisi)
• Almanca: Zeit (de) e, Tempus (de) n (dil bilgisi)

  Yahudi Almancası: meshekh‎ (yi) (meshekh), mol‎ (yi) (mol), tsayt‎ (yi) (tsayt), zman‎ (yi) (zman)

• Aragonca: tiampo (an)
• Arapça: دَهْر‎ (ar) e (dehr), وَقْت‎ (ar) e (vaḳt), زَمَان‎ (ar) e (zemān)
• Baskça: denbora (eu)
• Bretonca: amzer (br)
• Bulgarca: време (bg) (vreme)
• Çekçe: čas (cs), doba (cs)
• Çince: 时间 (zh)
• Danca: tid (da)
• Eski Türkçe: boşugu‎ (otk) (boşugu), ödlek‎ (otk) (ödlek)
• Esperanto dili: tempo (eo)
• Estonca: aeg (et)
• Faroe dili: tíð (fo)
• Farsça: زمان‎ (fa)
• Fince: aika (fi), aikakausi (fi), aikaluokka (fi), aikamuoto (fi), hetki (fi); tempus (fi) (dil bilgisi)
• Fransızca: temps (fr)
• Gagavuzca: vakit (gag), zaman (gag)
• Galce: amser (cy)
• Galiçyaca: tempo (gl)
• Guarani dili: upérõ (gn)
• Gucaratça: વેળા (gu) (veḷā)
• Haitice: tan (ht)
• Hausaca: da'a (ha)
• Hırvatça: vrijeme (sh)
• Hintçe: समय (hi) (samaya)
• Felemenkçe: tijd (nl)
• İbranice: זמן‎ (he)
• İngilizce: time (en), tense (en) (dil bilgisi)

  İskoç İngilizcesi: tid (sco)

• İrlandaca: aimsir (ga)
• İskoçça: am (gd)
• İspanyolca: tiempo (es)
• İsveççe: tid (sv) g
• İtalyanca: tempo (it) e
• İzlandaca: tíð (is)
• Japonca: 時間 (ja)
• Katalanca: temps (ca)
• Korece: 시간 (ko) (sigan), 세월 (ko) (sewol)
• Kürtçe: dem (ku), çax (ku), wext (ku), zeman (ku), kat (ku)
• Latince: hora (la), tempus (la)
• Lehçe: czas (pl), pora (pl)
• Letonca: laiks (lv)
• Litvanca: laikas (lt)
• Macarca: idő (hu)
• Makedonca: време (mk) (vreme)
• Malayca: masa (ms)
• Maltaca: ħin (mt)
• Marathi dili: काळ (mr) (kāḷ)
• Moldovaca: време (mo)
• Norveççe: tid (no)
• Oksitanca: temps (oc)
• Özbekçe: vaqt (uz), zamon (uz)
• Pali dili: kāla (pi)
• Pencapça: ਬੇਲਾ (pa) (belā)
• Portekizce: tempo (pt)
• Ruanda dili: igihe (rw), umwanya (rw)
• Rumence: timp (ro)
• Rusça: время (ru) (vremya)
• Sanskritçe: कालः (sa) (kālaḥ)
• Sarduca: tempus (sc)
• Savahili dili: wakati (sw)
• Sırpça: време (sh)
• Slovakça: čas (sk)
• Slovence: čas (sl)
• Somalice: wakhti (so), waqti (sh)
• Sorbca:

  Aşağı Sorbca: cas (dsb) e

  Yukarı Sorbca: čas (hsb)

• Tagalogca: panahon (tl)
• Tatarca: vaqıt (tt)

  Kırım Tatarcası: vaqıt (crh), zaman (crh)

• Türkmence: wagt (tk)
• Udmurtça: вакыт (udm) (vakyt)
• Venedikçe: tenpo (vec)
• Yorubaca: ìgbà (yo)
• Yunanca:

  Modern Yunanca: χρόνος (el) (chrónos)

Ek okumalar

• Vikipedi'de zaman

Kaynaklar

• Türk Dil Kurumu: "zaman"

Gagavuzca

Köken

Arapça زَمَان‎ (zemān)

Ad

zaman

1. (astronomi, zaman) vakit, zaman

Kaynaklar

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Kırım Tatarcası

Köken

Arapça زَمَان‎ (zemān)

Ad

zaman

1. (zaman, gök bilimi) vakit, zaman

Tatarca

Köken

Arapça زَمَان‎ (zemān)

Ad

zaman

1. (zaman, astronomi) vakit, zaman
2. çağ