bıyık

Türkçe değiştir

[bı·yık]

Ad değiştir

bıyık (belirtme hâli bıyığı, çoğulu bıyıklar) -ğı

(anatomi) burunla üst dudak arasında ve üzerinde çıkan kıllar
Bu sabah tıraş olurken bıyığını kesememişti. - Y. Atılgan
(anatomi) balıklarda deri uzantısı
(bitki anatomisi) asma vb. bitkilerde, sarılıp tutunmaya yarayan sürgün

Yakutçada kullanılan bıdık, sözcüğün eski biçimi olmalıdır. Buna göre bıt- (>bıd- >bıy-) kökünden -ık ekiyle türetilmiştir (bıt-ık > bıd-ık > bıy-ık). Diğer lehçelerdeki burut, murut şekilleri, ayak kelimesinde olduğu gibi, -t-/-d-/-y-/-z-/-r- ses denklikleri ile açıklanabilir. Kelimenin -r-‘li varyantları, anlam ilgisi ve kelime başı b>m değişmesi, bu organ adının burun (>murun) kelimesiyle aynı kökten türetilmiş olabileceğini düşündürmektedir.

Deyimler değiştir

aşağı tükürsen sakal yukarı tükürsen bıyık

Kaynakça değiştir

Türk Dil Kurumuna göre "bıyık" maddesi

Çeviriler değiştir

çeviriler

Almanca: Oberlippenbart (de) e, Schnurrbart (de) e
Arnavutça: mustaqe (sq)
Azerice: bığ (az)
Baskça: bibote (eu), sudurpeko (eu)
Danca: overskæg (da)
Eski Türkçe: bıdık‎ (otk) (bıdık)
Felemenkçe: snor (nl), knevel (nl)
Fince: viiksekäs (fi), viikset (fi), huuliparta (fi), kärhi (fi)
Fransızca: moustache (fr) d
Gagavuzca: bıyık (gag)
İngilizce: moustache (en), mustache (en)
İspanyolca: bigote (es) e, mostacho (es) e
İsveççe: mustasch (sv), knävelborr (sv), tangorabatt (sv)
Kürtçe: simbêl (ku), simêl (ku)
Lehçe: wąsy (pl), wąs (pl)
Özbekçe: mo'ylab (uz), mo'ylov (uz)
Portekizce: bigode (pt)
Rumence: musţată (ro) d
Rusça: усы (ru) (usı)
Tatarca: míıq (tt)
Türkmence: murt (tk)

Gagavuzca değiştir

Ad değiştir

bıyık

(anatomi) bıyık

Köken değiştir

Eski Türkçe bıdık

Etymological Dictionaries - Andras Rajki