dil
Türkçe
değiştirSöyleniş
değiştirKöken
değiştir- Osmanlı Türkçesi دیل sözcüğünden devralındı
Ad
değiştirdil (belirtme hâli dili, çoğulu diller)
- ayakkabı bağlarının ayağı rahatsız etmemesini sağlayan ve bağ altına rastlayan saya parçası
- belli hâllerde, mesleklere, konulara mahsus dil
- düşünce, fikir ve duyguları bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracı
- istenilen yöne çevirmeye yarayan, çevresi oluklu, küçük döner tekerlek
- (Adana ağzı) anahtar
- (anatomi) ağız boşluğunda tatmaya, yutkunmaya, sesleri boğumlamaya yarayan etli, hareketli, uzun organ, tat alma organı
- Ağzımı dolduran kocaman dil, kelimelere yer bırakmıyor ki… — Y. Z. Ortaç
- (askeriye) sorguya çekilmek için yakalanan esir
- (coğrafya) kıstak
- (denizcilik) makaraların ve bastikaların içine yerleştirilmiş olan, üzerinden geçirilen halatı
- (dil bilimi) çağa, gruba, yazara mahsus kelime hazinesi ve cümle bilgisi
- (dil bilimi) insanların düşündüklerini ve duyduklarını bildirmek için kelimelerle veya işaretlerle yaptıkları anlaşma
- Dilinden Anadolulu olduğu ancak belli oluyordu. — S. F. Abasıyanık
- (müzik) bâzı üflemeli çalgılarda titreşerek ses çıkaran ince metal yaprak
- (ölçüm) birçok aletin uzun, yassı ve çoğu hareketli bölümleri
- Terazi dili çok keskin olmalı ki hassas ölçsün.
- (yiyecekler) büyükbaş hayvanların haşlanıp pişirildikten sonra yenebilen dili
Çekimleme
değiştirÜst kavramlar
değiştir(anatomi): organ
Deyimler
değiştirakraba dil, ana dil, analitik dil, at dili, beden dili, betik dili, biçimsel dil, bilim dili, bitişken dil, bükünlü dil, canlı dil, çekimli dil, çeviri dili, çevirici dili, çocuk dili, dana dili, dil ağız vermemek, dil ailesi, dil avcılığı, dil biçimi, dil bilimi, dil çıkarmak, dil devrimi, dil dökmek, dil grubu, dil kemiği, dil otu yemek, dil öbeği, dil sürçmek, dil şekli, dil tutmak, dil uzatmak, dil üzerine, dilden dile, dile düşmek, dile gelen ele gelir, dile gelmek, dile getirilmek, dile getirmek, dile vermek, dili açılmak, dili ağırlaşmak, dili alışmak, dili bir karış dışarı çıkmak, dili bir karış, dili boğazına akmak, dili çalmak, dili çözülmek, dili damağı kurumak, dili damağına yapışmak, dili dolaşmak, dili döndüğü kadar, dili dönmemek, dili durmak, dili durmamak, dili ensesinden çekilsin, dili kılıçtan keskin, dili kurusun, dili olsa da söylese, dili pabuç kadar, dili tutulmak, dili uzamak, dili varmamak, dili yanmak, dilin kemiği yok, dilinde tüy bitmek, dilinden anlamak, dilinden düşürmemek, dilinden kurtulamamak, diline dolamak, diline düşmek, diline kira istemek, diline pelesenk etmek, diline sağlam olmak, diline sağlık, diline takmak, diline virt etmek, dilini bağlamak, dilini değdirmemek, dilini eşek arısı soksun, dilini kedi mi yedi, dilini kesmek, dilini tutamamak, dilini tutmak, dilini yutmak, dilinin altında bir şey olmak, dilinin altındaki baklayı çıkarmak, dilinin cezasını ekmek, dilinin ucuna gelmek, dilinin ucunda, dilinin ucuyla, diliyle sokmak, diliyle tutulmak, dillerde dolaşmak, dillerde gezmek, dillere destan olmak, diplomatik dil, domuz dili, edebî dil, eklemeli dil, fiil-nesne dili, geçer dil, gizli dil, günlük dil, hâl dili, halk dili, iltisakî dil, işaret dili, izole dil, kayış dili, konuşma dili, konuşulan dil, kuş dili, küçük dil, kürek kadar dili olmak, makina dili, mavi dil hastalığı, nesne-fiil dili, ona buna dil uzatmak, ortak dil, ölçünlü dil, ölü dil, özel dil, programlama dili, proto dil, resmî dil, şeklî dil, sentetik dil, sığır dili, sınıf dili, standart dil, sunî dil (sun’î dil), terazi dili tercüme dili, yabancı dil, yalıtıcı dil, yapay dil, yapısal dil, yapma dil yaşayan dil, yazı dili, yazın dili, yüksek dil
Alt kavramlar
