塔
Çince değiştir
Ad değiştir
塔
Japonca değiştir
Kanji değiştir
(günlük kullanım “Jōyō” kanji, shinjitai kanji, kyūjitai biçimi 墖)
Okunuşları değiştir
- Go-on: とう (tō, Jōyō)←たふ (tafu, geleneksel)
- Kan-on: とう (tō, Jōyō)←たふ (tafu, geleneksel)
- Kun: てら (tera); おか (oka); あららぎ (araragi, 塔)
Birleşimleri değiştir
- 五輪の石塔 (gorin no sekitō), 五輪の塔 (gorin no tō): beş halkalı veya beş katlı stupa
- 仏塔 (buttō): Budist ibadet yeri stupa; bir Budist tapınağı olan pagoda veya stupa
- 五重塔 (gojū no tō), 五重の塔 (gojū no tō): beş katlı pagoda
- 石塔 (sekitō): taştan pagoda veya stupa; Budist mezar taşı
- 三重塔 (sanjū no tō), 三重の塔 (sanjū no tō): üç katlı pagoda
- 塔屋 (tōya): teras kat; bir yapının tepesinde bulunur, muhtemelen asansör, merdiven veya havalandırma şaftının ya da bir su kulesinin üst kısmı
- 塔花 (tōbana): cins Clinopodium, naneler ve fesleğenler de dahil olmak üzere; Clinopodium gracile isimli bir fesleğen türü
- 塔型クレーン (tōgata kurēn): kule vinçi
- 塔克拉瑪干砂漠 (Takuramakan sabaku): Taklamakan Çölü
- 塔主 (tassu), 塔司 (tassu): Budist mezarlığının bakıcısının meslek adı
- 塔頭 (tatchū), 塔中 (tatchū): Zen Budizminde, stupanın ölmüş bir kurucusı veya yöneticisinin yeri; o stupanın baş görevlisi olan keşişin rütbesi; daha büyük bir tapınak içerisindeki küçük şapel
- 塔頭 (tatchō): eski bir mezar; mezarlık
- 塔婆 (tōba): stupa: 卒塔婆 (sotōba) kısaltması
- 塔廟 (tōbyō): Budist ibadet yeri stupa
- 塔望遠鏡 (tōbōenkyō): teleskop kulesi, gözlemevi
- 塔里木 (Tarimu): Tarım Havzası
Köken 1 değiştir
/tapu/ > /taɸu/ > */tawu/ > /tau/ > /tɔː/ > /toː/
Orta Çince bilinmeyen bir sözcüğünden 塔 (“kule, pagoda, kulenin sivri kısmı”).
卒塔婆 (sotoba , sotōba) kısaltması, Sanskritçe स्तूप (stūpa, “öbek”) sözcüğünden sözcüğünün alfabe çevirisi.
Söyleniş değiştir
Ad değiştir
- kule (yapı)
- (Budizm) pagoda, stupa
- (Hristiyanlık) çan kulesi, helis
Türetilmiş kavramlar değiştir
- 塔の層 (tō no koshi): pagodanın istifli zemini
- 塔ノ沢温泉 (Tō no Sawa onsen): Hakone, Kanagawa ilinde bir onsen (kaplıca)
Deyimler değiştir
- 塔は下から組め (tō wa shita kara kume): “bir kuleyi zeminden tepeye kadar inşa etmek”
Son ek değiştir
- (genel) kule
- (Budist) pagoda, stupa
- (Hristiyan) çan kulesi, helis
Köken 2 değiştir
İlk defa 900'lerin başlarında Engishiki adlı toplama yasalar yazıtlarında, kanjide 阿良良伎 (araragi) okunuşuyla görülür. 蘭, araragi okunuşunun tam çevirisi “vahşi soğan” olmakta ve burada vahşi it soğanına gönderme yapılmaktadır, göze batan uzun yeşil sapıyla bilinmektedir. 塔 haliyle bir örtmece olarak kullanılan[2][1] (zamanında tafu okunuşuyla) bu sözcüğün Budistleri çağrıştığı anlamlar yazıtlarda yasak olarak geçmiştir, bunun sebebi de Itsuki no Miya (斎宮, ya da diğer adıyla Saikū) dini merkezinden kaynaklıdır.
Söyleniş değiştir
Ad değiştir
塔 (araragi)
- (mecaz) kule
- (tarot) kule, geleneksel Tarot destesinin on altıncı kozu veya büyük arkana kartı
- 塔舞 (Araragimai) kavramının kısaltması
Türetilmiş kavramlar değiştir
- 塔舞 (Araragimai): Japon saray dansı bugakunun bir parçasının adı