söylemek

Haftanın sözcüğü – 2007, 10. hafta

Ayrıca bakınız: ayıtmak, demek, konuşmak

Türkçe

Heceleme

[söy·le·mek]

Söyleniş

Ses Örneği:

IPA: IPA^(anahtar): søjlɛmɛc

Köken

Eski Türkçe

Yazılışlar

سویلمک‎

Eylem

söylemek (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi söyler)

1. düşündüğünü veya bildiğini sözle anlatmak

   Bu konak için de yine senelerden beri aynı şeyi söylerim. - R. N. Güntekin

2. bir düşünceyi ileri sürmek, ortaya atmak

   Hececiler kendilerinden sonra yeni bir edebî neslin yetişmediğini söylüyorlar. - S. F. Abasıyanık

3. yapılmasını istemek
4. (edebiyat) türkü, şarkı vb. okumak

   Kanto söyler gibi hareketler ve taklitlerle söylediği şarkılar pek eğlenceli şeylerdi. - R. N. Güntekin

5. yazmak, düzmek

   Şiir söylemek.

6. haber vermek

   Benim burada nasıl yaşadığımı görenler gidip babama da söylerler. - A. Ş. Hisar

7. önceden bildirmek, tahmin etmek

   Bir değil iki tane olduğunu size söylemiştim. - R. H. Karay

8. sipariş etmek
9. (mecaz) herhangi bir şeyi bildirmek, anlatmak, demek istemek, hatırlatmak

   Ne söyler bu türküler. Ay karanlık gecelerde yüzen gemiler.- N. Cumalı

Deyimler

acı söylemek, açık söylemek, açıkçasını söylemek, ağır söylemek. arkadan söylemek, bir ayak üstünde bin yalan söylemek, bir şey söylemek, büyük söylemek, büyük söz söylemek, çok söylemek, dobra dobra söylemek, pek söylemek, söylemediğini bırakmamak, söyleyeceği olmak, söylenecek söz, söylenmeyecek söz, söz söylemek, ulu orta söz söylemek, yabana söylemek, yarım ağızla söylemek

Benzer sözcükler

• sözlemek

Türetilmiş kavramlar

• söylenmek, söyleşmek, söylem, söylev

Üst kavramlar

• iletişim, anlaşma

Yan kavramlar

• yazmak, düşünmek

Çeviriler

çeviriler

• Almanca: sagen (de)
• Azerice: söyləmək (az)
• Eski Türkçe: ayıtmak‎ (otk) (ayıtmak), aymak‎ (otk) (aymak), savlamak‎ (otk) (savlamak), sövlemek‎ (otk) (sövlemek), sözlemek‎ (otk) (sözlemek), sözlenmek‎ (otk) (sözlenmek)
• Felemenkçe: zeggen (nl)
• Fince: sanoa (fi), lausua (fi)
• Fransızca: dire (fr)
• İngilizce: say (en), tell (en)
• Karaçay Balkarca: ayt (krc)
• Katalanca: dir (ca)
• Kırım Tatarca: aytmaq (crh)
• Kürtçe: gotin (ku), mizakere kirin (ku)
• Rusça: говорить (ru) (govoritʹ)
• Türkmence: aýtmak (tk)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "söylemek" maddesi

Atasözleri

• Acıkan ne olsa yer, acıyan ne olsa söyler
• Aç bırakma hırsız edersin, çok söyleme arsız edersin
• Aç ile eceli gelen söyleşir
• Açma sırrını dostuna, o da söyler dostuna
• Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü
• Aşk ağlatır, dert söyletir
• Az söyle, çok dinle
• Bana arkadaşını söyle sana kim olduğunu diyeyim
• Berberin solumazı, tellâğın terlemezi, kahvecinin söylemezi
• Bin işit bir söyle
• Bir söyle iki dinle
• Boğaz dokuz boğumdur, boğa boğa söyler
• Büyük lokma ye, büyük söz söyleme
• Çok söyleme arsız olur, aç koyma hırsız olur
• Çok söyleyen çok yanılır
• Derdini söylemeyen derman bulamaz
• Dert ağlatır, aşk söyletir
• Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar
• Doğru söyleyenin bir ayağı üzengide gerek
• Doğru söyleyenin tepesi delik olur
• Dost acı söyler
• Dost dostun ayıbını yüzüne söyler
• Eğri otur, doğru söyle
• Hocanın söylediğini dinle, yaptığını yapma
• İki dinle bir söyle
• İstediğini söyleyen, istemediğini işitir
• Kötü söyleme eşine, ağu katar aşına
• Önce düşün, sonra söyle
• Ramazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olur
• Sırrını açma dostuna, o da söyler dostuna
• Söyleyene bakma, söyletene bak
• Söyleyenden dinleyen arif gerek
• Sözü söyle alana, kulağında kalana
• Tatlı ye, tatlı söyle
• Var varlatır, yok söyletir
• Yalancı kim? İşittiğini söyleyen