değiştirAlgonkin dili Algonkin dilleri, Altay dili, Altay dilleri, And-Ekvator dili, And-Ekvator dilleri, Avustronezya dili, Avustronezya dilleri, Berberi dilleri, Çin-Tibet dili, Çin-Tibet dilleri, Dene-Yenisey dili, Dene-Yenisey dilleri, Dravid dili, Dravid dilleri, Eskimo-Aleut dili Eskimo-Aleut dilleri, Ge dili, Ge dilleri, Güney Asya dili, Güney Asya dilleri, Hami-Sami dili Hâmî-Sâmî dilleri, Hint-Avrupa dili, Hint-Avrupa dilleri, Hivaro dili, Jivaro dili, İrokua dili İrokua dilleri, izole dili, izole diller, Kafkas dili, Kafkas dilleri, Karib dili, Karib dilleri, Khoisan dili, Khoisan dilleri, Maskoke dili, Maskoke dilleri, Maya dili, Maya dilleri, Mişe-Zoke dili, Mişe-Zoke dilleri, Nijer-Kongo dili, Nijer-Kongo dilleri, Nil-Sahra dili, Nil-Sahra dilleri, Oto-Mange dili, Oto-Mange dilleri, Paleo-Asya dili, Paleo-Asya dilleri, Pano-Takana dili, Pano-Takana dilleri, Saliş dili, Saliş dilleri, Siyu dili, Siyu dilleri, Tay-Kaday dili, Tay-Kaday dilleri, Tupi-Guarani dili, Tupi-Guarani dilleri, Ural dili, Ural dilleri, Uto-Aztek dili, Uto-Aztek dilleri, Yuma-Koçimi dili, Yuma-Koçimi dilleri
Abazaca, Abhazca, Afarca, Agulca, Akince, Aleutçe, Almanca, Amhara, Amoy lehçesi, Aramice, Arapça, Arince, Arnavutça, Asanca, Asurca, Aşanti, Avarca, Aymara, Azerice, Babilce, Balice, Bambara, Başkırca, Batakça, Batsça, Bece, Bemba, Beyaz Rusça, Birmanca, Bretonca, Bulgarca, Buryatça, Cavaca, Cebuca, Çeçence, Çekçe, Çeremişçe, Çerkesçe, Çuang, Çupikçe, Çuvaşça, Danca, Dargice, Dinka, Dogon, Doğu Kanada İnuitçesi, Dzongka, Endonezce, Ermenice, Eski Mısırca, Estonca, Eve, Even, Evenki, Faroece, Felemenkçe, Fijice, Fince, Fon, Fransızca, Fucien lehçesi, Fulani, Ga dili, Galce, Galiçyaca, Grönland İnuitçesi, Grönlandca, Guamca, Habeşçe, Hakka, Hantıca, Hausa, Havaice, Hintçe, Hititçe, İbo, İbranice, İfifik, İlokano dili, İngilizce, İnguşça, İnyupikçe, İrlandaca, İskoçça, İspanyolca, İsveççe, İtalyanca, İzlandaca, Japonca, Kabiliya, Kalmukça, Kamboçça, Kantonca, Karaçayca, Karakalpakça, Karamajong, Karatay, Karelce, Karence, Katalanca, Kazakça, Kernevekçe, Ketçe, Khalka, Khasi, Kikenya, Kikongo, Kıptîce, Kırgızca, Kiribatice, Kirundi, Komice, Korece, Kotça, Kpelle, Kumukça, Ladino, Lakça, Lamut, Laoca, Laponca, Latince, Lehçe, Letonca, Lezgice, Lidyaca, Likyaca, Lingala, Litvanca, Lolo, Luvice, Macarca, Makassarca, Makedonca, Malayca, Malgaşça, Mandarin, Mandence, Mandinge, Mansice, Maorice, Mariana dili, Marice, Markizce, Masai, Miao dili, Mien dili, Min lehçesi, Moğolca, Mon dili, Moso, Mossi, Mundari, Nauruca, Ndebele, Nenetçe, Nogayca, Norveççe, Nubyaca, Nuer, Nunivak Çupikçesi, Nyanja, Odoma, Oroç, Özbekçe, Portekizce, Provensal, Prusça, Pumpokolca, Quechua, Romanşça, Ruandaca, Rumence, Rusça, Rutulca, Salarca, Samoaca, Samoyet, Santali, Sara, Senufo, Serer, Sırp-Hırvatça, Sibirya Yupikçesi, Sidamo, Slovakça, Slovence, Somalice, Songayca, Sotho, Sundaca, Supikçe, Süryanice, Svahili, Swazi, Şan, Şavya, Şilluk, Şloh, Şona, Tabasaranca, Tagalog, Tahitice, Tamaşek, Tayca, Tibetçe, Tigrece, Tigrina, Timorca, Tongaca, Tsahurca, Tswana, Tuareg, Türkçe, Türkmence, Tvi, Ubıhça, Ukraynaca, Umbundu, Uygurca, Vietnamca, Volofça, Wu lehçesi, Xhosa, Yakutça, Yao dili, Yidiş, Yoruba, Yuğca, Yunanca, Yupikçe, Zan dili, Zenet, Zulu
Türetilmiş kavramlar
değiştirdilce, dilci, dilcik, dilken, dille, dilli, dilse, dilsiz
Çeviriler
değiştir
|
|
|
Kaynakça
değiştir- Türk Dil Kurumuna göre "dil" maddesi
Atasözleri
değiştir- Bıçak yarası onulur, dil yarası onulmaz,
- Dil ebsembaş esen,
- Dil yüreğin kepçesidir,
- Dilden gelen elden gelse her fukara padişah olur,
- Dilim seni dilim dilim dileyim, başıma geleni senden bileyim,
- El elden kalmaz, dil dilden kalmaz,
- El yarası onulur, dil yarası onulmaz,
- Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır
Azerice
değiştirSöyleniş
değiştir- Heceleme: dil
Köken
değiştirAd
değiştirdil
Gagavuzca
değiştirSöyleniş
değiştir- Heceleme: dil
Köken
değiştirAd
değiştirdil
Kaynakça
değiştir- Etymological Dictionaries - Andras Rajki
Kürtçe
değiştirSöyleniş
değiştir- Heceleme: dil
Ad
değiştirdil
Türkmence
değiştirSöyleniş
değiştir- Heceleme: dil
Köken
değiştirAd
değiştirdil
Yakutça
değiştirSöyleniş
değiştir- Heceleme: dil