çember

Türkçe

(geometri: eğri): Çember

(basketbol): Çember ve ağ

Köken

Farsça chanbar

Söyleniş

• IPA^(anahtar): /t͡ʃem.ˈbeɾ/
• Heceleme: çem‧ber

Ad

çember (belirtme hâli çemberi, çoğulu çemberler)

1. denk, fıçı, sandık v.s.'nin dağılmaması için üzerlerine geçirilen dayanıklı bir cisimden kuşak
2. (basketbol) içinden topun geçmesiyle sayı kazanılan ağlı demir halka
3. (geometri) merkez denilen sabit bir noktadan aynı uzaklık ve düzlemdeki noktalar kümesinin oluşturduğu kapalı eğri
4. (geometri) bu şekle getirilmiş katı cisimlerin çevresi
5. (giyim) başörtüsü, yazma, yemeni

   Çemberimde gül oya. Gülmedim doya doya. — Halk türküsü

6. (mecaz) aşılması, çözümü güç durum
7. (oyuncak) çocukların çevirip arkasından koştukları tekerlek şeklindeki oyuncak

Çekimleme

çember adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		çember	çemberler
belirtme		çemberi	çemberleri
yönelme		çembere	çemberlere
bulunma		çemberde	çemberlerde
ayrılma		çemberden	çemberlerden
tamlayan		çemberin	çemberlerin
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	çemberim	çemberlerim
	belirtme	çemberimi	çemberlerimi
	yönelme	çemberime	çemberlerime
	bulunma	çemberimde	çemberlerimde
	ayrılma	çemberimden	çemberlerimden
	tamlayan	çemberimin	çemberlerimin
2. tekil	yalın	çemberin	çemberlerin
	belirtme	çemberini	çemberlerini
	yönelme	çemberine	çemberlerine
	bulunma	çemberinde	çemberlerinde
	ayrılma	çemberinden	çemberlerinden
	tamlayan	çemberinin	çemberlerinin
3. tekil	yalın	çemberi	çemberleri
	belirtme	çemberini	çemberlerini
	yönelme	çemberine	çemberlerine
	bulunma	çemberinde	çemberlerinde
	ayrılma	çemberinden	çemberlerinden
	tamlayan	çemberinin	çemberlerinin
1. çoğul	yalın	çemberimiz	çemberlerimiz
	belirtme	çemberimizi	çemberlerimizi
	yönelme	çemberimize	çemberlerimize
	bulunma	çemberimizde	çemberlerimizde
	ayrılma	çemberimizden	çemberlerimizden
	tamlayan	çemberimizin	çemberlerimizin
2. çoğul	yalın	çemberiniz	çemberleriniz
	belirtme	çemberinizi	çemberlerinizi
	yönelme	çemberinize	çemberlerinize
	bulunma	çemberinizde	çemberlerinizde
	ayrılma	çemberinizden	çemberlerinizden
	tamlayan	çemberinizin	çemberlerinizin
3. çoğul	yalın	çemberi	çemberleri
	belirtme	çemberini	çemberlerini
	yönelme	çemberine	çemberlerine
	bulunma	çemberinde	çemberlerinde
	ayrılma	çemberinden	çemberlerinden
	tamlayan	çemberinin	çemberlerinin

Alt kavramlar

• bodoslama çemberi, büyük çember, çelik çember, düşey çember, kalbur çemberi, kalite çemberi, meridyen çemberi, öğlen çemberi

Deyimler

• hayatın çemberinden geçmek

Kelime birliktelikleri

• çember geçirmek, çember içine almak, çemberden dönmek, çembere almak, çemberi yarmak
• çember kayık, çember makası, çember sakal

Türetilmiş kavramlar

• çemberce, çemberci, çembercik, çemberken, çemberle, çemberli, çemberse, çembersi, çembersiz

İlgili kavramlar

• daire

Çeviriler

çember

• Almanca: Kreis (de) e, Reifen (de) e, Kreisumfang (de) e
• Azerice: çevrə (az), dairə (az)
• Estonca: ring (et), ringjoon (et)
• Felemenkçe: cirkel (nl)
• Fince: ympyrä (fi), vanne (fi), koripallorengas (fi)
• Fransızca: cercle (fr) e
• Gagavuzca: çember (gag)
• İngilizce: circle (en), hoop (en), tire (en), basketball hoop (en)
• İspanyolca: círculo (es) e, redondel (es)
• İzlandaca: baugur (is)
• Karaçay-Balkarca: dingil (krc), tüyür (krc)
• Lehçe: obwód (pl), okrąg (pl)
• Macarca: kör (hu)
• Özbekçe: doira (uz), chambar (uz), gardish (uz), halqa (uz), shina (uz)
• Portekizce: círculo (pt) e
• Rusça: круг (ru) (krug), окружность (ru) d (okrujnostʹ), обруч (ru) e (obruç)

  Kırım Tatarcası: döngelek (crh)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "çember" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de çember

Gagavuzca

Köken

Farsça chambar

Ad

çember

1. çember

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki