ağaç

Ayrıca bakınız: Ağaç, agaç, ağac

Türkçe

Haftanın sözcüğü – 2007, 33. hafta

(ağaçlar): Su kenarında bir ağaç

Köken

Osmanlı Türkçesi آغاچ‎, Eski Türkçe yıgaç‎ (yıgaç).

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /a.ˈ‿at͡ʃ/
• Heceleme: a‧ğaç

Ad

ağaç (belirtme hâli ağacı, çoğulu ağaçlar)

1. (ağaçlar) boyu en az beş metre, çapı da 10 cm'den aşağı olmayan, dal, sürgün ve yapraklarının oluşturduğu tepe tacını tek bir gövde üzerinde taşıyan, her yıl çap artımı yaparak kalınlaşan, sürgün vererek boylanan, hücrelerinin büyük bölümü odunlaşmak bitki anatomisi laşmış olan, uzun ömürlü bitki

   Ağaç dikme alışkanlığını askerde edindi.

   Ağaç yetiştirmek ve ona bakmak işlerin en zevklisidir.

2. (malzemeler, ormancılık) kereste, tahta
3. (tezhip) bir süsleme motifi

Çekimleme

ağaç adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		ağaç	ağaçlar
belirtme		ağacı	ağaçları
yönelme		ağaca	ağaçlara
bulunma		ağaçta	ağaçlarda
ayrılma		ağaçtan	ağaçlardan
tamlayan		ağacın	ağaçların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	ağacım	ağaçlarım
	belirtme	ağacımı	ağaçlarımı
	yönelme	ağacıma	ağaçlarıma
	bulunma	ağacımda	ağaçlarımda
	ayrılma	ağacımdan	ağaçlarımdan
	tamlayan	ağacımın	ağaçlarımın
2. tekil	yalın	ağacın	ağaçların
	belirtme	ağacını	ağaçlarını
	yönelme	ağacına	ağaçlarına
	bulunma	ağacında	ağaçlarında
	ayrılma	ağacından	ağaçlarından
	tamlayan	ağacının	ağaçlarının
3. tekil	yalın	ağacı	ağaçları
	belirtme	ağacını	ağaçlarını
	yönelme	ağacına	ağaçlarına
	bulunma	ağacında	ağaçlarında
	ayrılma	ağacından	ağaçlarından
	tamlayan	ağacının	ağaçlarının
1. çoğul	yalın	ağacımız	ağaçlarımız
	belirtme	ağacımızı	ağaçlarımızı
	yönelme	ağacımıza	ağaçlarımıza
	bulunma	ağacımızda	ağaçlarımızda
	ayrılma	ağacımızdan	ağaçlarımızdan
	tamlayan	ağacımızın	ağaçlarımızın
2. çoğul	yalın	ağacınız	ağaçlarınız
	belirtme	ağacınızı	ağaçlarınızı
	yönelme	ağacınıza	ağaçlarınıza
	bulunma	ağacınızda	ağaçlarınızda
	ayrılma	ağacınızdan	ağaçlarınızdan
	tamlayan	ağacınızın	ağaçlarınızın
3. çoğul	yalın	ağacı	ağaçları
	belirtme	ağacını	ağaçlarını
	yönelme	ağacına	ağaçlarına
	bulunma	ağacında	ağaçlarında
	ayrılma	ağacından	ağaçlarından
	tamlayan	ağacının	ağaçlarının

