أن
Arapça
değiştirKöken 1
değiştirSöyleniş
değiştirBağlaç
değiştirأن (أَنْ)
- Kesin sözlü ismin yerine bir fiil cümlesi ekler.
- eş anlamlısı: مَا (mā)
- -a/-e, o; dilek kipli bir fiil sunar (genellikle mastar ekine karşılık gelir)
- سَيَنْتَخِبُ الشَّعْبُ رَئِيسًا جَدِيدًا بَعْدَ أَنْ يُكْتَبَ الدُّسْتُور. — Halk, yeni anayasa yazıldıktan sonra yeni bir başkan seçecek.
- أُرِيدُ أَنْ آكُلَ. — Yemek istiyorum.
- أُرِيدُ أَنْ يَأْكُلَ. — Onun yemesini istiyorum.
- o; geçmiş zamanda bir fiilden evvel gelir
- سَبَقَ أَنْ قُلْتُ لَكَ ذٰلِكَ — Onu sana söylemiştim.
- (edebî) rivâyet edilen bir konuşmadan evvel gelir
- M.S. 609–632, Kur'an, 7:44
وَنَادَىٰ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابَ النَّارِ "أَن قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّا؟" قَالُوا "نَعَمْ!" فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ "أَن لَّعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ!" – Cennetlikler, Cehennemliklere "Rabbimizin bize [o] va'dettiğini hakikat bulduk. Siz de Rabbinizin va'd ettiğini hakikat buldunuz mu?" diye seslenirler. Onlar "Evet!" der. O zaman aralarında bir duyurucu "Allah'ın laneti zalimlere!" diye seslenir. - M.S. 609–632, Kur'an, 7:117
وَأَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى أَنْ أَلْقِ عَصَاكَ – Biz de Musa'ya “Sen de [[o]] asânı atıver!” diye vahyettik.
- M.S. 609–632, Kur'an, 7:44
- أَنَّ (ʾenne)'nin bir şekli
- أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلٰهَ إِلَّا ٱللّٰهُ. — [O] Allah'tan başka ilah olmadığına şehâdet ederim.
- عَلِمْتُ أَنْ سَيُسَافِرُ زُهَيْرٌ — [O] Zuheyr'in seyahat edeceğini biliyordum.
Türetilmiş kavramlar
değiştir- أَن التَّفْسِيرِيَّة (ʾen et-tefsīriyye) ،لِأَنْ (liʾen) ،لِئَلَّا (liʾellā) ،أَلَّا (ʾellā)
Köken 2
değiştirSöyleniş
değiştirBağlaç
değiştirأن (أَنَّ)
- o (bir eşitlik cümlesini veya bir fiil cümlesini sunar)
- هَلْ تَعْلَمُ أَنَّنِي أَطْوَلُ مِنْكَ؟ — Senden boylu olduğumu bilir misin?
- أَعْرِفُ أَنَّ ٱبْنَكَ سَرَقَ سَيَّارَتِي. — Oğlunun otomobilimi çaldığını biliyorum.
Çekimleme
değiştir Çekimlemiş biçimler
asıl biçim | أَنَّ (ʾenne) | ||||
---|---|---|---|---|---|
kişi adılları- biçimler dâhil |
tekil | ikil | çoğul | ||
eril | dişil | genel | eril | dişil | |
birinci kişi | أَنَّنِي (ʾennenī) | أَنَّنَا (ʾennenā) | |||
ikinci kişi | أَنَّكَ (ʾenneke) | أَنَّكِ (ʾenneki) | أَنَّكُمَا (ʾennekümā) | أَنَّكُمْ (ʾenneküm) | أَنَّكُنَّ (ʾennekünne) |
üçüncü kişi | أَنَّهُ (ʾennehü) | أَنَّهَا (ʾennehā) | أَنَّهُمَا (ʾennehümā) | أَنَّهُمْ (ʾennehüm) | أَنَّهُنَّ (ʾennehünne) |
Farklı yazılışlar
değiştir- إِنَّ (ʾinne) (belli fiillerin sonra)
Türetilmiş kavramlar
değiştirKöken 3
değiştir- ء ن ن (ʾ-n-n)
Söyleniş
değiştirEylem
değiştirأَنَّ (ʾenne) I, geniş zaman يَئِنُّ (yeʾinnü)
- inlemek
- كُلَّمَا أَنَّ بِالْعِرَاقِ جَرِيحٌ / لَمَسَ الشَّرْقُ جَنْبَهُ فِي عُمَانِهِ
Çekimleme
değiştirأَنَّ
çekimi (biçim-I muzaaf, mastarlar أَنّ veya أَنِين)mastarlar الْمَصَادِر |
