hayat

Türkçe

Köken

Osmanlı Türkçesi حیات‎ sözcüğünden devralındı, Arapça حَيَاة‎ (ḥayāh).

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ha.ˈjat/
• Heceleme: ha‧yat

Ad

hayat (belirtme hâli hayatı, çoğulu hayatlar)

1. bir kimsenin tarihî biyografisi, hayat hikâyesi

   Atatürk'ün hayatı.

2. canlılığı gösteren hareket, kaynaşma

   Bu köyde hiç hayat yok.

3. geçim şartlarının bütünü

   Hayatımı yazılarımla kazanırım. — H. E. Adıvar

4. hayat şekli, içinde yaşanılan şartların bütünü

   Gece hayatı. Köy hayatı.

5. yaşamayı sağlayan şartların bütünü

   Ay'da hayat yok.

6. (din) kader

   Hayat onları bir türlü birleştirmedi.

7. (fizyoloji) canlı, sağ olma hâli
8. (fizyoloji) doğumla ölüm arasında yaşanan süre

   Hayat sahnesinde yetmiş üç yaşın basamaklarındayım. — H. F. Ozansoy

9. (meslekler) meslek

   Uzun dualardan sonra bana denizcilik hayatını anlatmaya başladı. — R. N. Güntekin

10. (halk ağzı) ekseriye köy ve kasaba evlerinde, üstü kapalı, bir veya birkaç yanı açık sofa
11. (mimarlık, halk ağzı) avlu
12. (mimarlık, halk ağzı) balkon
13. (mimarlık, halk ağzı) sundurma

Çekimleme

hayat adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		hayat	hayatlar
belirtme		hayatı	hayatları
yönelme		hayata	hayatlara
bulunma		hayatta	hayatlarda
ayrılma		hayattan	hayatlardan
tamlayan		hayatın	hayatların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	hayatım	hayatlarım
	belirtme	hayatımı	hayatlarımı
	yönelme	hayatıma	hayatlarıma
	bulunma	hayatımda	hayatlarımda
	ayrılma	hayatımdan	hayatlarımdan
	tamlayan	hayatımın	hayatlarımın
2. tekil	yalın	hayatın	hayatların
	belirtme	hayatını	hayatlarını
	yönelme	hayatına	hayatlarına
	bulunma	hayatında	hayatlarında
	ayrılma	hayatından	hayatlarından
	tamlayan	hayatının	hayatlarının
3. tekil	yalın	hayatı	hayatları
	belirtme	hayatını	hayatlarını
	yönelme	hayatına	hayatlarına
	bulunma	hayatında	hayatlarında
	ayrılma	hayatından	hayatlarından
	tamlayan	hayatının	hayatlarının
1. çoğul	yalın	hayatımız	hayatlarımız
	belirtme	hayatımızı	hayatlarımızı
	yönelme	hayatımıza	hayatlarımıza
	bulunma	hayatımızda	hayatlarımızda
	ayrılma	hayatımızdan	hayatlarımızdan
	tamlayan	hayatımızın	hayatlarımızın
2. çoğul	yalın	hayatınız	hayatlarınız
	belirtme	hayatınızı	hayatlarınızı
	yönelme	hayatınıza	hayatlarınıza
	bulunma	hayatınızda	hayatlarınızda
	ayrılma	hayatınızdan	hayatlarınızdan
	tamlayan	hayatınızın	hayatlarınızın
3. çoğul	yalın	hayatı	hayatları
	belirtme	hayatını	hayatlarını
	yönelme	hayatına	hayatlarına
	bulunma	hayatında	hayatlarında
	ayrılma	hayatından	hayatlarından
	tamlayan	hayatının	hayatlarının

Eş anlamlılar

• ömür, yaşam

Alt kavramlar

hayat

• aile hayatı,
• bitkisel hayat,
• bohem hayatı,
• cehennem hayatı,
• çalışma hayatı,
• gece hayatı,
• komün hayatı,
• köy hayatı,
• lüks hayat,
• özel hayat,
• sosyal hayat,
• yazı hayatı

Deyimler

hayat

• cehennem hayatı,
• hayat kavgası,
• hayat memat meselesi,
• hayat sahnesi,
• hayata atılmak,
• hayata bağlamak,
• hayata geçirmek,
• hayata gözlerini yummak,
• hayata küsmek,
• hayatı cehennem etmek,
• hayatı kaymak,
• hayatın baharı,
• hayatına girmek,
• hayatından çıkarmak,
• hayatını borçlu olmak,
• hayatını kazanmak,
• hayatını yaşamak,
• hayatının baharında olmak,
• hayatının baharını yaşamak