Üst kavramlar

• bitki, nebat

Deyimler

acı ağaç, ağaç arısı, ağaç balı, ağaç baskısı, ağaç bilimi, ağaç biti, ağaç çentikçisi, ağaç çileği, ağaç çivi, ağaç damarı, ağaç ebegümeci, ağaç gölgeliği, ağaç gövdesi, ağaç hamuru, ağaç inancı, ağaç incir kuşu, ağaç kabuğu, ağaç kamışçını, ağaç kaplama, ağaç kavunu, ağaç kazık, ağaç kurbağası, ağaç kurdu, ağaç kuşak, ağaç küpesi, ağaç mantarı, ağaç minesi, ağaç mobilya, ağaç nemi, ağaç olmak, ağaç oyma, ağaç parçası, ağaç parkı, ağaç sakızı, ağaç sansarı, ağaç serçesi, ağaç sürgünü, ağaç topolojisi, ağaç yılanı, ağaç zararlısı, ağı ağacı, aselbent ağacı, ateş ağacı, avize ağacı, badem ağacı, ban ağacı, bilader ağacı, çam ağacı, çivit ağacı, çubuk ağacı, dantel ağacı, demir ağacı, dişbudak ağacı, ekmek ağacı, günlük ağacı, hayat ağacı, Hint yağı ağacı, hurma ağacı, idris ağacı, iğ ağacı, iğne yapraklı ağaç, ipek ağacı, kâfur ağacı, kâğıt ağacı, kandıra ağacı, karayemiş ağacı, kardeşkanı ağacı, kartal ağacı, katran ağacı, kene ağacı, kına ağacı, kısmet ağacı, kokak ağaç, kör ağaç, lâle ağacı, lastik ağacı, mabet ağacı, mantar ağacı, maya ağacı, mersin ağacı, meşe ağacı, meyve ağacı, mobilya ağacı, mum ağacı, noel ağacı, oya ağacı, öd ağacı, özek ağacı, papaya ağacı, para ağacı, paşa ağacı, pelesenk ağacı, peygamber ağacı, peynir ağacı, porsuk ağacı, sabun ağacı, sakız ağacı, salkım ağacı, salkım söğüt ağacı, sandal ağacı, sapot ağacı, servi ağacı, sığla ağacı, soy ağacı, süs ağacı, süt ağacı, şeker ağacı, tespih ağacı, tik ağacı, top ağaç, yakı ağacı, yalancı öd ağacı, zamk ağacı

Türetilmiş kavramlar

ağaçça, ağaççı, ağaççık, ağaçdelen, ağaçkakan, ağaçken, ağaçkesen, akağaç, akçaağaç, ağaçla, ağaçlı, ağaçlık, ağaçsa, ağaçsı, ağaçsıl, ağaçsız, akağaç, akçaağaç, başağaç, çayağacı, darağacı, gazozağacı, karaağaç, kızılağaç

Çeviriler

bitki türü

• Afrikaanca: boom (af)
• Almanca: Baum (de) e
• Altayca: агаш (alt) (agaš)
• Arapça: شَجَرَة‎ (ar) d (şecara)
• Arnavutça: dru (sq), pemë (sq)
• Asturyasça: árbore (ast)
• Aşağı Almanca: Boom (nds) e
• Aymaraca: quqa (ay)
• Azerice: ağac (az)
• Baskça: zuhaitz (eu)
• Başkurtça: ағас (ba) (ağas)
• Bretonca: gwezenn (br)
• Bulgarca: дърво (bg) (dǎrvo)
• Calo dili: arberuqué, erulé, caté, eruqué
• Çeçence:

  Batı Çerkesçesi: çığ (ady) (çığ)

• Çekçe: strom (cs)
• Çince: 树 (zh)
• Çuvaşça: йывӑҫ (cv) (jyvăś)
• Danca: træ (da)
• Endonezce: pokok (id), pohon (id)
• Esperanto: arbo (eo)
• Estonca: puu (et)
• Evenki dili: мо (mo)
• Faroece: træ (fo)
• Farsça: درخت‎ (fa)
• Felemenkçe: boom (nl)
• Fince: puu (fi)
• Fransızca: arbre (fr)
• Friuli dili: arbul (fur)
• Frizce: beam (fy)
• Galce: coeden (cy), pren (cy)
• Galiçyaca: árbore (gl)
• Guarani dili: yvyra (gn)
• Gucaratça: વૃક્ષ (gu) (vrukṣ)
• Gürcüce: ხე (ka) (xe)
• Hakasça: ағас (kjh) (ağas)
• Hausaca: itace (ha)
• Hintçe: पेड़ (hi) (peṛ), वृक्ष (hi) (vŕkṣ), दरख़्त (hi) (daraxt)
• İbranice: עץ‎ (he), אילן‎ (he), ארב'ולי‎ (he)
• İdo: arboro (io)
• İngilizce: tree (en)
• İrlandaca: crann (ga)
• İspanyolca: árbol (es)

  Yahudi İspanyolcası: arvole (lad)