أَنّ veya أَنِين ʾenn veya ʾenīn | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ism-i fail اِسْم الْفَاعِل |
آنّ ʾānn | |||||||||||
ism-i meful اِسْم الْمَفْعُول |
meʾnūn | |||||||||||
etken eylem الْفِعْل الْمَعْلُوم | ||||||||||||
tekil الْمُفْرَد |
ikil الْمُثَنَّى |
çoğul الْجَمْع | ||||||||||
1. kişi الْمُتَكَلِّم |
2. kişi الْمُخَاطَب |
3. kişi الْغَائِب |
2. kişi الْمُخَاطَب |
3. kişi الْغَائِب |
1. kişi الْمُتَكَلِّم |
2. kişi الْمُخَاطَب |
3. kişi الْغَائِب | |||||
geçmiş zaman الْمَاضِي |
eril | ʾenentü |
ʾenente |
أَنَّ ʾenne |
ʾenentümā |
ʾennā |
ʾenennā |
ʾenentüm |
ʾennū | |||
dişil | ʾenenti |
ʾennet |
ʾennetā |
ʾenentünne |
ʾenenne | |||||||
geniş zaman الْمُضَارِع |
eril | ʾeʾinnü |
teʾinnü |
yeʾinnü |
teʾinnāni |
yeʾinnāni |
neʾinnü |
teʾinnūne |
yeʾinnūne | |||
dişil | teʾinnīne |
teʾinnü |
teʾinnāni |
teʾninne |
yeʾninne | |||||||
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب |
eril | ʾeʾinne |
teʾinne |
yeʾinne |
teʾinnā |
yeʾinnā |
neʾinne |
teʾinnū |
yeʾinnū | |||
dişil | teʾinnī |
teʾinne |
teʾinnā |
teʾninne |
yeʾninne | |||||||
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم |
eril | ʾeʾinne veya ʾeʾinni veya ʾānin |
teʾinne veya teʾinni veya teʾnin |
yeʾinne veya yeʾinni veya yeʾnin |
teʾinnā |
yeʾinnā |
neʾinne veya neʾinni veya neʾnin |
teʾinnū |
yeʾinnū | |||
dişil | teʾinnī |
teʾinne veya teʾinni veya teʾnin |
teʾinnā |
teʾninne |
yeʾninne | |||||||
emir الْأَمْر |
eril | ʾinne veya ʾinni veya īnin |
ʾinnā |
ʾinnū |
||||||||
dişil | ʾinnī |
īninne | ||||||||||
edilgen eylem الْفِعْل الْمَجْهُول | ||||||||||||
tekil الْمُفْرَد |
ikil الْمُثَنَّى |
çoğul الْجَمْع | ||||||||||
1. kişi الْمُتَكَلِّم |
2. kişi الْمُخَاطَب |
3. kişi الْغَائِب |
2. kişi الْمُwخَاطَب |
3. kişi الْغَائِب |
1. kişi الْمُتَكَلِّم |
2. kişi الْمُخَاطَب |
3. kişi الْغَائِب | |||||
geçmiş zaman الْمَاضِي |
eril | ʾünintü |
ʾüninte |
أُنَّ ʾünne |
ʾünintümā |
ʾünnā |
ʾüninnā |
ʾünintüm |
ʾünnū | |||
dişil | ʾüninti |
ʾünnet |
ʾünnetā |
ʾünintünne |
ʾüninne | |||||||
geniş zaman الْمُضَارِع |
eril | ʾüʾennü |
tüʾennü |
yüʾennü |
tüʾennāni |
yüʾennāni |
nüʾennü |
tüʾennūne |
yüʾennūne | |||
dişil | tüʾennīne |
tüʾennü |
tüʾennāni |
tüʾnenne |
yüʾnenne | |||||||
geniş zaman mansub الْمُضَارِع الْمَنْصُوب |
eril | ʾüʾenne |
tüʾenne |
yüʾenne |
tüʾennā |
yüʾennā |
nüʾenne |
tüʾennū |
yüʾennū | |||
dişil | tüʾennī |
tüʾenne |
tüʾennā |
tüʾnenne |
yüʾnenne | |||||||
geniş zaman meczum الْمُضَارِع الْمَجْزُوم |
eril | ʾüʾenne veya ʾüʾenni veya ʾūnen |
tüʾenne veya tüʾenni veya tüʾnen |
yüʾenne veya yüʾenni veya yüʾnen |
tüʾennā |
yüʾennā |
nüʾenne veya nüʾenni veya nüʾnen |
tüʾennū |
yüʾennū | |||
dişil | tüʾennī |
tüʾenne veya tüʾenni veya tüʾnen |
tüʾennā |
tüʾnenne |
yüʾnenne |
Ad
değiştirأَنّ (ʾenn) e
Çekimleme
değiştirأَنّ (ʾenn) ad çekimi
Kaynakça
değiştir- Tropper, Josef (2003) , “Sekundäres wortanlautendes Alif im Arabischen”, Kogan, Leonid, editör, Studia Semitica (Orientalia: Papers of the Oriental Institute; III), Moskova, →ISBN.