yürek

Ayrıca bakınız: ýürek

Türkçe

Haftanın sözcüğü – 2007, 47. hafta

Söyleniş

IPA^(anahtar): /jyˈɾɛc/

Ses

(dosya)

Köken

Osmanlı Türkçesi یورك‎ sözcüğünden devralındı. Sözcük, yorı-/yörü-/yürü- (yürümek, devam etmek, yaşamak) fiilinden -k ekiyle türetilmiş olabilir. Yapı bakımından kısaca izah etmeye çalıştığımız söz konusu organ adlarının farklı köklerden, sonunda -k bulunan çeşitli eklerle (-gAk, -Ak, -Ik, -k) türetildiğini tespit ettik. -gAk, -Ak, -Ik, -k, fiilden isim (yatak, otlak, tanık, yanık vb.) ve isimden isim (başak, oğlak, benek vb.) yapan işlek eklerdir. Bu ekler, üzerine geldikleri tabanlardan başlıca yer, yoğunluk, küçültme, sevgi, benzerlik ifadesi taşıyan isimler yaparlar.

Ad

yürek (belirtme hâli yüreği, çoğulu yürekler)

Vikipedi

yürek hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

1. (anatomi) kan dolaşımının merkezi olan organ, kalp
2. (ruh bilimi) bir kimsenin ruhsal yönü, gönül
3. cesaret, yiğitlik
4. mertlik
5. iç, öz
6. acıma duygusu

Deyimler

yüreği ağzına gelmek, yürek ağrısı, yürek çarpıntısı, yürek darlığı

Türetilmiş kavramlar

• yürekli, yüreksiz

Çeviriler

çeviriler

• Afrikanca: hart (af)
• Almanca: Herz (de)
• Aragonca: corazón (an)
• Arapça: قلب‎ (ar)
• Arnavutça: zemër (sq)
• Asturyasça: coral (ast)
• Aymaraca: chuyma (ay)
• Azerice: qəlb (az), ürək (az)
• Baskça: bihotz (eu)
• Bretonca: kalon (br)
• Bulgarca: сърце (bg) (sırtse)
• Çeçence: дог (ce) (dog)
• Çekçe: srdce (cs)
• Çince: 心 (zh)
• Danca: hjerte (da)
• Esperanto dili: koro (eo)
• Estonca: süda (et)
• Faroe dili: hjarta (fo)
• Farsça: قلب‎ (fa)
• Felemenkçe: hart (nl)
• Fince: sydän (fi), mieli (fi)
• Fransızca: cœur (fr)
• Frizce: hert (fy)
• Galce: calon (cy)
• Galiçyaca: corazón (gl)
• Guarani dili: ñe'ã (gn)
• Gucaratça: હૃદય (gu) (hrudya)
• Hintçe: हृदय (hi) (hŕday), दिल (hi) (dil), जिगर (hi) (jigar)
• İbranice: לב‎ (he)
• İngilizce: heart (en), mind (en)
• İrlandaca: croí (ga)
• İskoçça: cridhe (gd)
• İspanyolca: corazón (es)
• İsveççe: hjärta (sv)
• İsviçre Almancası: Härz (sv)
• İtalyanca: cuore (it)
• İzlandaca: hjarta (is)
• Japonca: 心臓 (ja)
• Katalanca: cor (ca)
• Kazakça: жүрек (kk) (jürek)
• Keçuva dili: sunqu (qu), sonqo (qu)
• Kırgızca: жүрөк (ky) (cürök)
• Korece: 심장 (ko) (simjang)
• Kürtçe: dil (ku), دل‎ (ku)
• Ladince: cör (lld)
• Latince: cor (la)
• Lehçe: serce (pl)
• Letonca: sirds (lv)
• Lingala: motema (ln)
• Litvanca: širdis (lt)
• Maasai dili: oltau (mas)
• Macarca: szív (hu)
• Makedonca: срце (mk) (srce)
• Malgaşça: fo (mg)
• Malayca: jantung (ms)
• Maltaca: qalb (mt)
• Maorice: manawa (mi)
• Marathi dili: हृदय (mr) (hŕday)
• Moğolca: зүрх (mn) (zürh)
• Norveççe: hjerte (no)
• Oksitanca: còr (oc)
• Özbekçe: юрак (uz) (yurak)
• Pencapça: ਦਿਲ (pa) (dil)
• Portekizce: coração (pt)
• Rapanui dili: mahatu (rap)
• Reto Romanca: cor (rm)
• Rumence: inimă (ro)
• Rusça: сердце (ru) (serdtse)
• Samoaca: fatu (sm)
• Sango dili: bē
• Sanskritçe: हृदयं (sa) (hṛdayaṃ)
• Savahili dili: moyo (sw)
• Şona dili: mwoyo (sn)
• Sırp-Hırvatça: срце (sh), srce (sh)
• Sicilyaca: cori (scn)
• Slovakça: srdce (sk)
• Slovence: srcé (sl)
• Tagalogca: puso (tl)
• Tatarca: yöräk (tt)
• Tayca: หัวใจ (th) (hǔua-jai)
• Türkmence: йүрек (tk) (ýürek)
• Ukraynaca: серце (uk) (sertse)
• Uygurca: يۈرەك‎ (ug) (yürek), yürək (ug), k̡əlb (ug)
• Venedikçe: còre
• Vietnamca: tim (vi)
• Yahudi Almancası: harts‎ (yi) (harts)
• Yunanca: καρδιά (el) (kardiá)
• Zuluca: inliziyo enomusa (zu)

Kırım Tatarca

Ad

yürek

1. kalp, yürek

Kaynakça

• Yrd. Doç. Dr. Cahit BAŞDAŞ - "TÜRKÇE ORGAN ADLARINDA KELİME SONU -k ÜNSÜZÜ VE ÇOKLUK"