• İsveççe: träd (sv) g
• İtalyanca: albero (it)
• İzlandaca: tré (is)
• Japonca: 木 (ja)
• Karaçay-Balkarca: agaç (krc), ağaç (krc), terek (krc)
• Karakalpakça: ag'ash (kaa)
• Katalanca: arbre (ca)
• Kazakça: ағаш (kk) (ağaş)
• Kırgızca: жыгач (ky) (cıgaç)
• Keçuva dili: sach'a (qu)
• Korece: 나무 (ko) (namu)
• Korsikaca: àlberu (co), àrboru (co), àrburu (co), èrburu (co)
• Kumanca: agaç, terek
• Kumukça: agaç (kum)
• Kürtçe: dar (ku), دار‎ (ku)
• Latince: arbor (la)
• Lehçe: drzewo (pl)
• Letonca: koks (lv)
• Litvanca: medis (lt)
• Livice: pū (liv)
• Malayca: pokok (ms), pohon (ms)
• Malgaşça: hàzo (mg)
• Marathi dili: वृक्ष (mr) (vŕkṣ)
• Mari dili: пу (mhr) (pu)
• Moğolca: мод (mn) (mod)
• Mokşa dili: шуфта (mdf) ( šufta )
• Nahuatl dili: cuahuitl (nah)
• Norveççe: tre (no)
• Oksitanca: àrbol (oc)
• Özbekçe: daraxt (uz)
• Portekizce: árvore (pt)
• Rapanui dili: miro (rap)
• Romanşça: planta (rm)
• Rumence: arbore (ro), copac (ro), pom (ro), arbone (ro)
• Rusça: дерево (ru) n (derevo)
• Sanskritçe: वृक्ष (sa) (vṛkṣa)
• Sarduca: albere (sc)
• Sırp-Hırvatça:

  Kiril: дрво (sh)

  Latin: drvo (sh), stablo (sh)

• Slovakça: strom (sk)
• Slovence: drevó (sl), drevo (sl)
• Svahili dili: mti (sw)
• Şorca: ағаш
• Tatarca:

  Kiril: агач (tt) (ağaç)

  Latin: ağaç (tt)

  Kırım Tatarcası: ağaç (crh), terek (crh)

• Tuvaca: ыяш (tyv) (ıyaš)
• Tayca: ต้นไม้ (th)
• Türkçe:

  Eski Türkçe: ederlik‎ (otk) (ederlik), yıgaç‎ (otk) (yıgaç)

  Osmanlı Türkçesi: آغاچ‎ (ota)

• Türkmence: agaç (tk), ağaç (tk), darağt (tk)
• Udmurtça: пу (udm) (pu)
• Ukraynaca: дерево (uk) n (derevo)
• Urduca: درخت‎ (ur)
• Uygurca: yaƣaq (ug), dərəh̡t (ug)
• Yakutça: мас (sah) (mas)
• Yorubaca: igi (yo)
• Yunanca:

  Modern Yunanca: δέντρο (el) (déntro)

• Zazaca: dar (diq)

Ön ad

ağaç (karşılaştırma daha ağaç, üstünlük en ağaç)

1. ağaç gibi bitkilerin gövdesinden ve dallarından yapılan

   Ağaç tekne yapmayı ustaca becerir.

Çeviriler

ağaç

• Almanca: hölzern (de)
• Fince: puinen (fi), puu- (fi)
• İngilizce: wooden (en)

Atasözleri

• Ağaca balta vurmuşlar "sapı bedenimden" demiş
• Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur
• Ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz
• Ağaca dayanma kurur, adama dayanma ölür
• Ağacı kurt, insanı dert yer
• Ağacın kurdu içinde olur
• Ağaç ağaç içinde büyür
• Ağaç kökünden yıkılır
• Ağaç meyvesi olunca başını aşağı salar
• Ağaç ne kadar uzasa göğe ermez
• Ağaç yaprağıyla gürler
• Ağaç yaş iken eğilir
• Ağaç yaşken eğilir
• Ağaç, meyvesi olunca başını aşağı salar
• Ağaçtan maşa olmaz
• Balta değmedik ağaç olmaz

Karaçay-Balkarca

Ad

1. (ağaçlar) ağaç

Kırım Tatarcası

Ad

ağaç

1. odun, tahta
2. (ağaçlar, eskimiş) ağaç

Ek okumalar

• Kırım Tatarca Vikipedi'de ağaç

Tatarca

Ad

ağaç

1. (ağaçlar) ağaç

Ek okumalar

• Tatarca Vikipedi'de ağaç