Kelime birliktelikleri

• hayatta olmak

Türetilmiş kavramlar

hayat

• abıhayat,
• hayat adamı,
• hayat ağacı,
• hayat arkadaşı,
• hayat bilgisi,
• hayat dersi,
• hayat dolu,
• hayat düzeyi,
• hayat felsefesi,
• hayat geçirmek,
• hayat hikâyesi,
• hayat kadını,
• hayat mücadelesi,
• hayat okulu,
• hayat öpücüğü,
• hayat pahalılığı,
• hayat seviyesi,
• hayat sigortası,
• hayat tandardı,
• hayat şartları,
• hayat tarzı,
• hayat vermek,
• hayatça,
• hayatçı,
• hayatçık,
• hayatken,
• hayatla,
• hayatlı,
• hayatsa,
• hayatsız,
• kaydıhayat,
• ömrühayat

Çeviriler

fizyoloji: doğumla ölüm arasında yaşanan süre

• Afrikaanca: lewe (af)
• Almanca: Leben (de) n
• Amharca: ህልውና (am) (həlwna)
• Arapça: حَيَاة‎ (ar) d (ḥayāh)
• Arnavutça: jetë (sq) d
• Azerice: can (az), dirim (az), həyat (az), ömür (az), yaşam (az)
• Azerice: həyat (az), ömür (az)
• Başkurtça: ғүмер (ba) (ğümer)
• Bulgarca: живот (bg) e (život), житие (bg) n (žitie)
• Bulgarca: живот (bg) (život)
• Çekçe: život (cs) e, žití (cs) n
• Danca: liv (da)
• Endonezce: kehidupan (id)
• Esperanto: vivo (eo)
• Estonca: elu (et)
• Farsça: زندگی‎ (fa), زندگانی‎ (fa), حیات‎ (fa)
• Felemenkçe: leefwijze (nl), leven (nl)
• Felemenkçe: leven (nl)
• Fince: elämä (fi), elämäntapa (fi), parveke (fi), piha (fi), katos (fi)
• Fransızca: vie (fr) d
• Gagavuzca: hayat (gag), yaşam (gag)
• Galiçyaca: vida (gl)
• Hintçe: जीवन (hi) (jīvan), जी (hi) (jī), जान (hi) (jān), प्राण (hi) (prāṇ), ज़िंदगी (hi) (zindgī)
• İdo: vivo (io)
• İngilizce: life (en), lifestyle (en)
• İrlandaca: saol (ga)
• İskoçça:

  Eski İskoçça: life (sco)

• İspanyolca: vida (es) d

  Yahudi İspanyolcası: vida (lad)

• İsveççe: liv (sv) n
• İtalyanca: vita (it) d
• İzlandaca: líf (is)
• Katalanca: vida (ca)
• Kırgızca: өмүр (ky) (ömür)
• Laoca: ຊີວິດ (lo) (sī wit)
• Lehçe: życie (pl) n
• Litvanca: gyvybė (lt)
• Livice: jel (liv)
• Lüksemburgca: Liewen (lb)
• Macarca: élet (hu)
• Makedonca: живот (mk) (jivot)
• Malayca: kehidupan (ms)
• Marathi dili: जीवन (mr) (jīvan)
• Norveççe: liv (no), vid (no)
• Oksitanca: vida (oc)
• Özbekçe: hayot (uz)
• Portekizce: vida (pt)
• Romanşça: vita (rm) d
• Rumence: viaţă (ro) d
• Rusça: жизнь (ru) d (jiznʹ), житие (ru) n (jitiye)
• Sırp-Hırvatça:

  Kiril: живот (sh)

  Latin: život (sh)

• Slovakça: život (sk)
• Slovence: žyttja (sl)
• Tacikçe: ҳаёт (tg) (hayot), зиндагӣ (tg) (zindagî), зиндагонӣ (tg) (zindagonî)
• Tatarca: ğömer (tt)

  Kırım Tatarcası: ayat (crh), ömür (crh)

• Tayca: ชีวิต (th) (chii-wít)
• Türkçe:

  Osmanlı Türkçesi: حيات‎ (ota)

• Türkmence: durmuş (tk), ömür (tk)
• Ukraynaca: життя (uk) (jıttya)
• Yunanca:

  Modern Yunanca: βίος (el) (víos), ζωή (el) d (zoí)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "hayat" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de hayat

Anagramlar

• ah tay, tay ha

Gagavuzca

Köken

Arapça حَيَاة‎ (ḥayāh).

Söyleniş

• Heceleme: ha‧yat

Ad

hayat

1. (fizyoloji) hayat