yakmak

Türkçe

Eylem

yakmak (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi yakar)

1. kına, yakı vb.ni koymak, sürmek
2. yanmasını sağlamak veya yanmasına yol açmak, tutuşturmak

   Kendi sigarası için yaktığı kibriti bana uzattı. - F. R. Atay

3. ateşle yok etmek

   Çöpleri yakmak.

4. ışık vermesini sağlamak

   Mavi ışıklı ispirto lambalarını yakarlar. - S. F. Abasıyanık

5. ısı etkisiyle zarar vermek

   Eteği ütülerken yaktı.

6. keskin, sert ve ısırıcı bir duyum vermek

   Biber ağzı yakar.

7. yanıyormuş gibi bir etki yapmak

   Hekime daima şarabın midelerini yaktığından bahsederler. - F. R. Atay

8. kurutmak, zarar vermek

   Fırtına ekinleri yakmıştı. - S. F. Abasıyanık

9. çok sıcak olmak

   Bugün güneş yakıyor.

10. karartmak

    Güneşte vücudunu yaktı.

11. çok üşütmek

    Soğuk rüzgâr insanın yüzünü yakıyor.

12. (tıp) tedavi etmek amacıyla doku, damar vb. dağlamak
13. silahla vurmak
14. yıkıma, zarara yol açmak, büyük zarara uğratmak, mahvetmek

    Gözü mavi, boyu kısa, kendi muhacir olmasın. Ne olursa olsun makbulüm. Aman bu üçüne dikkat et. Beni yakma. - Ö. Seyfettin

15. güçlü sevgi uyandırmak
16. zamanında kullanılmadığından hükmünü yitirmek

    Biletini ve tatilini yaktı.

17. türkü, ağıt vb. düzenlemek, bestelemek

Deyimler

abayı yakmak, ağıt yakmak, çırasını yakmak, gemileri yakmak, kalori yakmak, kınalar yakmak, mum yakmak, pire için yorgan yakmak, yeşil ışık yakmak, yere bakıp yürek yakmak

Çeviriler

çeviriler

• Azerice: alışdırmaq (az), yandırmaq (az)
• Fince: kärventää (fi), polttaa (fi)
• İngilizce: burn (en)
• Karaçay Balkarca: küydür (krc)
• Tatarca: yağu (tt)
• Türkmence: örtemek (tk), ýandyrmak (tk)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "yakmak" maddesi

Çağatayca

Eylem

1. sirayet etmek, bulaşmak

Eski Türkçe

Eylem

1. yaklaşmak
2. dokunmak
3. yakmak

Kaynakça

• KÚNOS, Dr. Ignaz (1902). Şeyh Süleyman Efendi, Çağatayca-Osmanlıca Sözlük. Budapeşte: Section Orientale de la Société Ethnographique Hongroise.