demir

Ayrıca bakınız: Demir, dəmir

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): /deˈmiɾ/

Heceleme: de‧mir

Ad

demir (belirtme hâli demiri, çoğulu demirler)

Vikipedi

demir hakkında Türkçe Vikipedi'de ansiklopedik bilgi bulabilirsiniz.

(elementler, metaller): elektrolizle arıtılmış (%99,97+) saflıkta demirden parçaları ve karşılaştırma için yüksek saflıkta (99,9999 %=6N) 1 cm³ hacminde demirden bir küp

Demir

demirden yapılmış bir parça
(ayakkabıcılık) ayakkabı topuğuna veya ayakkabı burnuna aşınmayı önlemek için çakılan, özel olarak yapılmış madenden parça
(denizcilik) çıpa
(elementler, kimya, metaller, geçis metalleri) atom numarası 26, atom ağırlığı 55,847, yoğunluğu 7,8 g/cm³ olan, 1510 °C'de eriyen, mavimtırak esmer renkte, özellikle çelik, döküm ve alaşımlar hâlinde sanayide kullanılmaya en elverişli element ve bu elementten yapılmış demir metali parça

Çekimleme

demir adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		demir	demirler
belirtme		demiri	demirleri
yönelme		demire	demirlere
bulunma		demirde	demirlerde
ayrılma		demirden	demirlerden
tamlayan		demirin	demirlerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	demirim	demirlerim
	belirtme	demirimi	demirlerimi
	yönelme	demirime	demirlerime
	bulunma	demirimde	demirlerimde
	ayrılma	demirimden	demirlerimden
	tamlayan	demirimin	demirlerimin
2. tekil	yalın	demirin	demirlerin
	belirtme	demirini	demirlerini
	yönelme	demirine	demirlerine
	bulunma	demirinde	demirlerinde
	ayrılma	demirinden	demirlerinden
	tamlayan	demirinin	demirlerinin
3. tekil	yalın	demiri	demirleri
	belirtme	demirini	demirlerini
	yönelme	demirine	demirlerine
	bulunma	demirinde	demirlerinde
	ayrılma	demirinden	demirlerinden
	tamlayan	demirinin	demirlerinin
1. çoğul	yalın	demirimiz	demirlerimiz
	belirtme	demirimizi	demirlerimizi
	yönelme	demirimize	demirlerimize
	bulunma	demirimizde	demirlerimizde
	ayrılma	demirimizden	demirlerimizden
	tamlayan	demirimizin	demirlerimizin
2. çoğul	yalın	demiriniz	demirleriniz
	belirtme	demirinizi	demirlerinizi
	yönelme	demirinize	demirlerinize
	bulunma	demirinizde	demirlerinizde
	ayrılma	demirinizden	demirlerinizden
	tamlayan	demirinizin	demirlerinizin
3. çoğul	yalın	demiri	demirleri
	belirtme	demirini	demirlerini
	yönelme	demirine	demirlerine
	bulunma	demirinde	demirlerinde
	ayrılma	demirinden	demirlerinden
	tamlayan	demirinin	demirlerinin

Kısaltmalar

(elementler, metaller): Fe

Üst kavramlar

(elementler, metaller): metal

Deyimler

admiralti demiri, ak demir, buz demiri, çekme demir, çifte demir, çubuk demir, demir ağacı, demir attığı yer, demir akıtmak, demir almak, demir atmak, demir bilek, demir boku, demir çağı, demir cevheri, demir dikeni, demir gibi, demir gibi olmak, demir hat, demir kapı, demir kırı, demir kiriş, demir leblebi, demir oksit, demir para, demir parça, demir pası, demir perde, demir rengi, demir resmi, demir sülfat, demir taramak, demir üzerinde, demir yeri, demir yolcu, demir yolu, demire vurmak, demir yumruk dişi demir, dökme demir, erkek demir, gemi demiri, hasır demir, ızgara demiri, kol demiri, köşe demiri, kulak demiri, kütük demir, L demiri, nervürlü demir, özek demiri, saban demiri, topuk demiri,

