sır

Ayrıca bakınız: sir, sır, sîr, şîr

Türkçe

Köken 1

Eski Türkçe

Ad

sır (belirtme hâli sırı, çoğulu sırlar) -rı

1. bazı nesnelere parlaklık verme, dış etkilerden koruma, sızmalarını önleme vb. amaçlarla sürülen, saydam veya donuk vernik

   Küpün sırı dökülmüş.

2. aynaların arkasına ve kaplama metal eşyanın yüzüne sürülen ince tabaka

Köken 2

Osmanlı Türkçesi سر‎ (sırr), Arapça سِرّ‎ (sirr)

Ad

sır (belirtme hâli sırı, çoğulu sırlar) -rrı

1. varlığı veya bazı yönleri açığa vurulmak istenmeyen, gizli kalan, gizli tutulan şey
2. aklın erişemediği, açıklanmayan veya çözülemeyen şey, giz, gizem

   Bu bahçede açılan her gonca. Sırlar açıyor yerden gökten? - T. Oflazoğlu

3. bir işin, bir şeyin dikkat, yetenek, deneyim ve sezgi yardımıyla kavranabilen en zor, en ince yanı
4. bir amaca ulaşmak için kullanılan, başvurulan özel ve gizli yöntem

Çekimleme

sır adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		sır	sırlar
belirtme		sırrı	sırları
yönelme		sırra	sırlara
bulunma		sırda	sırlarda
ayrılma		sırdan	sırlardan
tamlayan		sırrın	sırların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	sırrım	sırlarım
	belirtme	sırrımmı	sırlarımmı
	yönelme	sırrımma	sırlarımma
	bulunma	sırrımda	sırlarımda
	ayrılma	sırrımdan	sırlarımdan
	tamlayan	sırrımmın	sırlarımmın
2. tekil	yalın	sırrın	sırların
	belirtme	sırrınnı	sırlarınnı
	yönelme	sırrınna	sırlarınna
	bulunma	sırrında	sırlarında
	ayrılma	sırrından	sırlarından
	tamlayan	sırrınnın	sırlarınnın
3. tekil	yalın	sırrı	sırları
	belirtme	sırrıyyı	sırlarınnı
	yönelme	sırrıyya	sırlarınna
	bulunma	sırrıda	sırlarında
	ayrılma	sırrıdan	sırlarından
	tamlayan	sırrınnın	sırlarınnın
1. çoğul	yalın	sırrımız	sırlarımız
	belirtme	sırrımızzı	sırlarımızzı
	yönelme	sırrımızza	sırlarımızza
	bulunma	sırrımızda	sırlarımızda
	ayrılma	sırrımızdan	sırlarımızdan
	tamlayan	sırrımızzın	sırlarımızzın
2. çoğul	yalın	sırrınız	sırlarınız
	belirtme	sırrınızzı	sırlarınızzı
	yönelme	sırrınızza	sırlarınızza
	bulunma	sırrınızda	sırlarınızda
	ayrılma	sırrınızdan	sırlarınızdan
	tamlayan	sırrınızzın	sırlarınızzın
3. çoğul	yalın	sırrı sırları
	belirtme	sırrıyyı sırlarınnı
	yönelme	sırrıyya sırlarınna
	bulunma	sırrıda sırlarında
	ayrılma	sırrıdan sırlarından
	tamlayan	sırrınnın sırlarınnın

Çekimleme

sır adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		sır	sırlar
belirtme		sırı	sırları
yönelme		sıra	sırlara
bulunma		sırda	sırlarda
ayrılma		sırdan	sırlardan
tamlayan		sırın	sırların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	sırım	sırlarım
	belirtme	sırımı	sırlarımı
	yönelme	sırıma	sırlarıma
	bulunma	sırımda	sırlarımda
	ayrılma	sırımdan	sırlarımdan
	tamlayan	sırımın	sırlarımın
2. tekil	yalın	sırın	sırların
	belirtme	sırını	sırlarını
	yönelme	sırına	sırlarına
	bulunma	sırında	sırlarında
	ayrılma	sırından	sırlarından
	tamlayan	sırının	sırlarının
3. tekil	yalın	sırı	sırları
	belirtme	sırıyı	sırlarını
	yönelme	sırıya	sırlarına
	bulunma	sırıda	sırlarında
	ayrılma	sırıdan	sırlarından
	tamlayan	sırının	sırlarının
1. çoğul	yalın	sırımız	sırlarımız
	belirtme	sırımızı	sırlarımızı
	yönelme	sırımıza	sırlarımıza
	bulunma	sırımızda	sırlarımızda
	ayrılma	sırımızdan	sırlarımızdan
	tamlayan	sırımızın	sırlarımızın
2. çoğul	yalın	sırınız	sırlarınız
	belirtme	sırınızı	sırlarınızı
	yönelme	sırınıza	sırlarınıza
	bulunma	sırınızda	sırlarınızda
	ayrılma	sırınızdan	sırlarınızdan
	tamlayan	sırınızın	sırlarınızın
3. çoğul	yalın	sırı sırları
	belirtme	sırıyı sırlarını
	yönelme	sırıya sırlarına
	bulunma	sırıda sırlarında
	ayrılma	sırıdan sırlarından
	tamlayan	sırının sırlarının

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "sır" maddesi

Deyimler

• sır etmek
• sır küpü
• sır olma
• ser verip sır vermemek
• sır sır

Çeviriler

çeviriler

• Azerice: sir (az)
• Fince: lasitus (fi), hopeointi (fi), salaisuus (fi), mysteeri (fi), salaperäisyys (fi)
• İngilizce: glaze (en), silvering (en), secret (en), mystery (en), secrecy (en)
• Türkmence: tilsim (tk)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "sır" maddesi

Gagavuzca

Ad

sır

[1] sır

Köken

Moğolca sir

Tatarca

Ad

sır

[1] peynir

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki