iş

Ayrıca bakınız: IS, Is, is, is-, iš, ís, īs

Türkçe

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /ˈiʃ/
• Heceleme: iş

Ad

iş (belirtme hâli işi, çoğulu işler)

1. bâzı deyimlerde "yarar, çıkar" mânâsında kullanılan bir söz

   Bu işime gelmez. O işini bilir.

2. bir değer meydana getiren emek
3. bir kişiye mahsus olan görüş, anlayış

   Bu bir zevk işidir.

4. bir sonuç elde etmek, herhangi bir şey ortaya koymak için güç harcayarak yapılan etkinlik, çalışma

   İş bittikten sonra denize karşı sigara içilir. — S. F. Abasıyanık

5. birinden istenen hizmet veya birine verilen vazife

   Şimdi Mısır'a memuru olduğum bankanın bir işi için geldim. — Ö. Seyfettin

6. emek, işçilik, ustalık

   Bu örtü, işi ağır bir örtüdür.

7. geçim temin etmek için herhangi bir sahada yapılan çalışma, meslek

   Sonunda bir iş buldum. — S. F. Abasıyanık

8. gizli sebep veya maksat

   Çoktandır köylünün şurada burada yayıp gezeceği ehemmiyetli bir iş, bir keramet gösterememişti. — R. H. Karay

9. herhangi bir maksatla kurulan düzen

   İşlerini bırakmışlar, dükkânlarını kapamışlar, akın akın şehri terk edip gidiyorlardı. — Y. K. Karaosmanoğlu

10. herhangi bir yere düzen verici, günlük yaşayışı sağlayıcı her türlü çalışma

    Bu evin işi çok.

11. işlem

    İşimi görmediler.

12. kabiliyet, yetenek

    Demek bende daha iş varmış ki ilin öğretmeni seçtiler. — M. İzgü

13. kamu faydasına yapılan işler

    Güvenlik işleri.

14. konu, maslahat, mevzu, mesele, sorun

    Etrafın gülüşmeleri arasında iş anlaşıldı. — H. C. Yalçın

15. nakış, örgü, makrome gibi elde yapılan şey

    Komşu kadın elindeki işini dizine bırakıp geline döndü. — M. Ş. Esendal

16. yapılan şey, davranış

    Yoksullara yardım etmekle çok iyi bir iş yapmıştım.

17. (ekonomi) maliye, tarım, ticaret, sanayi v.s. sahalara ilişkin ekonomik etkinliklerin bütünü

    İşler durgun.

18. (ticaret) alışveriş; ticarî anlaşma
19. (fizik) bir kuvvetin uygulama noktasını hareket ettirirken harcadığı güç

    Erg, jul, kilogrammetre, vatsaat, kilovatsaat iş ve enerji birimleridir.

Çekimleme

iş adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		iş	işler
belirtme		işi	işleri
yönelme		işe	işlere
bulunma		işte	işlerde
ayrılma		işten	işlerden
tamlayan		işin	işlerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	işim	işlerim
	belirtme	işimi	işlerimi
	yönelme	işime	işlerime
	bulunma	işimde	işlerimde
	ayrılma	işimden	işlerimden
	tamlayan	işimin	işlerimin
2. tekil	yalın	işin	işlerin
	belirtme	işini	işlerini
	yönelme	işine	işlerine
	bulunma	işinde	işlerinde
	ayrılma	işinden	işlerinden
	tamlayan	işinin	işlerinin
3. tekil	yalın	işi	işleri
	belirtme	işini	işlerini
	yönelme	işine	işlerine
	bulunma	işinde	işlerinde
	ayrılma	işinden	işlerinden
	tamlayan	işinin	işlerinin
1. çoğul	yalın	işimiz	işlerimiz
	belirtme	işimizi	işlerimizi
	yönelme	işimize	işlerimize
	bulunma	işimizde	işlerimizde
	ayrılma	işimizden	işlerimizden
	tamlayan	işimizin	işlerimizin
2. çoğul	yalın	işiniz	işleriniz
	belirtme	işinizi	işlerinizi
	yönelme	işinize	işlerinize
	bulunma	işinizde	işlerinizde
	ayrılma	işinizden	işlerinizden
	tamlayan	işinizin	işlerinizin
3. çoğul	yalın	işi	işleri
	belirtme	işini	işlerini
	yönelme	işine	işlerine
	bulunma	işinde	işlerinde
	ayrılma	işinden	işlerinden
	tamlayan	işinin	işlerinin

Atasözleri

bir şey ortaya koymak için harcanan güç

• Adam iş başında belli olur
• Ava gelmez kuş olmaz, başa gelmez iş olmaz
• Ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
• Az el aş kotarır, çok el iş kotarır
• Çocuğa iş buyuran, ardınca kendi gider
• Dağ başına kış gelir, insanın başına iş gelir
• En kolay iş yemek, çiğnemeden yutulmaz

Deyimler

bir şey ortaya koymak için harcanan güç

• anlamadığı işe burnunu sokmak,
• dartıla dartıla iş görmek,
• iş çatallaşmak,
• işin içinde iş var

Kelime birliktelikleri

bir şey ortaya koymak için harcanan güç

• iş birliği yapmak,
• iş karşılığı,
• işini bilmek,
• yaptığı iş

Türetilmiş kavramlar

bir şey ortaya koymak için harcanan güç

• iş açmak,
• iş birliği,
• iş görmek,
• iş insanı,
• iş merkezi,
• iş yapmak,
• iş yeri,
• işçe,
• işçi,
• işçik,
• işken,
• işle,
• işli,
• işse,
• işsiz,
• işveren

Çeviriler

çalışma, fizik

• Afrikaanca: werk (af)
• Almanca: Arbeit (de) d
• Arapça: عَمَل‎ (ar) e (ʿamel)
• Arnavutça: punë (sq) d
• Asturyasça: trabayu (ast) e
• Azerice: iş (az)
• Bambara dili: baara (bm)
• Baskça: lan (eu)
• Bretonca: labour (br)
• Bulgarca: работа (bg) d (rabota), труд (bg) (trud)
• Çince: 工作 (zh)
• Danca: arbejde (da)
• Endonezce: kerja (id)
• Ermenice: աշխատանք (hy) (aşxatankʿ)
• Ersya dili: тев (myv) ( ťev ), робота (myv) ( robota )
• Estonca: töö (et)
• Farsça: کار‎ (fa) (kār)
• Felemenkçe: arbeid (nl), werk (nl) n
• Fince: työ (fi)
• Fransızca: travail (fr) e

  Batı Frizce: wurk (fy)

• İdo dili: laborajo (io)
• İngilizce: work (en), employment (en), job (en)
• İrlandaca: obair (ga)
• İspanyolca: trabajo (es)
• İsveççe: arbete (sv) n, jobb (sv) n
• İtalyanca: lavoro (it)
• Japonca: 仕事 (ja), しごと (ja)
• Katalanca: treball (ca)
• Kazakça: іс (kk) (ĭs), жұмыc (kk) (jûmıc)
• Latince: labora (la)
• Lehçe: praca (pl)
• Norveççe: arbeid (no) n
• Özbekçe: ish (uz), yumush (uz)
• Portekizce: trabalho (pt)
• Rumence: muncă (ro)
• Rusça: работа (ru) (rabóta), труд (ru) (trud)

  Latin: rad (sh)

• Slovakça: robota (sk)
• Slovence: delo (sl)
• Tatarca: eş (tt), äşquarlıq (tt), xezmät (tt)

  Eski Türkçe: ış‎ (otk) (ış)

  Osmanlı Türkçesi: عمل‎ (ota)

• Türkmence: iiş (tk)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "iş" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de iş

Azerice

Söyleniş

• Heceleme: iş

Ad

iş

1. eylem, fiil
2. (fizik) iş

Kaynakça

• Tahsin Mayatepek Raporları

Çağatayca

Söyleniş

• Heceleme: iş

Ad

1. amel, fi'l
2. harb, kyar, rezm, sülh

Eski Türkçe

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Eski Türkçe alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Ad

1. (fizik) iş

Gagavuzca

Söyleniş

• Heceleme: iş

Köken

Eski Türkçe iş‎ (iş)

Ad

iş

1. (fizik) iş

Mayaca

Söyleniş

• Heceleme: iş

Ad

iş

1. dişi

Şorca

Bu sözcüğün, biçim ve içerik olarak Vikisözlük standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Madde düzenleme ve Vikisözlük standartları ile ilgili bilgi
Bu sözcükte ayrıca şu sorunlar da bulunmaktadır:

• Bu söz(cük), ait olduğu dilin kullandığı Şorca alfabesinde yazılmamıştır.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu not silinmelidir.

Ad

1. (fizik) iş

Eylem

1. içmek

Tatarca

Söyleniş

• Heceleme: iş

Ad

iş

1. eş (çorabın eşi gibi)

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki
• KÚNOS, Dr. Ignaz (1902). Şeyh Süleyman Efendi, Çağatayca-Osmanlıca Sözlük. Budapeşte: Section Orientale de la Société Ethnographique Hongroise.