taş

Haftanın sözcüğü – 2009, 1, 2 ve 3. hafta

Ayrıca bakınız: -taş, TAS, tas, kayaç

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): [ˈt̪ɑʃ]

Heceleme: taş

Köken

Osmanlı Türkçesi طاش, o da Eski Türkçe taş‎ (taş)

Ad

taş (belirtme hâli taşı, çoğulu taşlar) -şı

Vikipedi

taş hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

Üst üste dizilmiş taşlar

1. mücevherlerde kullanılan yüksek değerli cevher

   Bu küpenin taşları o kadar temiz değil.}}

2. üstü kapalı bir şekilde söylenen iğneleyici söz
3. (fizik, kimya) fiziksel veya kimyasal hâli değişiklikler gösteren, rengini içindeki maden, tuz ve oksitlerden alan sert ve katı madde

   Kireç taşı. Oltu taşı.

4. (inşaat, mimarlık) yapı işlerinde kullanılmak için bu maddeden hazırlanmış malzeme

   Tophane yukarılarında taştan bir binada oturuyordu. - Sait Faik Abasıyanık

5. (oyun) dama, domino gibi oyunlarda kullanılan metal, kemik ya da tahta parçalardan her biri
6. (petroloji) bâzı kütlelerden kopan veya koparılan parça, kaya parçası
7. (tıp) bâzı organların içinde, özellikle idrar kesesi v.s.'de oluşan, türlü şekil ve hacimdeki katı madde

Çekimleme

taş adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		taş	taşlar
belirtme		taşı	taşları
yönelme		taşa	taşlara
bulunma		taşta	taşlarda
ayrılma		taştan	taşlardan
tamlayan		taşın	taşların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	taşım	taşlarım
	belirtme	taşımı	taşlarımı
	yönelme	taşıma	taşlarıma
	bulunma	taşımda	taşlarımda
	ayrılma	taşımdan	taşlarımdan
	tamlayan	taşımın	taşlarımın
2. tekil	yalın	taşın	taşların
	belirtme	taşını	taşlarını
	yönelme	taşına	taşlarına
	bulunma	taşında	taşlarında
	ayrılma	taşından	taşlarından
	tamlayan	taşının	taşlarının
3. tekil	yalın	taşı	taşları
	belirtme	taşını	taşlarını
	yönelme	taşına	taşlarına
	bulunma	taşında	taşlarında
	ayrılma	taşından	taşlarından
	tamlayan	taşının	taşlarının
1. çoğul	yalın	taşımız	taşlarımız
	belirtme	taşımızı	taşlarımızı
	yönelme	taşımıza	taşlarımıza
	bulunma	taşımızda	taşlarımızda
	ayrılma	taşımızdan	taşlarımızdan
	tamlayan	taşımızın	taşlarımızın
2. çoğul	yalın	taşınız	taşlarınız
	belirtme	taşınızı	taşlarınızı
	yönelme	taşınıza	taşlarınıza
	bulunma	taşınızda	taşlarınızda
	ayrılma	taşınızdan	taşlarınızdan
	tamlayan	taşınızın	taşlarınızın
3. çoğul	yalın	taşı taşları
	belirtme	taşını taşlarını
	yönelme	taşına taşlarına
	bulunma	taşında taşlarında
	ayrılma	taşından taşlarından
	tamlayan	taşının taşlarının

Eş anlamlılar

• (petroloji): daş

Deyimler

ağduma taşı, ağız taşı, akciğer taşı, alçı taşı, anlık taşı, aşı taşı, aşındıt taşı, atlama taşı, arduvaz taşı, ay taşı, aya taşı, ayah taşı, ayak taşı, ayna taşı, babasına taş çıkartmak, bağır taşı, bağrına taş basmak, bağırsak taşı, bakır taşı, balgam taşı, batman taşı, bayır taşı, beyin taşı, bezelye taşı, bıyık taşı, bileği taşı, bilerki taşı, bilevi taşı, biley taşı, binek taşı, böbrek taşı, börk taşı, bunduk taşı, burun taşı, buzul taşı, büley taşı, bütler taşı, cehennem taşı, çağ taşı, çakıl taşı, çakmak taşı, çay taşı, çeğel taşı, çehe taşı, çeki taşı, çekirke taşı, çekme taşı, çene taşı, çingi taşı, dağ taş, dama taşı, damar uru taşı, damla taşı, diş taşı, doğ taşı, don taşı, fal taşı, gaz taşı, gök taşı, göz taşı, haç taşı, hacet taşı, kan taşı, kandıra taşı, kayağan taş, kaymak taşı, kil taşı, kireç taşı, kum taşı, lâl taşı, musalla taşı, ocak taşı, oksidiyon taşı, oltu taşı, ot taşı, öt taşı, sadaka taşı, süt taşı, şap taşı, taş arabası, taş atıp kolu yorulmamak, taş balığı, taş baskı, taş basması, taş çatlasa, taş devri, taş kemer, taş kesilmek, taş taş üstünde bırakmamak, taş yapı, taşa tutmak, taşı sıksa suyunu çıkarır, taşı taşı, top taşı, kireç taşı yağ taşı, yapı taşı