Türetilmiş kavramlar

aydemir, demirbaş, demirce, demirci, demircik, demirhindi, demirkapan, Demirkazık, demirleblebi, demirken, demirle, demirli, Demirperde, demirse, demirsiz, gözdemiri, iğdemir

Çeviriler

denizcilik

Almanca: Anker (de) e
Baskça: aingura (eu)
Beyaz Rusça: якар (be) (jakar)
Felemenkçe: anker (nl) n
Fince: ankkuri (fi)
Fransızca: ancre (fr) d
Hırvatça: željezo
İngilizce: anchor (en)
İspanyolca: ancla (es)
İsveççe: ankare (sv), klackjärn (sv)
İtalyanca: ancora (it)
Macarca: horgony (hu)
Norveççe: anker (no) n
Oksitanca: ancora (oc)
Rusça: якорь (ru) (yakorʹ)
Ukraynaca: якір (uk) (yakir)

element

Afrikanca: yster (af)
Almanca: Eisen (de) n
Altayca: темир (alt) (temir)
Arapça: حَدِيد‎ (ar) e (ḥadīd)
Arnavutça: hekur (sq)
Asturyasça: fierro (ast)
Aymaraca: q'illa (ay)
Azerice: dəmir (az)
Baskça: burdina (eu)
Başkurtça: тимер (ba) (timer)
Bretonca: houarn (br)
Bulgarca: желязо (bg) (željazo)
Çekçe: železo (cs)
Çince: 鐵 (zh)
Çuvaşça: тимĕр (cv) (timĕr), авкӑч (cv) (avkăč), авкӑҫ (cv) (avkăś)
Danca: jern (da)
Endonezce: besi (id)
Eski Türkçe: temür‎ (otk) (temür)
Esperanto dili: fero (eo)
Estonca: raud (et)
Faroe dili: jarn (fo)
Farsça: آهن‎ (fa)
Felemenkçe: ijzer (nl)
Fince: rauta (fi), korkorauta (fi)
Fransızca: fer (fr) e
Frizce: izer (fy)
Galce: haearn (cy), haern (cy)
Galiçyaca: ferro (gl)
Guarani dili: kuarepoti (gn)
Gucaratça: લોખંડ (gu) (lokhaṇḍ)
Gürcüce: რკინა (ka) (rḳina)
Hakasça: тимір (kjh) (timír)
Hausaca: ƙarfe (ha)
Hırvatça: gvožđe
Hintçe: लोहा (hi) (lohā)
İbranice: ברזל‎ (he)
İngilizce: iron (en)
İnguşça: аьшк (inh) (äšk)
İrlandaca: iarann (ga)
İskoçça: iarann (gd)
İspanyolca: fierro (es), hierro (es)
Yahudi İspanyolcası: yerro (lad)
İsveççe: järn (sv)
İtalyanca: ferro (it)
İzlandaca: járn (is)
Japonca: 鉄 (ja)
Karaçay-Balkarca: темир (krc)
Katalanca: ferro (ca)
Kazakça: темір (kk) (temĭr)
Keçuva dili: k'illa (qu)
Kırgızca: темир (ky) (temir)
Kumukça: темир (kum)
Latince: ferrum (la)
Lehçe: żelazo (pl)
Letonca: dzelzs (lv)
Litvanca: geležis (lt)
Lüksemburgca: Eisen (lb)
Maasai dili: esekenkei (mas)
Macarca: vas (hu)
Makedonca: железо (mk) (jelezo)
Malayca: besi (ms)
Maltaca: ħadid (mt)
Marathi dili: लोखंड (mr) (lokhaṇḍ)
Nogayca: темир (nog) (temir)
Norveççe: anker (no) n
Oksitanca: fèrre (oc)
Özbekçe: темир (uz)
Pencapça: ਲੋਹਾ (pa) (lohā)
Portekizce: ferro (pt)
Rapanui dili: ’aurī (rap)
Romanşça: fier (rm)
Rumence: fier (ro)
Rusça: железо (ru) (jelezo)
Sanskritçe: लौहं (sa) (lauhaṃ)
Sarduca: ferru (sc)
Savahili dili: chuma (sw)
Sırpça: гвожђе (sh)
Sicilyaca: ferru (scn)
Slovakça: železo (sk)
Slovence: železo (sl)
Somalice: bir (so)
Şorca: тебир
Tacikçe: оҳан (tg) (ohan)
Tagalogca: bakal (tl)
Tatarca: timer (tt)
Kırım Tatarcası: demir (crh), temir (crh)
Tayca: เหล็ก (th) (lèk)
Türkmence: demir (tk)
Ukraynaca: залізо (uk) (zalizo)
Uygurca: تۆمۈر‎ (ug) (tömür)
Venedikçe: fero (vec)
Vepsice: raud (vep)
Vietnamca: sắt (vi)
Yakutça: тимир (sah) (timir)
Yorubaca: irin (yo)
Yunanca: σίδηρος (el) (sídiros), σίδερο (el) (sídero)
Zuluca: insimbi (zu)