Türetilmiş kavramlar

• taşa, taşta, taştan, taşın, taşları, taşlara, taşlarda, taşlardan, taşların, taşımı, taşımda

Çeviriler

çeviriler

• Almanca: Stein (de) e
• Arapça: حَجَر‎ (ar) e (ḥacar)
• Aşağı Almanca: Steen (nds) e
• Azerice: daş (az)
• Beyaz Rusça: камень (be) (kamjenʹ)
• Çince: 石 (zh) [shí]
• Danca: sten (da)
• Eski Türkçe: taş‎ (otk) (taş)
• Estonca: kivi (et)
• Fince: kivi (fi), kalliolohkare (fi), pelinappula (fi)
• Fransızca: pierre (fr) d
• Gagavuzca: taş (gag)
• Galce: carreg (cy)
• Guarani dili: ita (gn)
• Hintçe: पत्थर (hi) e (patthar)
• İngilizce: stone (en)
• İspanyolca: piedra (es) d
• İsveççe: sten (sv), pjäs (sv), spelpjäs (sv)
• İtalyanca: pietra (it) d, roccia (it) d, sasso (it) e
• İzlandaca: steinn (is)
• Japonca: 石 (ja), いし (ja) [ishi]
• Kannada dili: ಕಲ್ಲು (kn) (kallu)
• Katalanca: pedra (ca) d
• Kazakça: taş (kk)
• Kırım Tatarcası: taş (crh)
• Korece: 석 (ko) (seok), 石 (ko) [seon]
• Kürtçe: kevir (ku)
• Macarca: kő (hu), szikla (hu)
• Osmanlı Türkçesi: طاش‎ (ota)
• Özbekçe: тош (uz)
• Portekizce: pedra (pt) d
• Rusça: камень (ru) e (kamenʹ)
• Sarduca: pedra (sc) d
• Sırp-Hırvatça: kamen (sh) e
• Tatarca: тас (tt) (tas)
• Türkmence: daaş (tk), даш (tk)
• Yahudi İspanyolcası: piedra (lad)

Ön ad

taş (karşılaştırma daha taş, üstünlük en taş)

1. (petroloji) taş maddeden yapılmış, bu maddeden oluşmuş

Çeviriler

taş

• Almanca: steinig (de)
• Fince: kivinen (fi), kivi- (fi)
• İngilizce: stony (en)
• İsveççe: stenig (sv)
• Rusça: каменистый (ru) (kamenistıy)

  Eski Türkçe: taş‎ (otk) (taş)

  Osmanlı Türkçesi: طاش‎ (ota)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "taş" maddesi

Atasözleri

• Ağır taş batman döver
• Al elmaya taş atan çok olur
• Altın yerde paslanmaz, taş yağmurdan ıslanmaz
• Asil ile taş taşı, bedasıl ile yeme aşı
• Attığın taş ürküttüğün kuşa değmez
• Ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
• Bahtsızın bağına yağmur, ya taş yağar ya dolu
• Döner taşım yok öter kuşum yok
• Dostun attığı taş baş yarmaz
• Çocuk büyütmek, taş kemirmek
• Hangi taş büyükse başını ona vur

Eski Türkçe

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Eski Türkçe alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Ad

1. (petroloji) kaya, taş

Gagavuzca

Söyleniş

Heceleme: taş

Köken

Eski Türkçe taş‎ (taş)

Ad

taş

1. (petroloji) taş

Kazakça

Söyleniş

Heceleme: taş

Ad

taş

1. (petroloji) taş

Kırım Tatarcası

Söyleniş

Heceleme: taş

Ad

taş

1. (petroloji) taş

Kürtçe

Söyleniş

Heceleme: taş

Ad

taş

1. dış, dışarı

Tatarca

Söyleniş

Heceleme: taş

Ad

taş

1. (petroloji) taş