Ayrıca bakınız

Periyodik cetvel [değiştir]

Grup

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Periyot

1

1
H

2
He

2

3
Li

4
Be

5
B

6
C

7
N

8
O

9
F

10
Ne

3

11
Na

12
Mg

13
Al

14
Si

15
P

16
S

17
Cl

18
Ar

4

19
K

20
Ca

21
Sc

22
Ti

23
V

24
Cr

25
Mn

26
Fe

27
Co

28
Ni

29
Cu

30
Zn

31
Ga

32
Ge

33
As

34
Se

35
Br

36
Kr

5

37
Rb

38
Sr

39
Y

40
Zr

41
Nb

42
Mo

43
Tc

44
Ru

45
Rh

46
Pd

47
Ag

48
Cd

49
In

50
Sn

51
Sb

52
Te

53
I

54
Xe

6

55
Cs

56
Ba

57-71
*

72
Hf

73
Ta

74
W

75
Re

76
Os

77
Ir

78
Pt

79
Au

80
Hg

81
Tl

82
Pb

83
Bi

84
Po

85
At

86
Rn

7

87
Fr

88
Ra

89-103
**

104
Rf

105
Db

106
Sg

107
Bh

108
Hs

109
Mt

110
Ds

111
Rg

112
Cn

113
Nh

114
Fl

115
Mc

116
Lv

117
Ts

118
Og

↓

* Lantanitler

57
La

58
Ce

59
Pr

60
Nd

61
Pm

62
Sm

63
Eu

64
Gd

65
Tb

66
Dy

67
Ho

68
Er

69
Tm

70
Yb

71
Lu

** Aktinitler

89
Ac

90
Th

91
Pa

92
U

93
Np

94
Pu

95
Am

96
Cm

97
Bk

98
Cf

99
Es

100
Fm

101
Md

102
No

103
Lr

+Periyodik cetvelde kimyasal seriler

alkali metal	alkalin	lantanit	aktinit	geçiş metalleri
metal	yarı metal	ametal	halojen	soygaz

Ön ad

demir (karşılaştırma daha demir, üstünlük en demir)

(metalurji) bu elementten yapılmış
Hemşiresiyle rıhtımın kenarındaki demir kanepeye oturdular. - P. Safa
(mecaz) güçlü, kuvvetli, sert
O kadar çabuk uyanmıştı ki kalbinin demir bir elle sıkıldığını duydu. - S. F. Abasıyanık

Çeviriler

bu elementten yapılmış

Felemenkçe: ijzeren (nl)
Fince: rautainen (fi), rauta- (fi)
İngilizce: iron (en)
Yunanca: σιδερένιος (el) (siderénios)

Kaynakça

Türk Dil Kurumuna göre "demir" maddesi

Atasözleri

Gagavuzca

Köken

Eski Türkçe tämür‎ (tämür)

Ad

demir

(elementler, metaller) demir

Kaynakça

Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Kırım Tatarcası

Ad

demir

(elementler, metaller) demir

Türkmence

Ad

demir

(elementler, metaller) demir